Francie Schwartz en haar 'summer of love' met Paul McCartney

Toen de Amerikaanse Francie Schwartz in het voorjaar van 1968 door Rolling Stone Magazine bladerde, viel haar oog op een advertentie van Apple Corps. Daarin nodigden The Beatles iedereen met een creatief talent of een goed idee uit om zich bij hen te melden. De advertentie zette de jonge Amerikaanse aan tot een reis naar Londen. Met een filmscript onder haar arm meldde ze zich vervolgens op 3 april 1968 bij de Apple-burelen aan 95 Wigmore Street in Londen. Francie had geluk, want liep daar direct Paul McCartney tegen het lijf. Precies de Beatle die ze op het oog had om haar idee tot uitvoering te brengen. Want misschien kon Paul, met zijn talent voor romantische melodieën, wel een prachtige soundtrack schrijven voor haar film.

Tweede afspraak
Charming, bright and flirtatious: zo omschreef Francie Schwartz de destijds 25-jarige Paul. Zelf was ze een jaar of twee jonger dan hij. Al snel volgde een tweede afspraak en werd het filmscript terzijde geschoven. Francie kreeg een baan bij Apple, als rechterhand van persofficier Derek Taylor. Ook begonnen zij en Paul een relatie. McCartney was in die tijd nog verloofd met Jane Asher, die regelmatig lange periodes van huis was, vanwege haar succesvolle acteercarrière. In het voorjaar en de zomer van dat jaar waren Francie en Paul vaak samen. Op de Apple-burelen, in de studio aan Abbey Road én om de hoek, in Pauls huis aan Cavendish Avenue.

Achtergrondkoortjes op Revolution 1
Zo was Francie aanwezig bij verschillende sessies voor het White Album, waaraan die periode hard gewerkt werd. En zo zong Francie samen met George Harrison begin juni de achtergrondkoortjes van Revolution 1 in. Ook is ze te zien op filmbeelden, zittend naast Paul die Blackbird speelt. Francie beschouwde zichzelf niet als Beatlesfan, maar was wel geïntrigeerd door de band. Ze was aanvankelijk onder de indruk van McCartney, maar ontdekte die zomer ook hoe slecht hij in zijn vel zat. Zo zou hij zich lange tijd behoorlijk instabiel gedragen. Ik hoorde het Francie vertellen in een interview dat ze in 2006 gaf aan Hans Schiffers van (NPO) Radio 2. Het kwam me niet onbekend voor. Er zijn meer bronnen die melden dat Paul medio 1968 mentaal niet zijn 'finest hour' had, terwijl hij de eerste tekenen zag van het uiteenvallen van The Beatles.

Inspiratie voor Hey Jude
In datzelfde interview vertelde Francie trouwens dat een indringend gesprek tussen haar en Paul zijn weerklank vond in de tekst van Hey Jude. McCartney vertelde haar dat hij moeite had met écht menselijk contact, waarop Francie antwoordde: "You don't let anyone get under your skin." Het is natuurlijk best goed mogelijk dat Paul zowel die ene zin als het bekende verhaal van Cynthia en Julian Lennon gebruikte als inspiratie voor Hey Jude. Ik vond het een interessant detail en bovendien een aannemelijk verhaal. Waarom zou dat niet zo kunnen zijn?

Kleding en kookboeken
Francie en Paul waren vijf maanden bij elkaar. Ondertussen strandde Pauls relatie met Jane, die onverwacht binnenstapte aan 7 Cavendish Avenue en na een paar tikken op de dichte slaapkamerdeur besloot rechtsomkeert te maken, om er nooit meer terug te keren. Ze vroeg haar moeder om haar kleding en kookboeken op te halen en repte daarna nooit meer een woord over haar jaren met Paul. Daarna was Cavendish Avenue tijdelijk een plek waar ook John en Yoko introkken. En zo woonde Francie tijdelijk onder één dak met de andere drie. Uiteindelijk strandde haar relatie met Paul, waarna Linda Eastman prominenter in beeld kwam. 



Body Count
Wel besloot Francie haar memoires uit te brengen. Met hulp van Jann Wenner (Rolling Stone Magazine) publiceerde ze 'Body Count', over haar tijd met Paul McCartney. Het is momenteel één van de moeilijkst te verkrijgen 'Beatlesboeken'. Van Jan Cees ter Brugge (Fab4Cast) hoorde ik dat hij het ooit in zijn bezit had, maar het kwijtraakte doordat hij zijn uitgeleende exemplaar nooit terugkreeg. Mocht iemand het nog in de kast hebben staan... Jan Cees is er ongetwijfeld blij mee. Francie Schwartz, uiteindelijk, concludeerde dat Paul vooral op zoek was naar een vrouw die in hem alles kon bijstaan. Die vond hij in Linda Eastman.

Een brief aan Paul
Francie ging verder met haar leven. Ze hield contact met George Harrison en ging nog eens op de thee bij Yoko in New York. Ook besloot ze Paul tijdens zijn verloving met Heather Mills nog een brief te schrijven. Wat daar in stond, vertelt Francie in haar gesprek met Hans Schiffers. Je kunt het beluisteren als je Petje Af-donateur bent of wordt van Fab4Cast. Daarmee steun je de podcast en krijg je toegang tot exclusieve afleveringen. Warm aanbevolen!

Hij is er: een hartverwarmende stereomix van veertig ijskoude minuten op The Rooftop (en: The Beatles komen naar de Nederlandse bios!)

53 jaar. Het is geen jubileum met een mooi rond getal. Maar ja, dat zijn we inmiddels gewend in Covid-tijd, waarin zoveel geplande releases en jubilea met gemak één, twee of misschien wel drie jaar opgeschoven worden. Zo ook alles dat er speelt rond de Get Back-sessies, het Rooftop Concert en de release van de Let It Be-box. En eergisteren was daar ineens de officiële bevestiging dat we er nog niet zijn. Want na de release van die Let It Be Anniversary Box, het Get Back-boek en de nu al legendarische documentaire van Peter Jackson, gaat de schatkist nog verder open.

Veertig koude minuten
Zo verscheen afgelopen donderdag de aankondiging dat het Rooftop Concert van 30 januari 1969, door Giles Martin en Sam Okell opnieuw gemixed in Stereo en Dolby Atmos op vrijdag op de grote streamingsdiensten, waaronder Spotify en YouTube Music, zou verschijnen. En zo geschiedde. Bijzonder daaraan is dat het om de complete audio gaat van het laatste live-concert dat The Beatles tijdens hun bestaan gaven. Dit nieuwe album verscheen niet als cd in de Anniversary Box, maar wordt nu apart uitgebracht. Voor het eerst kunnen we alle audio van die veertig koude minuten op het dak in deze vorm horen. Inclusief het spontaan gespeelde God Save The Queen, dat als opvullertje ingezet werd, in afwachting van de filmcrew. Las ik niet ergens dat er tussentijds tapes gewisseld moesten worden? Klinkt aannemelijk.

Een informele ode aan Billy Preston
Gisteren deelde Norah Jones twee video's die afgelopen december gefilmd waren op het panoramadak van het Empire State Building in New York. Met Let It Be (hoewel dat destijds niet op het dak gespeeld werd) en I've Got A Feeling bracht zij een hommage aan The Beatles en hun Rooftop Concert. Daarbij verdient laatstgenoemde cover speciale aandacht. Jones kwam namelijk met een uiterst smaakvolle, soul-achtige versie op de proppen. Niet alleen voelt deze uitvoering eigenlijk als een informele ode aan Billy Preston, ook lijkt het alsof het nummer voor haar gemaakt is. Ik weet het, dat kan natuurlijk niet. Maar klik de video beslist even aan om hem te bekijken en beluisteren. Overigens met prachtige beelden van een nachtelijk New York.

Ringo's rode regenjas
Ook was er de aankondiging van de expositie The Beatles: Get Back to Let It Be, die vanaf 18 maart een jaar lang te zien is in de Rock & Roll Hall Of Fame. Voor de meeste lezers van BeatlesTalk en luisteraars van Fab4Cast niet om de hoek: in Cleveland, Ohio. Het wordt een multimediale ervaring, waarbij bezoekers zich door grote filmprojecties toeschouwer wanen van de Get Back-sessies en het concert op het dak. Nog spectaculairder zijn misschien wel de objecten die tentoongesteld worden: een aantal originele instrumenten, handgeschreven songteksten en Ringo's rode regenjas. Je zou er bijna voor naar de States vliegen.

IMAX-versie
Op het online Beatles Channel van Sirus XM is dit hele weekend bovendien een special over The Rooftop Concert te horen, waarin vooraanstaand Beatles-researcher en -auteur Kevin Howlett zijn licht laat schijnen over de gebeurtenissen in januari 1969. Exacte tijdstippen heb ik niet, maar de special wordt meerdere malen herhaald. En vandaag, op zaterdag 29 januari, laat ook de LOVE-cast van het Cirque du Soleil van zich horen, met een speciale Rooftop-video, die op het moment van schrijven nog niet beschikbaar is. De hoofdprijs: op zondag de 30ste kan men in Engeland en de Verenigde Staten de langverwachte concertfilm van het volledige Rooftop-concert bekijken en beluisten in een aantal IMAX-theaters. Wat moet dat een overweldigende ervaring zijn. Alsof je naast Yoko Ono en Maureen Starkey op dat bankje tegen die schoorsteen zit. Eerste rang. En ook in Nederland komt die IMAX-versie eraan. Vanaf 11 februari, bij Pathé. Met dat nieuws kunnen we het weekend wel in, Beatle People.

Cold Turkey? Hoe het kerstfeest van The Beatles in 1968 eindigde in chaos

Op maandag 23 december 1968 was het om negen uur in de ochtend al een drukte van belang in het Apple-kantoor aan Savile Row. Huiskoks Sally en Diana waren in de weer om een twintig kilo wegende kalkoen te preparen voor de op handen zijnde feestelijkheden. Met de kerstdagen in zicht hadden The Beatles (?) besloten dat er best een gezellig feestje gehouden kon worden in hun zakelijk hoofdkwartier in het chique Londense kleermakersdistrict. Maar, zoals kenmerkend voor de chaotische nadagen in het bestaan van de band, verliep het allemaal nèt wat anders dan gepland. We zetten de klok terug naar die bewuste maandag in 1968.

Een goochel- en buikspreek-act
Wat was het plan? Het kerstfeest van Apple zou uit twee delen bestaan. 's Middags om half drie mochten medewerkers zich met hun kinderen melden in het kantoor van Apple-directielid Peter Brown. Na het kinderprogramma zouden de feestelijkheden zich vanaf zes uur 's avonds in het kantoor van Neil Aspinall voortzetten, met een cocktailparty voor genodigden. Daags voor deze Apple Christmas Party werd er een interne memo verspreid, met een aankondiging van de fantastische Ernesto Castro en zijn assistente April. Een entertainersduo met een muzikale goochel- en buikspreek-act, dat bovendien zijn sporen verdiend had met optredens voor de Britse royals én Winston Churchill. Alle Apple-medewerkers mochten hun eigen kinderen of een paar andere kinderen meenemen naar het feest. En, zo was met de gebruikelijke humor in de memo te lezen, wie beide opties niet voor elkaar kreeg, kon er altijd nog voor zorgen intussen zelf een kind te krijgen.

Taart, worstebroodjes en ijs
Terwijl er die ochtend een grote kerstboom verrees en een bomvol buffet met lekkernijen werd voorbereid, was het tegen een uur of elf al een drukte van belang in de Black Room voor de pers, waar de eerste bezoekers zich tegoed deden aan grote hoeveelheden Scotch & Coke, geestverruimende sigaretten en de lp's die naar goed Apple-gebruik overdadig rondgedeeld werden. De harde muziek werd rond de klok van drie ruimschoots overstemd door het opgewonden gegil van meer dan honderd kinderen, die zich verderop in de gang vermaakten met taart, worstebroodjes en ijs, ongeduldig wachtend tot de grote Ernesto Castro en zijn assistent April met hun kerst-act zouden beginnen. Het optreden werd een groot succes.

John als Father Christmas
Ondertussen stonden John Lennon en Yoko Ono, verkleed als de kerstman en zijn vrouw, in de Black Office op de kinderen te wachten. Hopelijk hadden de ramen inmiddels even goed open gestaan, om de wietlucht te verdrijven. Samen met Mary Hopkin waren zij verantwoordelijk voor het uitreiken van de kerstcadeautjes. Temidden van de joelende kinderen, op zoek naar hun cadeau, mompelde een onbewogen John Lennon onophoudelijk "ho, ho, ho" door zijn witte baard. Ook Ringo, Maureen en hun kinderen waren present (zie foto's). Dat gold niet voor Paul, die vermoedelijk met zijn verloofde Linda al onderweg was naar Liverpool, waar hij de kerst bij familie doorbracht. En George? Ook hij was afwezig, maar zorgde wel dat de cocktailparty een bijzondere wending kreeg.

 

Hell's Angels
Na het kinderfeest hadden John en Yoko zich van hun kostuums ontdaan en waren ze gemoedelijk op de grond gaan zitten naast een paar dakloze hippies die hun intrek in het Apple-gebouw hadden genomen. De sfeer sloeg om toen enkele Hell's Angels, eerder dat jaar in San Francisco uitgenodigd door de nu zelf afwezige George Harrison, zich door de drukte naar voren werkten. Het werd stil toen aanvoerder Frisco Pete (Pete Knell) schreeuwde waar het eten bleef: "We gaan echt niet zo zeven uur wachten." Toen hij tot stilte gemaand werd, haalde hij uit naar één van de aanwezigen en verkocht hij hem een goed gemikte tik, waarna de Hell's Angel John Lennon indringend aankeek en hem sommeerde de kalkoen binnen te laten brengen. Vlak voordat er opnieuw een confrontatie plaatsvond, kwam Peter Brown op hoffelijke wijze tussenbeide en maande hij Frisco nog even geduld te hebben.  De feestgangers haalden opgelucht adem. De Hell's Angel verliet de ruimte hoofdschuddend.

De telegram waarmee George Harrison de 
komst van de Hell's Angels bij Apple aankondigde

"Frisco" Pete Knell

Linkerpoot
Nadat het buffet langs drie wanden was opgebouwd, werkte Frisco zich opnieuw naar voren. Voordat de ober hem kon vragen wat hij voor hem mocht opscheppen, rukte de ongeduldige kerstengel in één beweging de linker poot van de kalkoen, zoals toeschouwer en Apple-werknemer Richard DiLello de gebeurtenissen zou omschrijven in zijn boek The Longest Cocktail Party. Dit was het teken dat de overige hongerige gasten nodig hadden om zelf het buffet te plunderen. Gelukkig hebben we de foto's nog. Niet van het buffet trouwens. Merry Christmas, lieve lezers!

Harry Pinsker, de man die The Beatles voor de Taxman waarschuwde, is niet meer

Hij was er altijd, maar op de achtergrond. Harry Pinsker, de accountant van The Beatles. Vorige maand overleed hij, na een lang leven waarin hij slechts sporadisch sprak over zijn bemoeienis met het Beatlesimperium. Eigenlijk precies zoals het hoort volgens de beroepscode. Als accountant klap je niet uit de school over je cliënten. Of ze nu wereldberoemd zijn of niet. Voor mij was Pinsker een onbekend personage in het Beatlesverhaal, dus leek het me aardig eens wat te schrijven over de man die The Fab Four over hun miljoenen adviseerde.

Four scruffy boys

Harry Pinsker kwam al in 1962 in beeld om zich met de financiën van The Beatles te bemoeien. Op een goede dag bezocht Brian Epstein het Liverpoolse accountantskantoor Bryce Hanmer, dat ook een Londense divisie in de gelederen had. Dus besloot de senior manager de opdracht, de belangenbehartiging van vier jonge muzikanten, door te schuiven naar de afdeling in het Londense West End. Dat was de plek waar Harry Pinsker, destijds begin dertig, werkzaam was. In een interview met Economia Magazine uit 2017 herinnerde Pinsker zich dat hij The Beatles vooral "four scruffy boys" vond. Zijn eerste actie voor hen? Het registreren van de bedrijfsnaam Beatles Ltd. Later zou hij bedrijven en constructies bedenken als Lenmac, The Beatles & co en Apple (You Never Give Me Your Money - Peter Doggett). Allemaal om binnen de regels van de wet zo min mogelijk inkomsten naar de 'Taxman' te hoeven brengen. In 1967 besloeg de belastingaanslag van The Beatles omgerekend 56 miljoen euro. De accountant was er een meester in zoveel mogelijk kosten van The Beatles als zakelijk aan te merken.

Pinsker regelde met spoed een telefoonaansluiting

Toen Brian Epstein zijn jongens medio 1963 definitief naar Londen verhuisde, bleek dat najaar een wachtlijst van zes maanden voor de telefoonaansluiting in hun flats te zijn. Een onmogelijke situatie natuurlijk, als je net beroemd aan het worden bent (en bereikbaar moet zijn). Pinsker deed op dat moment een geheime audit bij de overheid en zat dicht bij het vuur. Hij belde de Britse GPO (General Post Office) met de boodschap dat de heren toch echt een telefoonaansluiting voor hun werk nodig hadden. Binnen een week was dat alsnog geregeld. Dat maakte Pinsker voor The Beatles en Brian Epstein ongetwijfeld tot iemand waarop ze konden bouwen.

Investeren in vastgoed & geen zaken doen met Coca Cola

Pinsker werd zodoende financieel vertrouwenspersoon van Epstein en The Beatles. Toen de naam, faam en financiën van de band groeiden, was het Pinsker die de jongens in 1964 liet weten dat ze 'technisch miljonairs' waren. Omgerekend naar huidige begrippen stond 1 miljoen pond van destijds gelijk aan zo'n 19 miljoen pond vandaag de dag. Pinsker gaf The Beatles het advies hun vermogen in vastgoed te stoppen. Zo attendeerde hij Paul zelfs persoonlijk op een makelaarsadvertentie van een boerderij in Campbeltown, Schotland, bij de Mull of Kintyre. Onder zijn invloed kochten The Beatles hun eerste huizen. Paul ook in Londen, de overigen op de 'Stockbroker Belt' ten zuiden van de Britse hoofdstad. Ook adviseerde Pinsker The Beatles om niet in te gaan op een aanbod van Coca Cola om muziek voor de marketingcampagne van het frisdrankmerk op te nemen. Belastingtechnisch zouden ze daar niets wijzer van worden. Met zijn advies om geld opzij te zetten voor de onvermijdelijke belastingaanslag inspireerde de accountant George Harrison ook nog eens tot het schrijven van het nummer Taxman.

Eén pond per week 

Harry Pinsker werd op 12 mei 1930 geboren in Oost-Londen. Tijdens de Tweede Wereldoorlog woonde het gezin in Norfolk en Cornwall, waar de intelligente Pinsker in aanmerking kwam voor een beurs van Truro College (nu: Truro & Penwith). Daar werd hij vanwege zijn Joodse afkomst geweigerd, waarna hij na een aantal omzwervingen uiteindelijk weer een opleiding in Londen kon volgen. Op zeventienjarige leeftijd reageerde hij op een vacature van Bryce Hanmer. Harry kon er voor één pond per week aan de slag. Waarschijnlijk als jongste bediende. Vanuit die positie werkte hij zich, door het volgen van avondonderwijs, op tot partner. Niet slecht. Die positie bekleedde hij al op dertigjarige leeftijd, het moment waarop The Beatles in zijn leven kwamen. Net als later Cilla Black, Gerry & The Pacemakers, maar ook bands als Cream en Yes.

Harry en Ana Pinsker

Pinsker keurde de albumhoes van Two Virgins af

Pinsker was iemand die The Beatles altijd met raad en daad bijstond. Zo stonden de jongens, al dan niet met vriendin of vrouw, regelmatig bij hem voor de deur voor een kop thee en een goed gesprek. Naar verluidt was zijn vrouw Ana niet bereid om McCartney's hond Martha in huis binnen te laten. Dat werd haar te gek. Hoe dan ook: wie beroemd is, heeft betrouwbare mensen nodig om zijn financiële belangen, soms ook voortkomend uit privé-sores, te behartigen. Zo adviseerde Pinsker in 1968 tijdens de scheidingsprocedure van John en Cynthia Lennon. Ongetwijfeld moet daarbij zijn hart zijn uitgegaan naar Johns eerste vrouw. De accountant was namelijk 'not amused' over de acties van John en diens nieuwe vriendin Yoko Ono. De op handen zijnde naaktcover van het album Two Virgins vond Pinsker het toonbeeld van slechte smaak. Dat liet hij de twee kunstenaars ook weten. Toen die besloten de plaat gewoon uit te brengen, vond Harry Pinsker dat zijn tijd er bij The Beatles wel opzat. 

Hare Krishna - Harry Pinsker

In zijn latere leven ontdekte het getallenwonder dat zijn oude cliënten zelfs nog één keer over hem hadden gezongen. In januari 1969, tijdens de repetities in het Get Back/Let It Be-project. Halverwege het ingezette Hare Krishna, werd de tekst door Paul McCartney veranderd in 'Harry Pinsker' (vanaf 1 minuut 36). De verlegen Pinsker was ontroerd door het gebaar. Hij overleed op 24 januari 2021. Harry Pinsker is 90 jaar geworden.

All Things Must Pass is vijftig: het album waarmee George Harrison vooral voor vriendschap ging (en waarvan de jubileumbox in 2021 verschijnt)

Met alle bijzondere ontwikkelingen en data rond John Lennon, vergeten we bijna dat het deze week ook 50 jaar geleden is dat het monumentale en alom geliefde driedubbelalbum All Things Must Pass verscheen. Op 27 november 1970 kwam George Harrison met een stortvloed aan nieuw materiaal, waarvoor binnen The Beatles geen plek meer was. All Things Must Pass werd zowel bij verschijnen als in retrospect alom geprezen. Muziekmagazines als Mojo en Uncut noemden het begin deze eeuw zelfs het beste solo-werk waar een ex-Beatle ooit mee op de proppen kwam.

Een de-Spectorized 2020-mix van het titelnummer
Veel Harrison- en Beatlesliefhebbers hoopten dan ook dat de erven Harrison dit jaar met een jubileum-editie of boxset van All Things Must Pass zouden komen. De box is er nog niet, maar we kregen wel alvast een voorproefje met de nieuwe stereomix van het titelnummer van het album. Afgelopen vrijdag kondigde de Harrison Estate het volgende aan: "This new single is just a prelude of what’s to come as we celebrate George’s seminal 1970 album. Stay tuned for more 50th anniversary celebrations of ‘All Things Must Pass’ in 2021." De nieuwe mix, gemaakt door Paul Hicks, klinkt een stuk cleaner en directer dan de oorspronkelijke versie, waar producer Phil Spector destijds zijn karaktestieke stempel op drukte. Volgens Georges zoon Dhani was het altijd nog een wens van zijn vader om een minder bombastische remix van het album uit te brengen. Daartoe werd in 2001 al een poging gedaan, maar met de nieuwe technologie kan men nu een stap verder gaan. De wens van George lijkt volgend jaar te worden vervuld, al is de in 2001 overleden ex-Beatle er zelf niet meer bij. 

Een schatkist vol herontdekte tapes
In maart dit jaar gaven Harrisons weduwe Olivia en zijn zoon Dhani een interview aan Rolling Stone Magazine. Daarin vertelden ze over de geschiedenis van het Dark Horse-label dat George in de jaren zeventig oprichtte. En ook over stapels dozen met tapes van de All Things Must Pass-sessies, die recent aan het licht kwamen. "Veel van die sessies zijn op bootlegs naar buiten gekomen, maar wij hebben betere versies," om daar op aan te vullen: "We hebben alle 24 track-tapes van het album en vonden ook veel tapes met alternatieve versies en gesprekken in de studio." Olivia, Dhani en hun team moeten de jubileumdatum van 27 november 2020 ongetwijfeld met rasse schreden hebben zien naderen. Ze slaagden ze er blijkbaar niet in om op tijd de jubileumeditie van het album, dat overigens op het Apple-label verscheen, uit te brengen. Prima, denk ik dan. Als je het doet, doe het dan maar écht goed. Wel verschijnt er dit weekend ter ere van Record Store Day een limited edition heruitgave van de single My Sweet Lord.

Diep en doordacht
Afgelopen zaterdag besteedde BBC Radio 4 aandacht aan het jubileum van All Things Must Pass. In een uitzending van een uur stond de Brits-Indiase componist Nitin Sawhney stil bij de ontstaansgeschiedenis van het album en de weg die George zelf aflegde om op slechts 27-jarige leeftijd qua thematiek met zo'n 'diep en doordacht' meesterwerk naar de voorgrond te treden. Het was eigenlijk de totale emancipatie van een songschrijver die zich bevrijd had van die andere twee songschrijvers, bij wie het nauwelijks lukte zijn eigen nummers voor het voetlicht te krijgen.

Een telefoontje aan Eric Clapton en Bobby Whitlock
"Zelfs toen ik met nummers als Here Comes The Sun en Something kwam, moest ik eerst tien songs van John en Paul doen, voordat er aandacht was voor wat ik geschreven had," horen we George in de BBC-special vertellen. Ook toetsenist Bobby Whitlock, die op het album meespeelde, komt aan het woord. Hij herinnert zich hoe hij in de lente van 1970 bij Eric Clapton verbleef en getuige was van een telefoontje van Harrison aan Clapton: of beide muzikanten misschien zin hadden om deel uit te maken van de band die op het nieuwe album zou gaan spelen. Die band bestond trouwens uit een grote en steeds wisselende verzameling muzikanten. Iets dat George bewust wilde, na zijn jaren in het vrijwel geheel besloten viermanschap dat The Beatles waren geweest.

Bobby Whitlock (rechts) met George Harrison, Eric Clapton
en de tourband van Delaney and Bonnie

De Apple Jams als vorm van teambuilding
Bij de selectie van de muzikanten voor All Things Must Pass keek George vooral naar mensen die hij aardig vond en die op een positieve manier bij konden dragen aan de sfeer in de studio. Daarin ging hij anders te werk dan bijvoorbeeld zijn oud-compaan Paul McCartney, die begin jaren '70 audities hield voor de sessiemuzikanten en bandleden met wie hij wilde samenwerken. Zo kon het bij Harrison rustig gebeuren dat hij vijf akoestisch gitaristen benaderde, puur omdat hij zin had met ze samen te werken. Snel en doelmatig waren de opnames voor All Things Must Pass dan ook niet. De studiojams, die als Apple Jam op de zesde zijde van het triple album verschenen, hadden een duidelijk doel: elkaar muzikaal leren kennen en vooral onderling plezier hebben.

Alan White zag het verschil met John Lennons sessies
Drummer Alan White was tevens betrokken bij All Things Must Pass. Ook hem viel het verschil op tussen de sessies met Harrison en die met John Lennon voor diens Plastic Ono Band-album. Niet alleen werkte Lennon juist in klein comité, maar ook gaf hij volgens White hele duidelijke aanwijzingen aan de muzikanten over hoe ze op zijn plaat moesten spelen. White noemde Lennon zelfs wat autoritair en Harrison juist iemand die op een gelijkwaardige manier met zijn bandleden wilde samenwerken. Precies zoals hij kort daarvoor met Delaney, Bonnie and Friends door Europa getourd had. John Lennon bezocht de sessies voor All Things Must Pass trouwens wel. Hij stond in die periode nog op goede voet met George en complimenteerde hem met diens album-in-wording. 

Vroeg wijs
Uiteindelijk kostte het George maarliefst vijf maanden om All Things Must Pass album op te nemen. Niet alleen door zijn relaxte en democratische aanpak tijdens het opnameproces. Er was nog een andere reden. George maakte medio 1970 privé een zware tijd door toen zijn beide ouders in het ziekenhuis belandden. Vader Harold kwam er bovenop, maar George verloor zijn geliefde moeder Louise aan een hersentumor. Die ervaringen hebben ongetwijfeld bijgedragen aan een album waarop Harrison oosterse en westerse spiritualiteit verbond met zijn eigen levensvragen als 27-jarige. Variërend van de blijheid van My Sweet Lord tot het ernstige Beware of Darkness. Weduwe Olivia Harrison noemt Run of the Mill haar eigen favoriet. Volgens Olivia geloofde George sterk dat je je leven zó moet leiden dat je jezelf altijd in de spiegel kunt blijven aankijken. Olivia noemde George 'vroeg wijs' voor zijn leeftijd. Dat was hij. Ondertussen wachten we die heruitgave van zijn meesterwerk gewoon geduldig af.

De BBC Radio 4-special staat (op het moment van schrijven) online. Ik deel de link hierbij graag. Let er op dat de BBC haar uitzendingen slechts voor een beperkte tijd online beschikbaar houdt.

Welke opties heeft Sir Peter Jackson bij het maken van de nieuwe Let It Be-film?

Prachtig nieuws natuurlijk, deze week, met de officiële aankondiging van de nieuwe Let It Be-film. Het moment van de bekendmaking vond ik ook goed gekozen: 30 januari 2019, precies vijftig jaar na het Beatlesconcert op het dak van Savile Row, 3 in Londen. Nu weet ik weinig tot niets van film. Grote namen doen soms in de verte een belletje rinkelen. Misschien kunnen jullie het je niet voorstellen, maar er rinkelde ook slechts vaag iets bij de naam Peter Jackson. Ik geef het gewoon eerlijk toe. Wikipedia leerde me dat hij een enorme staat van dienst heeft. Ik ben inmiddels dus op de hoogte. Dat Sir deed al iets vermoeden....

Get Back to Let It Be?
Gisteren dacht ik na over de mogelijkheden die Sir Peter heeft met de nieuwe film, waarvan de titel overigens nog bekend moet worden (Get Back to Let It Be lijkt me wel een sterke). Net als Giles Martin, krijgt Jackson toegang tot een schat aan materiaal, waar hij zijn weg in moet vinden. Weten jullie trouwens of die 55 hours of never-before-seen footage ons ook echt volledig onbekend is? Of kennen we, net als bij het White Album-project, toch al wel een aanzienlijk deel van het materiaal? Bij de beelden van Let It Be overzie ik dat niet goed.

George Harrison met gast-toetsenist Billy Preston tijdens de sessies

Misschien heeft Michael Lindsay-Hogg nog wel het zuiverste beeld
Hoe maak je een keuze uit 55 uur materiaal, wat wordt de verhaallijn? Gaan de beelden interviews met Paul McCartney, Ringo Starr, Yoko Ono en (wie weet ook wel) Olivia Harrison illustreren? Zou Michael Lindsay-Hogg, de inmiddels 78-jarige regisseur van het oorspronkelijke Get Back/Let It Be-project nog zijn herinneringen mogen delen? Misschien heeft hij als spectator of the show van destijds nog wel het meest zuivere beeld van hoe het er echt aan toeging, eerst in de Londense Twickenham Studio's en later in het Apple-gebouw?

Inspectie van het dak van Savile Row 3

Peace & Love: hoe groot is de invloed van Paul en Ringo?
'I was relieved to discover the reality is very different to the myth,' vertelt Sir Peter in het persbericht. Dat is precies de zin die mij opviel. Hij deed me denken aan wat Giles Martin vertelde in de vele interviews die hij gaf rond het White Album-project: het viel allemaal wel mee met die spanningen, eigenlijk was er niets aan de hand. Het blijft wat ongrijpbaar allemaal voor ons als Beatlesfans en -onderzoekers, als de bronnen elkaar tegenspreken. Is het belangrijk om de waarheid te weten? Voor mij wel ja. Ik houd niet van mythes over ruzies, maar het wordt óók wat vreemd als alles opeens een stuk gezelliger gemaakt wordt dan het was. Hoe groot is de invloed van Paul McCartney en Ringo Starr op de manier waarop Apple in haar communicatie de geschiedenis wat anders inkleurt? Brengt hun ouderdom ook een mildere blik met zich mee en (daarmee) de wens om milder over de Beatlesgeschiedenis te communiceren?

Niet alleen maar kommer en kwel
Beelden kunnen minder liegen dan geluidsopnames, maar ook Peter Jackson heeft de keuze hoe hij het verhaal aanvliegt. Als hij daar tenminste enige mate van vrijheid in krijgt. Schetst hij met zijn film straks het ware verhaal of poetst hij de geschiedenis op? Ik geloof overigens zelf dat het echt niet alleen maar kommer en kwel was tussen de vier Beatles ten tijde van de gefilmde sessies. Wel waren het complexe tijden waarin zakelijke en muzikale meningsverschillen, steeds verder uiteenlopende interesses en het druggebruik van John Lennon niet positief bijdroegen aan de sfeer op de studiovloer.

Integer document
Peter Jackson heeft 55 uur onbekend materiaal in handen en, samen met de vier aandeelhouders van Apple, de mogelijkheid om dit nog ontbrekende Beatlesdossier te completeren. Ik verheug me uiteraard enorm op het resultaat en ik hoop daarbij op een integer document dat recht doet aan wat er werkelijk gebeurde in die koude januarimaand in 1969.

Not Guilty: hoe George Harrison de vuile was buiten hing en zijn nummer niet op The White Album kreeg

Het is geen geheim dat George Harrison, die dit weekend 75 jaar zou zijn geworden, het als componist niet eenvoudig had binnen The Beatles. Het kostte hem meer tijd dan John Lennon en Paul McCartney om op stoom te komen met het schrijven van eigen nummers. Had Harrison minder talent? Was hij te onzeker of te bescheiden? Of zou elke andere muzikant hetzelfde probleem hebben gehad, wanneer hij had moeten opboksen tegen het duo Lennon-McCartney? Toch was George op The White Album meer vertegenwoordigd dan op elke andere Beatlesplaat. Met While My Guitar Gently Weeps, Piggies, Savoy Truffle en Long Long Long was Harrison mede-verantwoordelijk voor het veelzijdige karakter van het dubbelalbum. Toch is er één nummer dat het album juist niet haalde. En misschien was dat wel zijn beste compositie uit die periode.

George voelde zich niet verantwoordelijk voor de teleurstelling van John en Paul

Terug uit India legde George zijn gevoelens vast over de manier waarop met name John en Paul terugkeken op het avontuur bij de Maharishi. Dat deed hij in het nummer Not Guilty. In een interview uit 1999 met Billboard vertelde Harrison dat hij zich aanvankelijk verantwoordelijk voelde voor de ervaringen die The Beatles met India hadden. Dat de kennismaking met Transcendente Meditatie en de oosterse cultuur met name zijn eigen leven positief veranderd hadden en niet dat van zijn bandleden, was moeilijk te verkroppen voor George. Net als de uiteindelijke teleurstelling over India die hij voelde bij Lennon en McCartney. In Not Guilty probeerde George voor zichzelf op te komen door te zingen dat hij niet schuldig was dat hij zijn bandleden op het pad van de Maharishi had gezet, maar dat iedereen verantwoordelijk is voor zijn eigen keuzes in zijn leven: Not guilty for leading you astray, on the road to Mandalay.

Een diepe denker met een nummer vol betekenis

Een diepe denker als Harrison kwam zodoende met een nummer dat tekstueel vol betekenis was en tegelijkertijd muzikaal niet eenvoudig in elkaar zat. Daar waar Paul McCartney zijn eigen liedjes vaak al kant en klaar uitgedacht had en The Beatles als een mentor door het opnameproces leidde, lukte het Harrison niet goed om over te brengen welke kant hij op wilde. Het subtiele maar moeilijke Not Guilty bleek geen hapklare brok waar The Beatles in de studio hun tanden in konden zetten. Eerst was er de demo die eind mei bij Harrison thuis in Esher gemaakt werd. Of John Lennon zich er mee bemoeide, weet ik niet. Ik heb het idee dat ik hem tijdens de opname op de achtergrond hoor praten: [filmpje]

Poging na poging na poging

In augustus '68 deden The Beatles een groot aantal pogingen het nummer in de studio op tape te zetten. Op 7 augustus waren er alleen al 18 pogingen om het intro goed te krijgen, gevolgd door 27 takes waarin het nummer verder gespeeld werd. De volgende dag werd de draad weer opgepakt en stond de teller inmiddels op 99 takes, waarvan vele incompleet. Op 9 augustus was George zelf meer dan 4 uur bezig met het inspelen van zijn gitaarpartijen. Zittend in de controlekamer stuurde hij met zijn gitaar zijn versterker aan die in de zogenaamde echokamer stond. 

George verdween gefrustreerd naar Griekenland

Op 12 augustus experimenteerde George verder, maar het werd in zijn ogen allemaal niets. The Beatles haakten af en George verdween onaangekondigd (en waarschijnlijk gefrustreerd) naar Griekenland. Niemand was bereid geweest de puzzel met hem te leggen en het nummer te completeren. Best pijnlijk, als je bedenkt hoeveel moeite de band in het complexe Lennon-nummer Happiness Is A Warm Gun stak. Met ook nog eens een geweldig resultaat. Je had Not Guilty een dergelijke behandeling gegund. Het hoorde wel een beetje bij Harrison: het eindeloze perfectionisme en geduld waarmee hij aan zijn eigen nummers bleef schaven. In zijn solocarrière stond zijn manier van opnemen haaks op die van John Lennon, die altijd zo snel en spontaan mogelijk wenste te werken. Deze take laat het punt horen tot waar The Beatles uiteindelijk waren gekomen met Not Guilty. Je zou zeggen dat het nummer, misschien met uitzondering van het laatste gedeelte, echt wel White Album-waardig was: [filmpje]

De verhoudingen werden steeds moeizamer

Ondertussen werd het er in de studio niet gezelliger op. Terwijl George in de Griekse zon zat, werkten John en Ringo in Studio 3 aan Yer Blues en Paul in Studio 2 aan Mother Nature's Son. Toen George na een paar dagen weer terug was, verliet Ringo het studiocomplex met het idee dat hij uit de groep wilde stappen. Zo ver kwam het uiteindelijk niet, maar het geeft aan dat de onderlinge verhoudingen eind augustus even tot een dieptepunt kwamen. Tekstueel verwijst George in Not Guilty ook naar Apple, het nieuwe concept dat Lennon en McCartney in die periode opzetten om de vele Beatlesmiljoenen belastingtechnisch beter te benutten. Het werd natuurlijk een debacle en Harrison had er vanaf dag één weinig vertrouwen in. In Not Guilty horen we hem zingen: I won't upset the apple cart, I only want what I can get.

Lennon en McCartney lanceren Apple

George hing waarschijnlijk iets te veel de vuile was buiten

Not Guilty redde het niet tot The White Album. Misschien was de belangrijkste reden daarvoor wel dat Harrison in de tekst iets te veel de vuile was buiten hing. Die tekst, die ik onder aan deze blog zal opnemen laat inderdaad weinig te raden over. De hoogst genummerde take van Not Guilty werd uiteindelijk 102, een kortere mix van take 99, die in de jaren '90 uitgebracht op Anthology 3, de soundtrack bij de uitgebreide officiële documentaire over de geschiedenis van The Beatles. 

Tien jaar later lukte het alsnog

Toch wist George Not Guilty voor zichzelf uiteindelijk af te maken. In 1978, lang na het uiteengaan van The Beatles, herontdekte hij zijn eigen compositie en besloot hij er met zijn sessiemuzikanten nog eens tegenaan te gaan. Dat was trouwens niet met de minsten uit de popmuziek. Steve Winwood, Willie Weeks, Andy Newmark, Neil Larsen en Ray Cooper klaarden de klus en gaven Not Guilty samen met George een relaxte en wat volwassener make over. Het nummer kwam terecht op het album George Harrison dat in 1979 verscheen. Ik vind het tot op de dag van vandaag een knappe compositie en een zeer aangename Harrisong. Eentje die zeker niet had misstaan op The White Album. Jullie? [filmpje]

Not guilty

For getting in your way

While you're trying to steal the day

Not guilty

And I'm not here for the rest

I'm not trying to steal your vest.

I am not trying to be smart

I only want what I can get

I'm really sorry for your ageing head

But like you heard me said

Not guilty.

Not guilty

For being on your street

Getting underneath your feet

Not guilty

No use handing me a writ

While I'm trying to do my bit.

I don't expect to take your heart..

I only want what I can get

I'm really sorry that you're underfed...

But like you heard me said...

Not guilty.

Not guilty

For looking like a freak

Making friends with every Sikh

Not guilty

For leading you astray

On the road to Mandalay.

I won't upset the apple cart

I only want what I can get

I'm really sorry that you've been misled...

But like you heard me said...

Not guilty.

Hoe Old Brown Shoe een enorme bevalling bleek voor The Beatles

Laatbloeier George Harrison begon pas voorzichtig liedjes te schrijven toen The Beatles hun naam al lang en breed gevestigd hadden. Met het duo Lennon/McCartney in de band, moet het voor Harrison best intimiderend geweest zijn om ook eens wat op papier én vervolgens op de plaat te krijgen. We weten dat hij bijna moest vechten om de aandacht van Lennon, McCartney en producer George Martin.


Interessanter dan de A-kant
Wat pakte het uiteindelijk allemaal mooi uit, want het was George Harrison die in de tweede helft van de jaren '60 langzaam opbloeide als songschrijver en die glorieerde op het album Abbey Road: Something en Here Comes The Sun bleken prachtige parels op de laatste plaat die The Beatles opnamen. Vandaag wil ik stilstaan bij een wat minder bekend nummer dat George in de nadagen van The Beatles schreef. Het was er eentje die slechts op de B-kant van één van de laatste Beatlessingles kwam, voordat de band uit elkaar viel. Volgens velen was de compositie zelfs interessanter dan die op de A-kant.

Old Brown Shoe borduurde tekstueel verder op Hello Goodbye

De piano was een hoogst ongebruikelijk instrument voor George Harrison om liedjes op te schrijven, maar in februari 1969 legde hij zijn handen op de toetsen en bedacht hij een interessant, uiterst ritmisch loopje. Het was bluesy, maar was luchtig tegelijk. Misschien kwam het door de 'feel', die iets van een shuffle had. Het loopje beviel George en hij improviseerde er op verder. In de tekst zocht hij naar tegenstellingen, een beetje zoals Paul McCartney dat eerder deed in Hello Goodbye, maar dan op een iets minder voor de hand liggende manier. I want a love that's right, but right is only half of what's wrong. I want a short haired girl, who sometimes wears it twice as long. George besloot zijn ideeën vast te leggen in een demo, waarop hij zingend en pianospelend te horen is. Krachtig, zelfverzekerd. Old Brown Shoe was geboren. [filmpje]

Experimenten in de kelder van het Apple-gebouw

George bracht zijn nieuwe nummer in op 27 januari 1969 tijdens de Let it Be-sessies die inmiddels van de kille Twickenham-studio's verplaatst waren naar de ruimte in de kelder van het Beatleshoofdkwartier aan Savile Row. In de Apple-studio speelde George zijn compositie voor aan de bandleden. Er volgden pogingen, samen met Billy Preston op orgel, om het nummer met de groep te spelen. Op de uitgelekte opnamen hoor ik dat Ringo, wellicht geïnspireerd door het stuwende pianoritme, eerst een Get Back-achtige roffel onder Old Brown Shoe legde. Als je de opname hoort, begrijp je dat George ontevreden. It's all too much, moet George gedacht hebben.

De Get Back-sessies in de intieme studio's van Apple aan Savile Row

Ringo kreeg de feel maar niet te pakken 
Op 28 en 29 januari onderamen The Beatles nieuwe pogingen om de Harrisong de juiste feel te geven. Ringo worstelt verder met het ritme. De roffel wordt vervangen door een swing, hetgeen alle power uit de song haalt. Op weer een andere poging horen we Ringo in half-time een tevens wat halfslachtige beat slaan. Het wilde gewoon niet lukken, kunnen we wel concluderen. Luister maar mee, vanaf ongeveer 00:40 seconden [filmpje]:

George speelde op zijn 26ste verjaardag een demo in
Een kleine maand later, probeerde George het nog eens. Op 25 februari, zijn 26ste verjaardag, speelde hij zelf een demo in van Old Brown Shoe. We horen George zichzelf zelfverzekerd begeleiden op de piano. De overdubs bestonden uit smaakvol gitaarwerk. Het resultaat was een krachtige demo, die Harrison zijn bandleden onder de neus moet hebben geduwd: Hier, zo wil ik dat het klinkt. George was een enorme perfectionist en toen hij het op 16 april voor elkaar kreeg dat The Beatles een nieuwe gezamenlijke opnamepoging zouden doen, maakte hij die ochtend nogmaals een demo van zijn compositie. 's Avonds namen The Beatles Old Brown Shoe op in vier takes. Uiteindelijk moest John Lennons slaggitaarspel sneuvelen om plaats te maken voor George op Hammond-orgel.

De single-release

Als een trein
Met het ritme en de feel kwam het uiteindelijk helemaal goed. Old Brown Shoe werd gekozen als de B-kant van de single-release van The Ballad of John and Yoko. Critici noemden het Harrison-nummer interessanter dan de A-zijde die volledig door John en Paul was ingespeeld en -gezongen. George speelde Old Brown Shoe vele jaren later nog eens live gedurende zijn tournee door Japan in 1991. Daar stond hij zij aan zij met Eric Clapton op het podium en koos hij volop voor de nummers die hij als Beatle schreef. Ik vond een mooie en goed in beeld gebrachte liveversie van Old Brown Shoe, die op 29 november 2002 gespeeld werd in de Royal Albert Hall. Het was precies een jaar na het overlijden van George. Een all star-band vertolkte tijdens dat herdenkinsconcert een mooie versie van Old Brown Shoe. Gary Brooker verzorgde de vocals. Een energieke versie, die loopt als een trein. Het kost even wat moeite, maar dan heb je ook wat. [filmpje]

When I'm 75: happy birthday Paul McCartney!

Op zijn 24ste mijmerde hij over de tijd waarin hij 64 zou zijn. Uiteraard in het legendarische When I'm 64. Deze week bereikt hij een leeftijd waarop hij inmiddels lang en breed kan terugblikken op dat 64ste levensjaar. Paul McCartney wordt zondag 18 juni 75 jaar. Het is een feestelijke maand, want ook het album Sgt. Pepper's Lonely Hearts Club Band viert een jubileum. Voor zover een album dat kan natuurlijk. De zogenaamde 50th anniversary edition, een prachtige boxset met nieuwe mixen van de plaat én een heleboel onuitgebrachte opnames, staat op dit moment wereldwijd in de belangstelling. Kortom: feest aan alle kanten!

Wat doe je zoal op je 75ste?

De gemiddelde 75-jarige zal aardig voldoen aan het beeld dat Paul McCartney in When I'm 64 schetste: doing the garden, digging the weeds. Grandchildren on your knee... Had Paul kunnen vermoeden dat hij zelf niet echt in dat plaatje zou passen? Dat hij nog zou werken aan een nieuw album, een enorme tournee door Noord- en Zuid-Amerika aan het volbrengen was? Een rolletje zou spelen in de nieuwe Pirates Of The Caribbean-film? En dat alles met een niet aflatend jeugdig enthousiasme. Stilstand is achteruitgang, moet Macca al die jaren gedacht hebben. Geef hem eens ongelijk. Wie 75 wordt, heeft er al heel wat verjaardagen opzitten. Voor de blog van deze week leek het me leuk om een aantal bijzondere verjaardagen van Paul McCartney op een rij te zetten. Wat gebeurde er op 18 juni door de jaren heen? They say it's your birthday? Daar gaan we!

Onherkenbaar?

18 juni 1956: Paul kreeg een trompet

Hoe kan het ook anders: met een muzikale vader, die bovendien orkestleider is, heb je al snel een muziekinstrument voor je verjaardag te pakken. Paul kreeg voor zijn 14e verjaardag dan ook een trompet van zijn vader Jim. Paul was aanvankelijk blij met het blaasinstrument. Hij leerde er de toonladder van C op spelen, perste er Oh When The Saints uit, maar realiseerde zich toen dat hij nooit zou kunnen zingen met het mondstuk aan zijn lippen. Paul vroeg zijn vader of hij de trompet mocht ruilen voor een gitaar. En zo geschiedde. Incidenteel blies Macca nog wel eens een deuntje op zijn platen.

18 juni 1963: Paul vergat de band te betalen

Op dinsdag 18 juni 1963 werd Paul McCartney 21 jaar. Piepjong, maar in Engeland was hij in die tijd natuurlijk al een heuse beroemdheid. The Beatles veroverden de UK die zomer in rap tempo. Het eerste album Please Please Me deed het goed in de hitlijsten, de agenda van de groep was gevuld met concerten in zalen door het hele land, BBC-sessies, televisieoptredens, fotosessies en andere verplichtingen. Ondertussen schreven Lennon en McCartney nummers voor de tweede Beatles-elpee, waarvoor de opnames op 21 juli van dat jaar zouden starten. Maar eerst werd Paul McCartney 21 en dat moest gevierd worden. Het feestje vond plaats in Liverpool, thuis bij Pauls Auntie Jin (haar echte naam was Jane). Pauls tante woonde aan 147 Dinas Lane en bezat een (iets) groter huis dan de familie McCartney aan Forthlin Road. In ieder geval was er plek genoeg voor een feestje. Mét band. Paul vroeg The Fourmost, op dat moment ook een populaire Liverpoolse band, om zijn feestje op te luisteren. Hij vergat ze achteraf overigens te betalen.

Paul snijdt de taart aan op zijn 21ste verjaardag

Lennon sloeg er op los

Het feest eindigde trouwens in chaos. Dat had alles te maken met John Lennon die, met een paar drankjes teveel achter de kiezen, werd uitgedaagd door Bob Wooler. De DJ, die ook aanwezig was op het feestje, raakte een gevoelige snaar bij Lennon door hem te vragen hoe zijn honeymoon met Beatlesmanager Brian Epstein was. In april waren John en Brian samen een paar dagen op reis naar Barcelona geweest. In Liverpool werd flink geroddeld over de toedracht van het uitstapje van de Beatle en zijn homoseksuele manager. Nadat Wooler zijn vraag aan Lennon gesteld had, lag hij ineens op de grond, met een woedende John Lennon bovenop zich. Lennon sloeg Wooler een blauw oog en een paar gekneusde ribben. Het verhaal haalde de Daily Mirror. John stuurde Wooler later een telegram om hem zijn excuses aan te bieden.

Paul en John met Bob Wooler in hun midden, 1961

18 juni 1968: Lunchen met fans

Veel gezelligheid met de overige drie Beatles was er niet te verwachten op dinsdag 18 juni 1968. Paul werd 26 die dag, maar de rest had wat anders te doen. George en Ringo zaten in het vliegtuig, terug uit Amerika. John maakte zich op voor de première van de toneelversie van zijn boek In His Own Write. Dus hing Paul maar een beetje rond op de Apple-burelen in Londen. Rond het middaguur besloot hij de fans, die altijd buiten rondhingen, binnen uit te nodigen om samen te lunchen. 's Avonds ging hij naar het theater om zijn toenmalige verloofde, actrice Jane Asher, te zien spelen. Hun relatie zou enkele weken later stranden.

18 juni 1976: Jarig onstage en backstage

In juni 1976 zat Paul met Wings midden in zijn omvangrijke wereldtournee die (met tussenpozen) duurde van 9 augustus 1975 tot 21 oktober 1976. Op de avond van 18 juni 1976 vierde Paul in Tucson, Arizona zijn 34ste verjaardag zowel op het podium als er achter. In onderstaand fragment zien we hoe bandlid Denny Laine Paul op het podium feliciteert. Na de show gaat het feest backstage verder. Met een Mexicaans orkestje en leuke beelden van Paul die geblinddoekt een Piñata stuk moet slaan: [filmpje, vanaf 15:35]

18 juni 1992 en 18 juni 2006: de 50ste en de 64ste

Jan Cees ter Brugge vertelde me dat Paul ter ere van zijn 50ste verjaardag in juni 1992 een groot interview deed met Time Magazine (editie 8 juni 1992), waarvan we online alleen de inleiding nog kunnen lezen. Misschien heeft iemand van jullie die uitgave nog wel bewaard. Staat Paul op de cover? Ik heb het niet kunnen vinden. Zijn 64ste verjaardag, op 18 juni 2006 was natuurlijk ook een bijzonder moment. Niet dat Paul zo geweldig lekker in zijn vel zat in die periode. Zijn tweede huwelijk, met de wat typische Heather Mills, was zojuist al na krap 4 jaar gestrand en Macca zat midden in een ingewikkelde scheiding. Zijn kinderen vrolijkten hem wat op door, bij wijze van verrassing, in de Abbey Road-studio's een speciale versie van When I'm 64 voor hem op te nemen. Een track die ongetwijfeld, gekoesterd en wel, in de McCartney-archieven bewaard wordt. Of heeft iemand deze familieversie ooit gehoord? Ik ben benieuwd.

Mary, James, Paul en Stella

18 juni 2012: met de groeten van Ringo

Daags voor Pauls 70ste verjaardag nam Ringo Starr, die op tournee was met zijn All Starr Band, een korte verjaardagsgroet voor Paul op. Na het zingen van een bijzondere meerstemmige versie van Happy Birthday door de krasse knarren, eindigt Ringo met Love you, man! [filmpje]

18 juni 2017: When I'm 75

En daarmee zijn we bij Pauls 75ste verjaardag beland. Ongetwijfeld zal hij deze dagen volop in de belangstelling staan en gefelicteerd worden door de erven Lennon, Harrison en good old Ringo, die het allemaal nog mee mag maken. Laten we hopen dat Paul nog vele jaren meegaat. Al was het alleen al om hem te koesteren, als één van de grootste componisten die de popmuziek heeft voortgebracht. Happy Birthday Paul McCartney, ik maak een diepe buiging voor je!

All Together Now: waarom 1974 het ideale jaar was voor een reünie van The Beatles

Wat me altijd enorm interesseert is de manier waarop de vier ex-Beatles in de jaren '70 zich tot elkaar verhielden. Enerzijds waren er de ruzies en rechtzaken, de liedjes waarin over en weer naar elkaar gesneerd werd. Aan de andere kant was er ook vriendschap en samenwerking op albums en bij concerten. Maar alles verschoof en veranderde eigenlijk continu. Daarbij stonden nooit precies op hetzelfde moment alle neuzen in dezelfde richting. Iets dat nodig zou zijn geweest om nog eens met z'n vieren samen muziek te maken of alleen al te praten. Dat is, voor zover wij nu weten, nooit gebeurd. Toch is er één jaar aan te wijzen waarin de sterren het gunstigst stonden voor zo'n (informele) reünie. Dat is 1974.

Nog één keer compleet

De allerlaatste foto's waarop John, Paul, George en Ringo samen staan, worden gemaakt op 22 augustus 1969 op Tittenhurst Park, het huis waar John Lennon en Yoko Ono waren gaan wonen. Veel van jullie kennen die locatie vast van de Imagine-clip waarin we John achter zijn witte piano zien zitten. Over die laatste fotosessie wil ik graag in de toekomst nog eens wat schrijven. Maar...dat was het dan dus, die vrijdag in augustus op het landgoed ten zuidwesten van Londen. Een maand later, ergens tussen 15 en 19 september, zitten The Beatles nog tweemaal samen rond de tafel op het kantoor van hun platenmaatschappij Apple. Vol meningsverschillen over de toekomst van de band. Paul wil wel door, John schreeuwt Ik wil een scheiding, net als van Cynthia! En dan is het afgelopen. Het is de laatste keer ooit dat de Fab 4 in één ruimte aanwezig zijn. In de ruim 10 jaren die op die laatste bijeenkomst volgden, zouden John, Paul, George en Ringo elkaar nog heel regelmatig ontmoeten, onder allerlei omstandigheden, maar nooit meer met z'n vieren. Wat zou dat een moment geweest zijn en wat hadden we daar graag een foto van gezien. Met de moord op John Lennon, op 8 december 1980, kwam er een definitef eind aan alle mogelijkheiden.

22 augustus 1969: voor de laatste keer samen op de foto

Samenwerking over en weer

Maar hoe zit dat nu met 1974? Op dat moment ligt die laatste fotosessie een jaar of vier achter de bandleden. De vier ex-Beatles werken hard aan hun solocarrières. Ringo krijgt veel hulp van zijn drie maatjes bij het opnemen van zijn elpees. Op zijn beurt neemt hij deel aan het Concert For Bangladesh dat George organiseert en speelt hij een deel van de drumpartijen in op het album John Lennon & The Plastic Ono Band. Net als op All Things Must Pass, het monumentale driedubbelalbum van George. George draagt op zijn beurt weer bij aan Johns album Imagine. Eigenlijk is het Paul die vooral zijn eigen weg gaat. Niet gek ook, als je bedenkt dat het drie tegen één was in de juridische afwikkelingen rond het uiteengaan van de band.

John en George tijdens de opnames van het album Imagine

Bijpraten in de zon

Toch lijken John en Paul elkaar in 1974 weer een beetje te hebben teruggevonden. Daarvoor ontstaat ruimte tijdens het zogenaamde Lost Weekend van John. Hij is (tijdelijk, zo blijkt later) weg bij Yoko Ono en woont met zijn nieuwe vriendin May Pang een periode in Los Angeles en later nog in New York. Op beide plekken komt Paul, die regelmatig met Linda en de kinderen voor allerlei projecten in de VS is, geregeld op bezoek. Ook treft hij Ringo dan wel bij John. Laatstgenoemden wonen zelfs tijdelijk samen in een huis aan de Amerikaanse westkust. De Polaroid-foto's die van John en Paul geschoten worden op 1 april in Santa Monica, zijn de laatste waarop Lennon en McCartney samen te zien zijn. Een informeel onderonsje tussen twee oude vrienden. Het was trouwens niet hun finale ontmoeting, maar wel de laatste die (voor zover bekend) op de gevoelige plaat werd vastgelegd.

1 april 1974: Lennon en McCartney praten bij in het zonnige Californië

Ringo's drumkruk was nog warm

Een paar dagen voordat deze bijzondere foto genomen werd, hebben John en Paul zelfs even samen in de studio gejamd. John op gitaar, Paul op drums. Beiden zingend met onvaste stem. Pauls drumkruk is nog warm; Ringo was net vertrokken. Deze sessie, waarbij ook Harry Nilsson en Stevie Wonder aanwezig zijn, is in historisch opzicht bijzonder, maar muzikaal gezien allerminst. Laten we de drank en andere verdovende middelen de schuld geven.... De sessie gaat de geschiedenisboekjes in als A Toot and A Snore, met daarin de verwijzing naar verdovende middelen. Wanneer Ringo de volgende ochtend in de studio arriveert, vraagt hij wie zijn drumstel anders heeft ingesteld. Paul was er gisteravond, is het antwoord dat hij krijgt.

Geruchten rond de tournee van George

In de vroege lente van 1974 is het George Harrison die aankondigt dat najaar in de Verenigde Staten te gaan touren. Al snel duiken er geruchten op dat Ringo deel uit zal maken van zijn begeleidingsband. En dat gerucht slingert speculaties aan over een reünie van The Beatles. Zowel John als Paul verklaren op verschillende momenten in de pers dat het leuk zou zijn weer eens wat te doen met z'n vieren. Maar ze zijn voorzichtig en hebben het over een incidentele samenwerking. Ook zijn nog niet alle juridische zaken afgehandeld. Zo zijn de vier ex-Beatles nog steeds aan elkaar verbonden door het contract dat ze met Apple tekenden. De samenwerking komt er niet, wel bezoeken John en Paul, incognito en op verschillende momenten, concerten die George in de VS geeft. Je zou kunnen zeggen dat iedereen om elkaar heen draait.

Pruiken, een plaksnor en een zonnebril: Paul en Linda bij het concert van George

De soap die 1974 was

Wanneer, na een enorme juridische procedure het Apple-contract eind 1974 eindelijk ontbonden kan worden, breekt daar....tegenstrijdig en ironish genoeg eigenlijk hét moment aan waarop John, Paul, George en Ringo gezamenlijk in één ruimte zouden moeten verschijnen. Namelijk bij het tekenen van de ontbindingspapieren. Er wordt zelfs zo'n sessie gepland. En nét op het moment waarop je denkt....ja, het is zover....loopt het toch weer anders. Ringo tekent de contracten eerder, maar is telefonisch vanuit Engeland 'aanwezig' en wordt ter plekke vertegenwoordigd. John komt niet opdagen, hoewel hij op dat moment in New York is. Wanneer hij gebeld wordt, verklaart hij 'dat de stand van de sterren niet goed is om vandaag te tekenen'. Hij zet zijn krabbel enige tijd later, op 27 december, tijdens zijn verblijf in Disneyland met May Pang en zoon Julian. Veel later dan is afgesproken. George is woest. En dat terwijl hij op 14 december nog samen met John dineerde. 1974 is het jaar waarin de gebeurtenissen elkaar razendsnel, als in een soap opvolgen.

George en John, een zeldzaam onderonsje in december 1974

Een opgeluchte George, een verdrietige Paul

Onderstaand filmpje is even interessant als pijnlijk. Het toont George en Paul, de Beatles die op dat moment het meest van elkaar verwijderd zijn, in één ruimte in het Plaza Hotel in New York, al lijkt het door de montage van de beelden alsof de gebeurtenis op Savile Row in Londen plaatsvindt. George en Paul zetten op 19 december 1974 wél gezamenlijk hun handtekening. Het gaat er allemaal niet bijzonder hartelijk aan toe. Hun reacties hadden ook niet niet tegenstrijdiger kunnen zijn. George is opgelucht en prevelt Krishna Krishna Krishna, may the Lord help this to be done (finally?). Ook Paul zet zijn krabbel, met een gespannen gezicht waar het verdriet van af te lezen is. The Beatles zijn contractueel ontbonden. Het is allemaal de realiteit van 1974.

Samen liedjes schrijven

Of het alle vier The Beatles zou zijn gelukt als band nogmaals samen te werken in 1974, blijft de vraag. Wie weet was het in 1975 gelukt. Eén bijzonder feit mag namelijk niet onvermeld blijven. In januari 1975 strijkt Paul met zijn band Wings neer in New Orleans, om zijn album Venus and Mars op te gaan nemen. Paul nodigt John uit om langs te komen. Om samen te schrijven en muziek te maken. John heeft daar wel oren naar en is zelfs opgewonden over de op handen zijnde samenwerking. De trip is al gepland, als John even langs gaat bij Yoko in het Dakota-gebouw in New York. Want ook op dat vlak hangt een reünie in de lucht. Daar is hij niet meer weggegaan, May Pang verdwaasd achterlatend. Tot een samenwerking met Paul kwam het daarna ook niet meer.