Hoe George Harrison zijn eerste Gretsch-gitaar bemachtigde

Wie kijkt naar de schetsen die George Harrison als tiener in zijn schoolschriften maakte, kan maar één conclusie trekken: de jongen was gek van gitaren. Via een in Nederland gemaakte kleine akoestische gitaar, twee Hofners een Futurama (die Harrison erg op een Fender Stratocaster vond lijken), lag het in 1961 binnen Georges financiële bereik om zijn eerste Gretsch-gitaar te kopen. Het was het instrument dat Chet Atkins bespeelde, een gitarist wiens speelstijl Harrison bijzonder aansprak.

Een jonge George Harrison met zijn eerste Gretsch

Een zeeman die met een Gretsch uit New York terug naar Liverpool kwam
Het was de zomer van 1961. The Beatles hadden er inmiddels twee keer een avontuur in Hamburg op zitten. In die periode schreef de 18-jarige George Harrison in een brief aan zijn jeugdvriend Arthur Kelly: The one I want is the Gretsch. Daarvoor was hij inmiddels aan het sparen geslagen.

'But the one I want is the Gretsch.'

God knows how I managed to get 75 quid together, zou hij later vertellen. It seemed like a fortune. I remember having it in my inside pocket, thinking: I hope nobody mugs me. In een interview met het tijdschrift Guitar Player vertelde George dat zijn interesse voor de Gretsch al gewekt was door een advertentie in de Liverpool Echo. Harrison kocht zijn eerste Gretsch, een Duo Jet 6128 uit 1957, van Ivan Hayward. De zeeman kocht het instrument op zijn beurt in 1957 in New York, voor een bedrag van $ 210, in een gitaarwinkel  op West 48th Street, vlak bij Times Square.

George tekende als kind graag gitaren.
Op deze tekening van hem staan alle instrumenten uit een Skiffle-band.

Uit een schoolschrift

In Liverpool ging het rond: wie wil de Gretsch kopen?
Kort daarna kocht Hayward bij Manny's, een muziekwinkel die iets verderop lag, een Bigsby vibrato-set. Hij liet de set op zijn Gretsch installeren. Daarvoor moest de knop waaraan de gitaarband bevestigd wordt iets verplaatst worden. In de zomer van 1961 was Hayward inmiddels weer terug in zijn woonplaats Liverpool, waar hij als taxichauffeur aan de slag ging. Ergens die zomer nam hij de beslissing dat hij zijn Amerikaanse gitaar wilde verkopen. Waarom, dat weten we niet. Wie weet had hij het geld nodig. Op een avond had hij leden van de Liverpoolse band The Delacardoes in zijn taxi en bood hij hen de gitaar aan. De band had geen interesse maar zou de boodschap, dat er een echte Gretsch te koop was, in Liverpool verspreiden.

Een ruig geklede, maar zeer beleefde jongeman
Neil Foster was saxofonist bij The Delacardoes en kende Stuart Sutcliffe van school. De vraag is of George Harrison nog via Stuart op de hoogte werd gebracht dat de gitaar in de verkoop kwam. Sutcliffe vertrok in juni 1961 naar Hamburg om zich daar bij zijn geliefde, Astrid Kirchherr, te voegen. Hoe dan ook, Hayward werd op enig moment door Harrison gebeld. Of het klopte dat hij een, in Liverpool zeer zeldzame, Gretsch te koop had. Hayward herinnerde zich dat er een ruig geklede, maar zeer beleefde jongen voor zijn neus stond. Of de saxofonist ook even wat voor hem wilde spelen. En zo luisterde George aandacht naar een aantal rock 'n' roll-solo's.

The Delacardoes met Neil Foster (tweede van links)

George kwam 20 pond tekort
Het werd tijd om te onderhandelen. Hayward vroeg 90 pond voor de gitaar, maar Harrison had er maar 70 beschikbaar. De saxofonist zag hoe graag George de gitaar wilde hebben en verkocht hem het instrument voor 70 pond. Wel krabbelde Hayward op de achterzijde van het bij de Gretsch gevoegde douanedocument dat Harrison hem nog 20 pond verschuldigd was. Of het resterende bedrag ooit werd voldaan, is niet bekend.

De aantekening op de achterzijde van het douancedocument,
dat George nog 20 pond voor de gitaar moest betalen.

Harrisons eerste echte goede gitaar
George op zijn beurt, was helemaal wég van zijn nieuwe gitaar. Het instrument kon zowel een mooie diepe sound als een hele heldere klant voortbrengen. De smalle hals zorgde er bovendien voor dat het instrument heel prettig te bespelen was. Voor Harrison was het zijn eerste kwalitatief écht goede gitaar. Hij zou het instrument nogmaals in Hamburg bespelen, tijdens optredens in The Cavern en in 1964 ook meenemen naar Amerika. Hoewel George toen ook al in het bezit van de grotere Gretsch Country Gentleman was, is zijn eerste Gretsch Duo Jet is op veel vroege Beatlesplaten te horen.

Dhani Harrison met een aantal iconische gitaren die zijn vader bespeelde.
Links de Gretsch Duo Jet.

Fred Gretsch zag George bij de Ed Sullivan Show
Fred Gretsch herinnerde zich hoe hij als tiener George Harrison in 1964 met The Beatles op de Amerikaanse televisie zag. Mét een gitaar van zijn familiebedrijf, dat overigens al sinds 1883 bestond. Harrisons instrumentkeuze zorgde er in Amerika voor dat Gretsch de vraag 'Harrisons gitaren' niet aankon. De omzet van het bedrijf steeg in één klap met 25 procent.

Dinah en Fred Gretsch

George verloor een Gretsch op de Engelse snelweg

Harrison zou zijn leven lang verzot blijven op Gretsch-gitaren en had er een aantal in zijn bezit. Op donderdag 2 december 1965, vlak voordat The Beatles op tournee in Schotland gingen, verloor hun chauffeur Alf Bicknell een Gretsch Country Gentleman (een groter model dan de Duo Jet). Het instrument zat samen met een aantal andere gitaren op het dak of aan de achterzijde (bronnen spreken elkaar hier tegen) van een bestelbusje bevestigd. De Gretsch raakte los, kwam op de rijbaan terecht en werd overreden door tegemoetkomend verkeer. Al kon George in 1965 zo veel gitaren kopen als hij wilde, het incident met de gitaar waaraan hij gehecht was, deed hem pijn.

George en twee van zijn Gretsch Country Gentleman-gitaren, een groter type
dan de Duo Jet. Eentje zou hij er verliezen op de Engelse snelweg.

De Gretsch Duo Jet keerde terug op een albumhoes
Zijn eerste Duo Jet uit Liverpool hing Harrison weer om z'n schouders tijdens de fotosessie voor de hoes van het album Cloud Nine, dat in 1987 verscheen. Het was Harrisons sterke comeback-album nadat hij vele jaren wat onzichtbaar was geweest in de muziekbusiness. De inmiddels 45-jarige Harrison toonde zijn geliefde gitaar na jaren weer aan het grote publiek.

George belde Dinah Gretsch
Dinah de echtgenote van de eerder genoemde Fred Gretsch, besloot George dat jaar een brief te schrijven, waarin ze hem bedankte dat hij 'hun gitaarmerk' zo omarmde. Niet lang daarna ontving Dinah een telefoontje van Harrison, waarin hij hartelijk dankte voor de brief, vertelde dat hij het geweldig vond direct contact met de familie Gretsch te hebben en dat hij bezig was met het formeren van een nieuwe band. Die nieuwe band was natuurlijk The Traveling Wilburys. De liefde van de bandleden voor de Gretsch-gitaar blijkt wel uit onderstaande foto.

vlnr: Tom Petty, Jeff Lynne, Bob Dylan, Roy Orbison en George Harrison

Gretsch eerde George met twee modellen
De Duo Jet, Georges good old Gretsch is tot op de dag van vandaag in het bezit van de George Harrison Estate. In 2011 ontwikkelde de gitaarbouwer, in overleg met de familie Harrison, twee limited edition-modellen, die Harrisons naam kregen: een Tribute- en een Signature-model. Wat had George er van gevonden? Te veel eer, denk ik.