zaterdag 30 september 2017

Waar komt de zeldzame Beatles-opname van What Goes On vandaan?

Heel soms gebeurt het nog wel eens. Dan duikt er een Beatles-opname op die we écht niet kennen. Met "we" bedoel ik: de mensen die werkelijk álles van de band gehoord hebben. Tot die groep reken ik mezelf niet. Natuurlijk ken ik de nodige opnamen die niet op de officiële albums terechtkwamen, maar ik heb nog nooit alle outtakes gehoord die in het officieuze circuit beschikbaar zijn. Dat realiseerde ik me toen ik een tijdje geleden tegen Jan Cees ter Brugge zei dat ik werkte aan een blogje over het Harrison-nummer Old Brown Shoe. Met één druk op de knop stuurde hij me, ter informatie, minstens dertig tracks vol repetities en outtakes. Machtig interessant, maar ik verzamel het niet. Het is te veel om te bewaren maar het helpt bij het schrijven van zo'n blog.


Een zeer bijzondere opname
Deze week gebeurde er iets bijzonders. Hebben jullie het nieuws gelezen? Er dook een premature versie op van het Beatles-nummer What Goes On. Een versie die zich écht niet in de verzameling van die hard-collectors als Jan Cees bevindt. Dus dat was wel even een nieuwtje. Wij Beatles-fans vinden het sensationeel als zo'n lang begraven schat ineens wordt opgedelfd. Je kunt je er niet op voorbereiden, ineens is er het nieuws dat er iets is opgedoken. Meestal bij een veilinghuis of op een plek waar online geboden kon worden. Zo ook deze week dus, met dat luchtige mopje in country-sferen dat volgens John Lennon al eind jaren '50 geschreven werd.

De acetate die momenteel op E-Bay aangeboden wordt


Acetates zijn zeldzaam
Het betreft een zogenaamde acetate. Dat is, als ik het helemaal juist heb, een snel vervaardigde plaat die vanaf de jaren '30 tot in de jaren '60 in de studio in een kleine oplage gemaakt kon worden. Soms zelfs als enkel exemplaar. De plaat kon meegegeven worden aan de artiest (als demo) of snel zijn weg vinden richting een radiostation om alvast gedraaid te worden. Een werk- of promotie-exemplaar dus. Acetates waren zeer kwetsbare plaatjes, lang niet zo sterk als officieel geperste singles en elpees. Ze kregen krassen en braken bijzonder snel in stukken. Dat is wellicht de reden dat ze relatief zeldzaam zijn. Een gebruiksvoorwerp met een korte levensduur. 


John nam What Goes On al in 1963 op

Andere tekst
De acetate waarop een demo van What Goes On the horen is, overleefde blijkbaar vele tientallen jaren. Bijna 55 om precies te zijn. En dat is redelijk uniek te noemen. Op het kwetsbare schijfje is een demo te horen van het liedje dat Ringo Starr op het in 1965 verschenen album Rubber Soul zou zingen, maar het nummer is dus veel ouder. Op de opname horen we John Lennon, met gitaar, die zijn compositie zelf inzingt. Paul McCartney zingt de tweede stem. Opmerkelijk is dat het nummer nog heel anders klinkt dan de versie die Ringo zou zingen. Het couplet is anders, evenals de tekst. In het fragment dat slechts 33 seconden duurt, krijgen we alleen een gevoel van herkenning bij het refrein.

Ringo mocht het uiteindelijk zingen

Afkomstig van de Harrison-familie? Echt?
De vraag is natuurlijk: waar komt dit sensationele stukje Beatlesgeschiedenis nu ineens vandaan? Dat blijft voor mij een beetje vaag. Op internet lees ik dat het in 2012 via "de familie Harrison" al eens op een veiling is aangeboden. Het lijkt me onwaarschijnlijk dat Georges vrouw Olivia en zoon Dhani, die zeer zorgvuldig met de "Collectie Harrison" omgaan zomaar een acetate aanbieden. Ze koesteren alles dat in de archieven op het landgoed Friar Park ligt. Sterker nog: er wordt momenteel een echt archief gebouwd en een archivaris aangesteld om alles rond de creatieve nalatenschap en het statige landhuis met de tuinen zorgvuldig voor het nageslacht te bewaren. Op de Facebook-pagina van Beatlesfanclub NL las ik dat George Harrison de acetate destijds al aan zijn broer Harry cadeau had gedaan. Dat verklaart de manier waarop het plaatje destijds zijn reis is begonnen.


Het bedrag loopt op
Wat er daarna mee gebeurde, is niet duidelijk. Wel dat de acetate momenteel op eBay staat en dat aanbieder Parlogram (over 30 years buying and selling rare vinyl) het schijfje aanbiedt. Mogelijk namens een particulier. Dat zou ook nog kunnen. Er kan nog even op geboden worden en op het moment van schrijven staat de prijs inmiddels op 5100 pond. Ik verwacht dat daar nog wel wat bij komt. Je vraagt je af of het officiële Apple niet zal proberen dit bijzondere stukje historie aan de officiële Beatlescatalogus toe te voegen. Wellicht kan het daarmee ook ooit nog als Beatles-release worden uitgebracht. Ik wacht met belangstelling af wat er gaat gebeuren.



De opvolger van Please Please Me
De officiële versie van What Goes On werd trouwens op 4 november 1965 opgenomen en verscheen krap een maand later op het album Rubber Soul. Het nummer kreeg een echte country-feel en wellicht mocht Ringo, die gek was op het genre, het mopje daarom zingen. Ringo schreef zelfs een beetje mee aan de uiteindelijke versie. Oorspronkelijk moest What Goes On de opvolger worden van Please Please Me, de eerste echte grote Beatles-hit. Daar kwam het niet van. Het zou op 5 maart 1963 worden opgenomen, maar die dag was er simpelweg te weinig tijd over, nadat From Me To You, Thank You Girl en een vroege versie van One After 909 op tape waren gezet. Vermoedelijk werd het liedje daarna een beetje vergeten. De pas opgedoken acetate laat ons horen hoe het oorspronkelijk klonk. Alsof we naast Lennon en McCartney zitten. Het levert vast een lichte huivering op bij menig Beatles-liefhebber. Mooi hoor, luister maar mee! [filmpje met geluidsfragment]





Geen opmerkingen:

Een reactie posten