Wie bedacht nu écht de uitdrukking 'It's been a hard day's night'?

Wanneer ik zeg: It's been a hard day's night, wat zeggen jullie dan? Als ik de antwoorden probeer te raden, dan kom ik uit op: 1964, het album, de film, Beatlemania, de langzamer opgenomen gitaarsolo van George, dat intrigerende openingsakkoord en.... die verkeerd gebruikte uitdrukking van Ringo Starr. In goed Engels ook wel een malapropism genoemd. De andere Beatles hadden het over een Ringoism. Net als velen heb ik het altijd als waarheid aangenomen dat Ringo's verzuchting it's been a hard day's night John Lennon inspireerde tot het schrijven van het nummer A Hard Day's Night. Met een beetje hulp van Paul McCartney.

Een lange drukke dag

Toch stuitte ik onlangs op een ander verhaal over de herkomst van de uitdrukking. Algemeen wordt aangenomen dat Ringo, waarschijnlijk op 19 maart 1964, na een lange werkdag de woorden it's been a hard day uitsprak, waarna hij zich realiseerde dat het al avond was en daar in één adem 's night aan toevoegde. Mark Lewisohn schreef erover in The Beatles Chronicle (2000). Ook Barry Miles benoemde het voorval in The Beatles: A Diary (2007). Zij haalden Ringo zelf aan, die al in 1964 vertelde over de door hem gebruikte zin. Zo zou Ringo op een bomvolle negentiende maart uitgeput verzucht hebben dat het allemaal wel érg druk was, met filmopnames in de ochtend en middag, gevolgd door het Variety Club Awards Diner in het Londense Dorcester Hotel. Daar moesten The Beatles 's avonds namelijk ook nog hun opwachting maken. 

The Beatles ontvingen op 19 maart 1964 uit handen
van Harold (Ha-ha Mister) Wilson een
Show Business Personalities of 1963 Award
in het Dorcester Hotel te Londen.

Beter dan de beide werktitels

Regisseur Richard (Dick) Lester pikte Ringo's woorden op en vond ze geschikt als titel voor de eerste film die hij met The Beatles maakte. Een film die tot dat moment saaie werktitels had als The Beatles en Beatlemania. Iets als A Hard Day's Night vatte op een creatievere manier het plot van de film samen. Het verhaal draaide namelijk om 36 uur, ruim een dag, uit het leven van de band. Vervolgens zou deze nieuwe filmtitel John Lennon weer geïnspireerd hebben tot het schrijven van het gelijknamige nummer. Het klinkt logisch, maar ik kwam erachter dat het eigenlijk anders zat...

Richard Lester temidden van The Beatles
op de set van A Hard Day's Night

De blinde en dove Michael

In werkelijkheid moet Ringo de inhoud van Johns korte verhaal Sad Michael hebben gekend. Op die overvolle negentiende maart 1964 lagen de exemplaren van de eerste druk van Lennons debuut In His Own Write vermoedelijk al in de magazijnen van menig boekwinkel. Te wachten op het moment waarop ze in de schappen mochten worden gelegd. Dat moment was op 24 maart, de datum waarop de bundel officieel verscheen. In zijn boekje liet Lennon de lezer in 80 pagina's kennismaken met zijn absurdistische tekeningen en teksten. Eén van die teksten was getiteld Sad Michael. In het korte verhaal lezen we dat de blinde en doofstomme Michael (Lennon had een fascinatie voor mensen met een handicap) uit zijn slof schiet tegen een politieagent. In de eerste zinnen schrijft Lennon:

There was no reason for Michael to be sad that morning, (the little wretch); everyone liked him, (the scab). He'd had a hard day's night that day for Michael was a Cocky Watchtower.

Eartha Kitt

Toch is het ook de vraag of Lennon op zijn beurt niet geïnspireerd was door Eartha Kitt. De Amerikaanse zangeres bracht in 1963 het nummer I Had A Hard Day Last Night uit. Het is niet ondenkbaar dat Lennon dat gehoord had en zich er (onbewust) door liet inspireren. Dat zou hem nog wel eens vaker overkomen.

Waarom Dizzy Miss Lizzy nog steeds als een hysterische haastklus klinkt

Natuurlijk kan ik hier het repertoire van The Beatles met superlatieven beschrijven, de liedjes die ze opnamen de hemel inprijzen. Toch leek het me ook leuk om eens stil te staan bij een nummer dat ik niet-kan-hó-ren. Eentje waarvan me de rillingen over de rug lopen: één van de weinige Beatlesnummers die ik zachter zet, uit zet of gewoonweg oversla. Ik heb het niet over geijkte kandidaten als Revolution #9, Yellow Submarine of Don't Pass Me By. Drie woorden: Dizzy Miss Lizzy. 

Uit de schaduw van Little Richard

Het scheelt: we hebben het over een cover. Ruim zeven jaar nadat de Amerikaanse rock 'n' roll-zanger Larry Williams zijn eigen compositie, getiteld "Dizzy, Miss Lizzy" (ook wel vermeld als "Dizzy, Miss Lizzie") opnam, legden The Beatles ook hun versie van de klassieker vast. Williams probeerde met "Lizzy" een geschikte opvolger toe te voegen aan het succes dat hij had een paar maanden eerder had met de hit Bony Moronie. Een tweede doel moet ongetwijfeld geweest zijn uit de schaduw te treden van die andere grote rock 'n' roll-zanger, Little Richard. Of het nu ging om Larry Williams of Little Richard: The Beatles hadden de beide energieke Amerikaanse zangers, met hun expressieve, wat harde en stoere rock 'n' roll-strot stevig in het vizier. Liet Paul McCartney zich graag uitdagen om het werk van Richard te zingen, dan waagde Lennon zich met zijn ruige register wel aan Larry Williams. En in het bijzonder dus aan diens Dizzy Miss Lizzy, zoals The Beatles de titel van het nummer overnamen. 

Moegestreden

Op maandagavond 10 mei 1965 stond in Studio Two zelfs de hele avond in het teken van Larry Williams. En eigenlijk was dat wel een "moetje". Moegestreden van opnames voor hun tweede bioscoopfilm Help! lieten de bandleden zich overhalen voor een avondsessie omdat er nog wat extra materiaal nodig was. De druk kwam van hun Amerikaanse platenlabel Capitol Records. Het label had zo zijn eigen strategie om het Beatlesrepertoire naar de onverzadigbare Amerikaanse markt te brengen. 

Op verzoek van Capitol

Dat gebeurde door zes Amerikaanse albums te "persen" (letterlijk en figuurlijk) uit de vier studioalbums die The Beatles inmiddels hadden uitgebracht. Door minder nummers per lp op te nemen, kon het bestaande repertoire over meer albums uitgesmeerd worden. Inmiddels schreeuwde de overzeese markt om een nieuw Beatlesalbum, maar was de beschikbare oogst van negen Beatlesnummers (minder dan 25 minuten muziek) net iets te mager om er een plaat van te persen en een nieuwe hoes omheen te stoppen. De release van "Beatles VI" stond gepland voor 14 juni 1965, maar er moesten nog twee nummers bij om de plaat compleet te maken. Maar je bent Fab of niet. En dus sleepten de vier zich die maandagavond de 10e mei opnieuw naar EMI. En dus werden er twee betrekkelijk eenvoudige covers uit het Larry Williams-repertoire gekozen, om de Amerikanen kort en goed hun zin te geven.

Hier dan toch weer "Lizzie"

Het repetitieve gitaarloopje

Zodoende namen de jongens die maandagavond zowel Dizzy Miss Lizzy als Bad Boy op. Hoewel ik Bad Boy nog wel redelijk uitgebalanceerd vind klinken, galmt Dizzy Miss Lizzy nog steeds na als een hysterische haastklus. Misschien zijn er mensen die het prachtig vinden, maar ik kan er niet naar luisteren. Het harde, repetitieve (double-tracked) gitaarloopje, het constante gebeuk op de bekkens, het over-the-top geschreeuw van John Lennon: het is me allemaal te veel. Zeker als je hoort dat het anders kon: de Lizzy van Larry werd een stuk subtieler en bluesier gezongen. Bovendien zorgde de prominente piano in die versie net voor wat meer rythm & blues. Net als het selectievere gebruik van dat kenmerkende gitaarloopje.

Noodgreep

Hoewel de Beatles-versie van Dizzy Miss Lizzy niet bedoeld was voor hun eerstvolgende reguliere album Help! werd het nummer goed genoeg bevonden om er de plaat, na het ingetogen Yesterday, mee af te sluiten. Vier jaar later trok John Lennon "Lizzy" opnieuw uit de kast, toen hij in september 1969 op het laatste moment besloot op te treden bij het Rock 'n Roll Revival Festival in Toronto, Canada. Ook toen had hij in allerijl repertoire nodig, dat hij zo uit zijn mouw kon schudden. Miss Lizzy bleek weer een dankbare keus. En misschien wel opnieuw een noodgreep.