zaterdag 13 april 2019

Schatgraven naar beeld & geluid van The Beatles en: op zoek naar Peter Goessens en Wim van Muyden

Er hangt altijd iets magisch rond het opduiken van onbekend Beatlesmateriaal. Of vergeten beeld- en geluidsopnamen die maar in zeer selecte kring bekend waren. Denk aan onbekende foto's, snippers film, of iets dat praktisch niemand ooit hoorde. Beatlesonderzoekers graven als ware archeologen actief naar dit soort schatten. Soms wordt er ook toevallig iets ontdekt. Twee jaar geleden schreef ik al eens over dat schatgraven naar beeld en geluid uit de jonge jaren van The Beatles. Afgelopen week was het onderwerp weer actueler dan ooit.




Een cassettebandje voor Ringo
In zijn gesprek met Gijs Groenteman in het Amsterdamse Hilton Hotel, vertelde Beatlesonderzoeker Mark Lewisohn dat er een geluidopname bestaat van een vergadering die The Beatles ergens in 1969 hadden. Ze spraken over het opnemen van een opvolger van het album Abbey Road. Dat was denk ik nieuws voor iedereen in de zaal. Zelf vond ik het een redelijk sensationele onthulling. Lewisohn was zeker van zijn zaak, want vertelde dat hij een fragment van de opname gehoord had. Waarom The Beatles een opname van hun bespreking maakten, begreep ik pas enkele dagen later. In het tweede gesprek dat Lewisohn met Gijs Groenteman had, tijdens het herdenkingsconcert Remember Love, vertelde Mark dat de reden voor die opname eigenlijk een hele simpele was. Ringo kon niet bij de vergadering aanwezig zijn, dus zorgden de andere drie ervoor dat hun drummer het gesprek later kon terugluisteren. Tegenwoordig zou iemand even aanhaken via Skype of Facetime. Destijds lag dat anders. Bij gebrek aan mobiele telefoons kon Ringo misschien ook niet eenvoudig telefonisch meeluisteren vanaf de plek waar hij was. Het zijn aannames, maar wat we zeker weten is dat Ringo's afwezigheid voor een nieuwe 'schat' zorgde. Wie de opname in zijn bezig heeft en of we hem ooit publiekelijk kunnen horen, is een vraag waarop ik het antwoord schuldig moet blijven. We gaan het misschien lezen in Volume 3 van Lewisohns trilogie, ergens rond 2029.

De laatste gezamenlijke foto van The Beatles, voor
zover bekend, gemaakt op 22 augustus 1969.
De twee nu nog levende Beatles zwaaien
naar de camera. Ik krijg er altijd een beetje kippenvel van.


11 seconden Paperback Writer bij Top of the Pops
Ook in het nieuws deze week was het opduiken van onbekende beelden van The Beatles bij Top of the Pops. Voor het Britse tv-programma namen The Beatles een aantal malen hun bijdragen van tevoren als een soort videoclip op. Slechts één keer waren ze zelf aanwezig in de studio, al was het om een liedje te playbacken. Op 16 juni 1966 verschenen The Beatles in het programma met Paperback Writer. Ik vond op YouTube trouwens een geluidsopname waarop The Beatles met versterkte instrumentenin live-setting repeterend voor die show te horen zouden zijn. Of klopt de informatie niet? Aan het eind van het fragment wordt de bestaande geluidsopname van Paperback Writer ingestart. Zouden The Beatles met hun ingeplugde instrumenten uiteindelijk hebben staan meespelen/playbacken voor de televisie? Op de foto's van de set zijn geen kabels en versterkers te zien. Hoe zit dit? Wie het weet, mag het zeggen.

The Beatles bij de bewuste uitzending van Top of the Pops


Een Liverpoolse familie filmde het tv-optreden in de huiskamer
De BBC bewaarde in die tijd niet alle tapes van tv-programma's en zo gebeurde het dat dat Beatlesoptreden uit 1966 verloren ging. Je vraagt je af waarom de BBC er in juni 1966 onderhand niet voor koos om alles dat The Beatles deden vast te leggen, gezien de status en reputatie die de band inmiddels wereldwijd had. Hoe dan ook, een familie in Liverpool filmde die bewuste dag de tv in de huiskamer, waarop de uitzending te zien was. Met een 8mm-camera. Een Mexicaanse verzamelaar wist het filmpje te bemachtigen en nam contact op met een Britse organisatie die verloren tv-beelden opspoort. konden we deze week 11 seconden [beeldmateriaal], zonder geluid, van die bewuste dag in juni 1966 terugzien. De volledige clip wordt zeer binnenkort, op 20 april 2019, vertoond tijdens het event Music Believed Whiped.



Een promo van Something in een Oostenrijks televisiearchief
Op hetzelfde Festival is er meer moois van The Beatles te zien. Later deze week dook namelijk ook een vroege versie van de promofilm van Something op. Het betreft een document dat Apple zelf vervaardigde en naar de BBC stuurde. De clip was bedoeld voor de uitzending van 13 november 1969. Een onderzoeker ontdekte de film in, je raadt het werkelijk nooit, een televisiearchief in Oostenrijk. Het is aannemelijk dat de BBC meer televisiestations rechten verstrekte Top Of The Pops uit te zenden. Zodoende bewaarde men in Oostenrijk iets dat eigenlijk ook in de Britse archieven had moeten liggen. De clip van Something bevat materiaal dat door Paul McCartney aan Apple verstrekt werd. Het gaat om opnamen die gemaakt werden tijdens het filmen van de Fool On The Hill-clip en materiaal dat geschoten werd ten tijde van de Get Back/Let It Be-sessies.

Een 'still' uit de herontdekte beelden van de eerste Something-promo

Waar zijn Peter Goessens en Wim van Muyden?
En dan was er natuurlijk het filmblik met de film Mr & Mrs Lennon's Honeymoon, Part Two, bijna twee weken geleden in het nieuws. Het was Nederlands nieuws dat over de hele wereld gedeeld werd. De originele film ligt ergens in Nederland, de kopie bij Yoko Ono in New York. Bij het maken van die opnamen in Amsterdam en Wenen waren regisseur Peter Goessens, geluidsman Wim van Muyden en cameraman Mat van Hensbergen betrokken. Het drietal, dat door Lennon en Ono werd ingehuurd, was dagenlang getuige van wat er in Amsterdam en Wenen rond de Bed-In gebeurde. Juist op momenten waarop alle andere perslieden niet aanwezig waren. De ploeg reisde mee van Nederland naar Oostenrijk en kreeg zodoende een uniek inkijkje in heel wat momenten die verder voor de buitenwereld verborgen bleven. Cameraman Mat van Hensbergen is helaas overleden en van Peter Goessens en Wim van Muyden ontbreekt ieder recent spoor. Wat zouden zij, indien nog in leven, een waardevolle bron kunnen zijn voor onderzoek naar die Bed-In. Mochten jullie weten of de heren Goessens en Van Muyden, die inmiddels de 70 ruim gepasseerd moeten zijn, nog ergens te bereiken zijn, dan hoor ik het heel graag. Stamboomspecialisten, onderzoekers, internetdetectives en archiefmedewerkers van Nederland, verenigt u!

Geen opmerkingen:

Een reactie posten