John Lennon in muziek en verhalen: Bertolf, Yorick, Maaike, Marike, Roel én Mark Lewisohn in het Concertgebouw

50 jaar nadat hij met Yoko Ono zijn veelbesproken Bed-In in het Amsterdamse Hilton hield, resoneerde John Lennons vredesboodschap afgelopen woensdag even verderop, in het Concertgebouw. Pleitbezorgers Bertolf Lentink en Yorick van Norden brachten een eerbetoon aan John Lennon en zijn muziek. Samen met Marike Jager, Maaike Ouboter, Roel van Velzen en Van Nordens vaste begeleidingsband speelden deze Beatlesliefhebbers een smaakvolle selectie songs uit het oeuvre van Lennon. De focus lag op de periode 1969-1974, de jaren waarin John Lennon tijdens en na het uiteengaan van The Beatles het meest actief was. Daarbij klopte zelfs de chronologische volgorde van de nummers die werden gespeeld, de toegiften uitgezonderd.

Het interbellum tussen Get Back en Abbey Road

Lennon was de man van de directe communicatie. Hij keek iedere journalist recht in de ogen, zei Beatleshistoricus Mark Lewisohn eerder deze week in het Hilton, in een uitgebreid gesprek met journalist Gijs Groenteman. Ook woensdagavond zaten zij weer samen op het podium en gaf Mark Lewisohn, steeds als intermezzo, duiding bij die bijzondere Bed-In-week in Amsterdam, eind maart 1969. Het waren kleine colleges, waarin Lewisohn John & Yoko's acties verbond met de tijd waarin ze plaatsvonden: het interbellum tussen de Get Back-sessies en die van het Abbey Road-album. Hoewel, zo mogen we die periode van Mark Lewisohn trouwens niet noemen. Het ging er niet alleen tijdens de Bed-In heel vreedzaam aan toe, ook dat laatste jaar waarin The Beatles muziek maakten, was er in de studio minder gekrakeel dan tot nu toe werd aangenomen, aldus de Beatleshistoricus.

Gijs Groenteman en Mark Lewisohn

Onderzoek voor de trilogie

Ondertussen hingen in het Concertgebouw niet alleen de aanwezige toeschouwers, maar ook de artiesten, zittend op het podium aan Lewisohns lippen. De Beatleskenner en -schrijver was een week in Amsterdam en deed onderzoek voor de delen twee en drie van zijn langverwachte trilogie All These Years, die ergens tussen 2021 en 2029 moeten verschijnen. Op de agenda stonden gesprekken met ooggetuigen van de Bed-In, een reconstructie van de rondvaart uit 1964 door de Amsterdamse grachten, een bezoek aan de veilinghal in Blokker en het bekijken van de vergeten filmopnamen Mr. & Mrs. Lennons Honeymoon, part two. Het filmblik met het originele materiaal dook deze week op, dankzij inspanningen van Jan Cees ter Brugge. Wetend dat Yoko Ono een kopie heeft en dat de echte schat momenteel nog even ergens in Amsterdam ligt, was Mark Lewisohn uiteraard graag van de partij om het origineel te bestuderen. Na het zien van de beelden gaf hij aan ze zeer interessant te vinden voor zijn onderzoek.

We mochten de opgedoken filmbeelden in klein comité bekijken.
Vlnr: Jan Hovers, Mark Lewisohn, Piet Schreuders, Anne Hurenkamp, Jan Cees ter Brugge en Tonko Dop.

In- en uitzoomen op dat grote verhaal van The Beatles

Deze week ontmoette ik Mark Lewisohn een aantal malen. Soms was het mogelijk even in gesprek te gaan, al was zijn agenda overvol en werd er veel aan de goede man getrokken. De momenten waarop er even écht contact mogelijk was, bewaar ik als een dierbare herinnering. Wat ik daar in deze blog over wil delen is dat ik het zo fijn vond Mark te kunnen vertellen hoe ik geniet van de manier waarop hij dat immense verhaal over The Beatles voor ons allemaal weet op te schrijven. Eigenlijk voelde ik niet zozeer de urgentie het uitgebreid met hem over allerlei details rond The Beatles te hebben, maar wilde ik vooral praten over zijn schrijftechniek en over het doen van onderzoek.

Met Mark Lewisohn

Inzicht in dat wonderbaarlijke verhaal van The Beatles
Ik vertelde Mark dat ik het zo mooi en knap vind hoe hij in zijn verhalen continu inzoomt en uitzoomt op de gebeurtenissen. Het ene moment vliegen we, haast als in de video van Free As A Bird, over Liverpool en lezen hoe een jonge John Lennon op zijn slaapkamer zit te tekenen en schrijven, terwijl een paar straten verderop Pauls vader Jim McCartney thuiskomt van zijn werk en de pannen op het vuur zet. Ik was me er niet van bewust dat ik dat zo sterk doe, dat in- en uitzoomen, antwoordde de immer bescheiden auteur. Door zijn speurwerk naar de context waarin de gebeurtenissen plaatsvonden, lezen we het andere moment bijvoorbeeld dat het een slechte zomer was, welke programma's er op televisie te zien waren en hoe Engeland er economisch voorstond. Dat constante in- en uitzoomen, houdt mij als lezer geboeid en geeft me veel inzicht in hoe het wonderbaarlijke verhaal van The Beatles zich ontwikkelde.

Yorick van Norden en Bertolf

Individuele emoties en universele wensen

Woensdagavond in het Concertgebouw draaide het natuurlijk niet alleen om dat verhaal, maar ook om de muziek. John Lennon maakte van zijn hart geen moordkuil en schreef goudeerlijke teksten: Liefde was liefde (Oh My Love), Pijn was Pijn (Cold Turkey), Angst was Angst (Isolation) en Vrede was Vrede (Give Peace A Chance, Imagine). Eigenlijk kon Lennon dus óók heel goed in- en uitzoomen. Wat een mooie parallel tussen John Lennon en Mark Lewisohn, bedacht ik, zittend op rij 5. Maaike Ouboter bleef haar eigen genre trouw door Nederlandse vertalingen te zingen van Julia en Beautiful Boy (Lieve Jongen), Marike Jager bracht onder andere Come Together en Isolation. Samen met Bertolf zong ze een breekbare, tweestemmige versie van Love, die op grote bijval uit het publiek kon rekenen.

Bertolf en Marike Jager

Een hele mooie avond, vol goede vibes
Roel van Velzen leverde bijdragen met Revolution en Instant Karma. Beslist hoogtepunt was Bertolfs intense versie van I Want You (She's So Heavy), dat de singer-songwriter na vele speelbeurten tijdens zijn Back to Abbey Road-project met Her Majesty tot in de finesses beheerst. Ik vond het een hele mooie avond, vol goede vibes, schreef Bertolf me na afloop. Ook Yorick van Norden gaf aan nog steeds in de wolken te zijn van het concert, al moest hij voor Give Peace A Chance even uit zijn comfort zone stappen, door het publiek actief aan te sporen mee te zingen, stampen en klappen. Het ging hem goed af.

Een filmpje voor Yoko

Niet alleen Give Peace A Chance, maar ook Instant Karma en Imagine leenden zich in de finale uiteraard voor collectief meezingen en -klappen. Mark Lewisohn zat ondertussen achter op het podium, zong stilletjes mee, maakte foto's en filmopnamen. Ik zal Yoko een filmpje sturen, beloofde hij het publiek tegen het einde van de show. Zelf moest ik ineens denken aan de inmiddels 86-jarige, wat broze weduwe van Lennon en vond ik het een bijzonder fijne gedachte dat Yoko ons nog éven over de vrede kon horen zingen, in haar appartement in het Dakota Building in New York.



--
De prachtige concertfoto's zijn van Ramón Dorenbos.

Met dank aan Jan Hovers voor het beschikbaar stellen van de foto en voor zijn toestemming om te schrijven over de privébijeenkomst met Mark Lewisohn.