While My Guitar Gently Weeps: deze week werd Take 2 onthuld

We stomen op naar de spectaculaire heruitgave van The White Album. Op 9 november ligt 'ie in de schappen en gaat de schatkist vol remixes, demo's en outtakes rond deze prachtige plaat voor ons open. Digitaal op de streamingdiensten en natuurlijk, veel mooier, in de vele varianten waarop het album ook als 'hardcopy' verschijnt. In de nacht van afgelopen donderdag op vrijdag werd er een nieuwe track van de box vrijgegeven. We mogen deze week alvast kennismaken met Take 2 van While My Guitar Gently Weeps, die door Apple via social media en de online muziekdiensten gedeeld werd. Een intieme opname waarop we George Harrison en Paul McCartney samen horen experimenteren om het nummer vorm te geven. Terug dus naar die bewuste datum: donderdag 25 juli 1968. Alsof we de deur van Studio 2 aan Abbey Road voorzichtig open duwen.

In alle eenvoud

Aanwezig die avond en nacht waren in ieder geval dus George Harrison en Paul McCartney, met ondersteuning van George Martin en technici Ken Scott en Richard Lush. De sessie, die van zeven uur in de avond tot kwart over drie 's nachts voortduurde, had meer het karakter van een repetitie. George experimenteerde met zijn nummer While My Guitar Gently Weeps, dat hij dat voorjaar, na terugkomst uit India had geschreven. Die avond werd daarvan Take 1 opgenomen, waarop we Harrison, heel puur, een akoestische ballad-versie van zijn creatie horen zingen. Op de achtergrond speelt McCartney het harmonium, dat ergens zachtjes in de periferie te horen is. Het is in ieder geval de track die na 50 jaar nog steeds, in al zijn eenvoud, staat als een huis. En het is de versie die voor het Anthology-project in de jaren '90 met de wereld gedeeld werd. Het is óók de versie waarvoor George Martin weer wat later, in 2006 een adembenemend arrangement voor strijkers schreef. Die was bedoeld voor het LOVE-project met Cirque du Soleil: [video]

Naar huis met de tapes onder de arm

Die bewuste nacht van 25 op 26 juli 1968 verdween George Harrison tegen half 4 naar zijn bungalow in Esher en nam hij een aantal tapes van de sessie mee. Take 1 bleef in ieder geval achter in de studio. Nu duikt op de jubileumuitgave van The White Album ook Take 2 op, in welke kluis die versie ook ooit verdwenen mag zijn. Al na een paar maten horen we Paul McCartney akkoorden aanslaan op het harmonium dat in Studio 2 stond. Na één couplet staakt George zijn gitaarspel en bedenkt hij zich dat het verstandig is een microfoon bij dat harmonium te laten plaatsen: 'Yeah, maybe you have to give him his own mic,' luidt het verzoek aan de technici. Ondertussen improviseert Paul verder op de toetsen. De opname gaat verder met, inderdaad, een veel prominenter harmonium-geluid. While My Guitar kan het allemaal hebben, net als de veel stevigere behandeling die het nummer uiteindelijk zou krijgen. Take 2 [video] laat je plaatsnemen in Studio 2, vlak naast George en Paul. Luister even mee:

Claptons solo ging door de ADT-machine

Pas begin september '68, toen ook Eric Clapton present was, kreeg While My Guitar Gently Weeps een compleet ander karakter. De breekbare ballad evolueerde naar een stevige slowrock, met prominente bas-accenten, een Hammond-orgel en extra percussie. Monumentale muziek mag je gerust zeggen. Het was Clapton die vond dat zijn eigen gitaarsolo de vertrouwde Beatlessound te veel had weggeduwd. Daarom stelde hij voor om de solo door de ADT-machine te halen. Bij Artificial of ook wel Automatic Double Tracking lijkt het alsof een stem of een instrument twee keer is opgenomen, met een heel klein tijdsverschil. Alsof beide versies nét niet gelijk zijn. Dat geeft een bepaalde volheid en speelsheid aan het geluid. Toch is er sprake van één opname, waarvan de kopie met een lichte vertraging weer met het origineel gecombineerd wordt. We horen deze techniek, die in de Abbey Road Studio's werd uitgevonden, ook veel terug bij de zang op de vroege Beatlesplaten. Claptons solo kreeg de gewenste behandeling en paste zo blijkbaar een stuk beter bij de Beatles-sound die we van het nummer gewend zijn. While My Guitar Gently Weeps staat hoog in de favorietenlijstjes van velen, zo bleek uit mijn White Album-poll van begin dit jaar.

McCartney, op 6 september 1968, aan het Hammond-orgel

Evolutie van het nummer

Zo leert de heruitgave van The White Album ons straks steeds meer over de evolutie van het Harrison-nummer, dat samen met Here Comes The Sun en Something toch wel tot de Grote Harrison Drie uit de Beatles-periode beschouwd mag worden. Naast Take 2 bevat de White Album-box namelijk ook nog de Esher Demo én een versie waarin George probeert Smokey Robinson te imiteren (Take 27). Iets om ons op te verheugen. Resteert de vraag wat jouw favoriete versie van While My Guitar Gently Weeps is. Als je écht moet kiezen: ga je dan voor de breekbare ballad (met of zonder violen) of de stevige slowrock-versie? Ik ben er zelf nog niet uit. 

** Op zaterdag 27 oktober 2018 vertel ik met Jan Cees ter Brugge over het ontstaan van The White Album. Dat doen we van 13.00 tot ongeveer 14.00 uur bij Scheltema, Marktsteeg 1 te Leiden (hoek Oude Singel), nabij Leiden CS. Misschien zien we je daar! **