Dubbelnummers uit het oeuvre van Paul McCartney

Je zult het maar hebben: een talent waarmee je het ene na het andere liedje of melodietje uit je mouw schudt. Hoewel ik nooit het genoegen had om naast hem te zitten, stel ik me voor dat Paul McCartney met zijn vingers op zijn gitaarsnaren of pianotoetsen, regelmatig razendsnel moet hebben gecomponeerd. Het kan bijna niet anders als je naar zijn enorme oeuvre kijkt. Met The Beatles, met Wings en als soloartiest. In dat oeuvre vinden we bovendien een aantal bijzondere liedjes waarin McCartney iets deed dat ik Lennon, Harrison en Starr nooit heb horen doen.

Alsof de componist niet kan kiezen
Met de enorme hoeveelheid aan melodieën en thema's die bij hem opborrelden, smeedde Paul een aantal zogenaamde dubbelnummers. Officieel zijn dubbelnummers van die papiertjes die je als lot of als garderobenummer af kunt scheuren, maar in deze context gebruik ik de term om een aantal liedjes uit het oeuvre van McCartney aan te duiden die eigenlijk uit twee compleet verschillende, volwaardige nummers bestaan. Net alsof de componist niet kan kiezen, of niet het geduld had beide thema's elk tot een apart nummer uit te werken. Je zou het bijna verspilling kunnen noemen, dat McCartney wel eens twee volwaardige liedjes aan elkaar plakte. Deze week zet ik er een aantal op een rij.


Uncle Albert / Admiral Halsey (1971)
Heb je zelden zo'n grappig, aanstekelijk en tegelijkertijd wat vervreemdend McCartney-nummer gehoord? Paul zette het op zijn onvolprezen RAM-album en haalde er op 4 september 1971 de nummer 1-positie in de Amerikaanse Billboard Hot 100 mee. Het eerste gedeelte van het liedje laat zich bijna als een hoorspel beluisteren. Als een verhaal dat ondersteund wordt door een scala aan geluidseffecten. Onweer, regen, McCartney die zijn oom Albert opbelt, het getsjilp van vogels en het geluid van de branding. Daarna komt het nummer op tempo en barst het uiteindelijk los in een refrein met een zeer hoog meezinggehalte. Een liedje om een enorme zwak voor te hebben (en houden). Ik ben dan ook verzot op Uncle Albert en Admiral Halsey.

Little Lamb / Dragonfly (1971-73)
Oorspronkelijk schreef Paul dit dubbelnummer ook voor RAM. Hij nam de basis ervan ook daadwerkelijk op tijdens de sessies voor dat album, maar het liedje kwam uiteindelijk in 1973 op Red Rose Speedway terecht. Hoewel Little Lamb / Dragonfly duidelijk uit twee verschillende nummers bestaat, is er toch sprake van eenheid in de ruim 6 minuten durende track. Na een aantal coupletten in het Dragonfly-gedeelte, keert Paul namelijk weer terug naar het beginthema van Little Lamb. Het enige zwakke punt aan dit liedje vind ik dat de akoestische gitaren soms wat vals klinken. Verder zijn de melodieën en de vele gitaarloopjes werkelijk prachtig. Voor mij dus één van de pareltjes uit het oeuvre van McCartney. En ik weet dat ik niet de enige ben die dat vindt. Zo is Ramon Dorenbos, de webmaster van Beatlesfanclub.nl en Maccazine.nl ook helemaal weg van deze bij het grote publiek onbekende McCartney-track. Ik begrijp hem.

Treat Her Gently / Lonely Old People (1975)
Op het album Venus and Mars uit 1975 vinden we opnieuw een dubbelnummer. Na een kort stukje Treat Her Gently, gaat het liedje snel over naar het tweede thema. Dat gaat vrij soepel omdat het ritme gelijk blijft. Ook tekstueel blijft Paul bij hetzelfde thema: ouderdom. Ongemerkt keren we vervolgens weer terug naar Treat Her Gently. Zonder dat we er erg in hebben, walst Paul ons met Wings continu heen en weer tussen deze thema's, waarbij het laatste gedeelte van Lonely Old People qua akkoordenstructuur en melodie verreweg het interessantste stukje is. Verder mogen we het geheel rustig een niemendalletje noemen.

Winter Rose / Love Awake (1979)
Twee duidelijk op zichzelf staande liedjes, die om de één of andere reden door Paul aan elkaar werden geplakt. Geen subtiele overgang, maar elk hun eigen toonsoort en ritme, waarbij Love Awake duidelijk de sterkste structuur heeft. En een typische, makkelijk in het gehoor liggende McCartney-melodie. Heel aardig, maar ook weer niet vreselijk bijzonder.

After the Ball / Million Miles (1979)
Ook het genre van de gospel was niet veilig voor de experimenteerdrift van McCartney. Voor het album Back To The Egg schreef Paul ook nog eens twee nummers met duidelijke gospel-invloeden. Hoewel de liedjes elk prima op zichzelf hadden kunnen staan, werden ze tot een geheel gesmeed. Wellicht omdat Paul vond dat ze elk te veel herhaling in zich hadden. Maar ja, dat is vaak een kenmerk van gospels. Op Million Miles begeleidt Paul zichzelf op een concertina, een soort kleine accordeon. Naar mijn mening een heel mooi dubbelnummer, dat een unieke plek in zijn oeuvre inneemt. Goed gezongen ook. Zo hoorde u Macca nog nooit.

Good Times Coming / Feel The Sun (1986)
Op het over het algemeen als zwak beschouwde album Press To Play kwam Paul opnieuw met een samengestelde song. Wat is de inventiviteit van Uncle Albert hier ver te zoeken. Na ruim drie minuten worden we verlost van een bloedeloze, kil geproduceerde reggae, maar moeten we het doen met een al even nietszeggend deuntje over de zon. Daar ken ik echt wel betere liedjes over ;-)

McCartney strooit met thema's
Tsja, op dit lijstje valt vast het nodige aan te vullen. Want wanneer is er sprake van een dubbelnummer? Als een liedje echt een dubbele titel heeft? Of mogen we Band On The Run, dat zelfs toch wel uit drie compleet verschillende thema's bestaat ook een soort dubbel- of misschien wel triple-nummer noemen? En waar ligt de grens? In Mr. Bellamy voert McCartney thema na thema op. Alsof je naar een hele opera zit te luisteren, waarbij er muzikaal steeds weer iets nieuws opduikt. In Silly Love Songs zingt Paul over het akkoordenschema steeds nieuwe melodievarianten, die hij bovendien ook nog eens stapelt. Zijn inventiviteit is onvolprezen, daar zijn we het vast over eens. Maar hebben we hier dan ook over dubbelnummers? Welke zag ik over het hoofd? En zou Paul zich op zijn nieuwe album Egypt Station, dat we komende vrijdag mogen verwachten, ook weer aan deze tak van sport wagen? Vragen, vragen.