Over de radioserie Get Back en...die ene aflevering (Is Paul McCartney Dood?)

In 1987, toen ik een jaar of twaalf was, ging ik iedere maandagavond naar de koorrepetitie. Al snel had ik mijn weg naar het drumstel en niet veel later naar de piano gevonden. Dat waren best gezellige avonden, maar toen de AVRO op 5 oktober van dat jaar startte met de radioserie Get Back, had ik een probleem. Hoe kon ik de 26 delen van deze serie, op maandagavonden tussen 19.00 en 20.00 uur volgen, terwijl ik repetitie had? Radio was er alleen lineair: niets internet, niets online terugluisteren.

Mijn ouders draaiden het cassettebandje om

Gelukkig begon Hans Schiffers met zijn prachtige stem iets na het nieuws van 19.00 uur te vertellen. Het waren de verhalen die Jan Cees ter Brugge, Evert Vermeer en Koop Geersing als samenstellers hadden voorbereid. Om iets over zevenen drukte ik mijn cassetterecorder aan, waarna ik nog tien minuten naar de uitzending luisterde, voor ik weg moest. Tegen half acht postte één van mijn ouders bij de cassetterecorder, om het bandje zo snel mogelijk om te draaien. 's Avonds laat, in bed, luisterde ik de hele uitzending terug. Soms was er wel eens een hap uit het verhaal, omdat er iets tussen was gekomen om dat bandje precies op tijd om te draaien. Telefoon, visite, zoiets. Toch was ik enorm blij met 26 uur radio over The Beatles. Luisterden jullie ook?

Is Paul Dood? Dat ene bandje heb ik nog steeds

Omdat ik geen 26 cassettebandjes had, spoelde ik regelmatig nieuwe uitzendingen over oude opnames heen. Veel van het materiaal liet ik dus verloren gaan. Na al die jaren was er echter één cassette die ik nooit wiste: "Is Paul dood?" schreef ik op de rug van het doosje. Het bandje heb ik nog steeds. Als tiener was ik onder de indruk van de theorieën rond de vermeende dood van Paul McCartney en.... nog meer van de spannende manier waarop daarover in de radioserie Get Back verteld werd. Met grote ernst en precisie werd het verhaal opgebouwd, ondersteund door spannende (speciaal voor de aflevering gecomponeerde) muziek. Er was nog geen internet. Ik had alleen die paar Beatlesboeken uit de openbare bibliotheek tot mijn beschikking. Deze radio-uitzending met alle theorieën, hoe discutabel ook, sloeg in als een bom. 

De AVRO werd platgebeld

Dat vertelde Hans Schiffers ook in 2015 nog, in een persbericht van AVROTROS: "Die specifieke uitzending had een enorme impact. Zelfs tot in de Hitkrant werden er vragen over gesteld. Ik kan me herinneren dat de telefooncentrale van de AVRO helemaal was platgebeld en mij vroeg om een vrouw terug te bellen die totaal hysterisch was. Want het kon toch niet zo zijn dat Paul McCartney echt dood was? Die uitzending heeft de serie in één klap beroemd gemaakt." Als speciale gast in Fab4Cast haalde Hans Schiffers enkele jaren later herinneringen op. Aan de serie en aan die ene bijzondere aflevering:

Afgelopen zomer belde Radio 1

Natuurlijk is het allemaal nep, een hoax, een complottheorie, fictie. Dat weten we allemaal. Dat is ook de reden waarom ik er in mijn wekelijkse column nooit enige aandacht aan besteedde, zelfs niet als iemand daar om vroeg. Toch vond het verhaal mij alsnog: afgelopen zomer belde er een redacteur van NPO Radio 1, namens het geschiedenisprogramma J.G.L.W. (Jaren die ook Geen Lieverdjes Waren). Het programma staat wekelijks stil bij rellen, rampen en ongemakken uit één jaar uit het verleden. Een mooie en originele insteek voor een radioprogramma, vond ik. 

Geheime aanwijzingen

Op 24 juli 2020 was dat 1966: het jaar van Paul McCartneys vermeende dood. Op 9 november 1966 zou Paul om het leven zijn gekomen bij een auto-ongeluk en binnen The Beatles vervangen worden door een lookalike, ene William Campbell. Een Schot die een lookalike contest had gewonnen en daarna van de aardbodem zou zijn verdwenen. Om hun verdriet te uiten en hun geheim met de wereld te delen, stopten de overige Beatles geheime aanwijzingen in liedjes en elpeehoezen. Onzin, maar dat was de theorie. Een goed overzicht van de feitjes vind je hier.

"Wat een onzin is dit allemaal!"

Ik aarzelde toch even, toen ik door Radio 1 gebeld werd. Legde uit waarom ik zelf nooit aandacht aan dit onderwerp besteed had. Maar ja, ook dat rare complotverhaal hoort natuurlijk bij de enorme mythe die er rond The Beatles ontstaan is. Of ik er wat over wilde vertellen. Ik stemde toe. Het werd een leuk gesprek, waarin alle ruimte was dit gekke verhaal tot de juiste proporties terug te brengen. Dat het nog steeds wat oproept, bleek uit enkele reacties die NPO1 en ikzelf via social media kregen. Verontwaardigde reacties: "Wat een onzin is dit allemaal!" Inderdaad, daar is iedereen het over eens. Die onzin werd in het juiste perspectief geplaatst en voorzien van duiding.

De geluiden uit 1969

Edwin Wendt is niet alleen Beatlesliefhebber, maar ook radiokenner en -verzamelaar. Hij reageerde ook op de uitzending, maar juist aanvullend. Edwin wees me op een radio-uitzending van 21 oktober 1969, van het New Yorkse station WABC waarin dj Roby Yonge de geruchten over Pauls vermeende dood besprak. De opname geeft een indruk van de manier waarop het verhaal destijds zijn weg in de media vond [filmpje]

Theo Stokkink besteedde in 1979 aandacht aan het onderwerp

In het privé-archief van Edwin Wendt bevinden zich tevens drie afleveringen van het KRO-programma Walhalla (1979) waarin Theo Stokkink de Paul is Dood-theorie bespreekt. Ook beschikt Edwin over de befaamde Get Back-uitzending waarover ik hierboven schreef. Die uitzendingen hebben ooit een tijdje op internet gestaan, maar zijn weer verwijderd. Wie interesse heeft, zo schreef Edwin me, is van harte welkom om één of meer downloads van Walhalla of Get Back bij hem aan te vragen. Misschien ben je wel nieuwsgierig geworden naar die ene legendarische Paul-is-Dood-uitzending. Of wil je hem uit nostalgische overwegingen nog eens terughoren. Edwin Wendt is eenvoudig te vinden via Facebook of Twitter. Benader je hem liever via e-mail, dan kan ik je desgewenst zijn mailadres verstrekken. Edwin, dank voor jouw aanbod aan de lezers!

Meestgelezen artikel

Dat het onderwerp nog steeds tot de verbeelding spreekt, bleek uit het appje dat ik een paar dagen na het Radio 1-gesprek van de redacteur ontving: "Het is het populairste artikel op de website. Al ruim 11.000 keer gelezen!" Toch leuk. Heb je 't gemist? Dan kun je het gesprek zelfs terugkijken. Zo gaat dat tegenwoordig bij de radio. ;-)