De Vijfde Beatle(s). Wie is dat? Wie zijn dat?

De afgelopen jaren, bij het wekelijks schrijven van mijn columns, ben ik altijd bij het onderwerp weggebleven. Want hoe pak je dat nu aan? Schrijven over een fenomeen dat bestaat, maar ook weer niet, zonder daarbij ook nog eens in clichés of herhaling te vervallen? Want.... wie is (of was) eigenlijk de Vijfde Beatle? Gaat het om één persoon of kunnen meer mensen aanspraak maken op deze titel? Maar is er dan niet eentje die nét een beetje meer die Vijfde Beatle is dan een ander? Komende week verschijnt het boek 'De Vijfde Beatles' van Paul Onkenhout en John Schoorl. Een goede gelegenheid om toch eens bij die legendarische en ongrijpbare Nummer Vijf stil te staan.

Belangrijke rol

Stiekem hadden we allemaal wel de Vijfde Beatle willen zijn. Wanneer je die eretitel of geuzennaam verwierf, speelde je blijkbaar een belangrijke rol in de geschiedenis of ontwikkeling van The Beatles als band. Je wás even een Beatle, of behoorde tenminste tot de inner circle van de Fab Four. Je vervulde een belangrijke rol (artistiek, zakelijk, vriendschappelijk) die bijdroeg aan de identiteit of het succes van The Beatles. Dan was je, met recht, zo'n Vijfde Beatle. 

Wat was het geheim van The Beatles?

Het fenomeen werd overigens al vroeg in de carrière van The Fab Four 'uitgevonden'. Zo verschenen er er vanaf 1963 verhalen in de pers, waarin De Vijfde Beatle genoemd werd. Logisch is het natuurlijk wel. Toen de Beatles in korte tijd hun enorme roem verwierven, buitelden de media over elkaar heen om dat fabelachtige succesverhaal te vertellen en te duiden. Hoe was het mogelijk dat vier jongens, uit het Noordwesten van Engeland, weliswaar in het bezit van een enorme hoeveelheid talent en 'personality', zo'n revolutie in de popmuziek konden ontketenen. Wat was hun geheim? Of beter: wie was hun geheim? Juist, dat moest die Vijfde Beatle zijn. Hebbes. Bijna.

Bandleden en andere bijdragers

Maar dan glipt die Vijfde je toch weer door de vingers, want kon je alleen een Vijfde Beatle zijn, wanneer je echt deel uit had gemaakt van de band (Stuart Sutcliffe, Pete Best, Jimmie Nichol, Chas Newby)? Of was je zo'n Vijfde wanneer je The Beatles zakelijk of bij het produceren van hun platen ondersteunde (Brian Epstein, Neil Aspinall, Derek Taylor, George Martin)? Maar wat nu als je alleen op hun platen meespeelde? Als onbekend gebleven sessiemuzikant (de trompettist uit Penny Lane, de hoornist uit For No One, de strijkers uit Eleanor Rigby of Yesterday)? Of juist als bekendheid (Billy Preston of Eric Clapton)? Maar wat te denken van stille kracht, roadie, vriend en vertrouweling Mal Evans? Of Freda Kelly, de integere en hardwerkende hoeder van de Britse fanclub? Of spirituele, artistieke en soms knotsgekke influencers als, respectievelijk de Maharishi Mahesh Yogi, Astrid Kirchherr en Alex Mardas? Daar gaan we al. Niet te doen, die Vijfde Beatle.

Dreamteam: vlnr >  Ringo Starr, George Harrison,
Paul McCartney, Brian Epstein, John en George Martin.

Een kleine bijdrage

Juist daarom is het boek 'De Vijfde Beatles,' dat vanaf 29 oktober 2020 in de boekwinkels ligt, zo ontzettend leuk. Volkskrant-journalisten Paul Onkenhout en John maakten het afgelopen jaar 64 portretten van mannen en vrouwen die, allen op hun eigen bijzondere wijze, verbonden zijn (en blijven) met The Beatles. De columns werden in mijn omgeving wekelijks gretig verslonden. Omdat ik de krant zelf niet op papier lees, schoven vrienden me regelmatig een knipsel over weer zo'n Vijfde Beatle toe. Nu is er dan het boekje, waarin de fascinerende en humoristische columns van de schrijvers gebundeld zijn. Ik kon er trouwens onverwacht zelf een bijdrage aan leveren. Met de foto die ik in juni 2019 maakte van Piet Schreuders, terwijl hij op een keukentrap midden op Abbey Road het perspectief van de beroemde albumfoto van Ian MacMillan reconstrueerde.

Erfgoeddragers

Want natuurlijk staat Piet -detective- Schreuders ook in het boek. Als één van de Vijfde Beatles. Hij hoort tot een categorie die ik nog niet noemde. Namelijk die van de erfgoeddragers: onderzoekers, schrijvers, fotografen, documentairemakers, podcasters en muzikanten die zich nog dagelijks bezighouden met het erfgoed van The Beatles. Door te spitten naar de waarheid, vanuit hun liefde en fascinatie voor de band. Door ontdekkingen te doen, nieuwe verbanden te zien, arrangementen te ontrafelen, filmbeelden te analyseren en archieven uit te spitten. Om nóg meer te leren over het fenomeen dat The Beatles zijn. Door het verhaal van The Beatles op nieuwe manieren te blijven vertellen en vast te leggen voor volgende generaties. Zijn we niet allemaal een beetje die Vijfde Beatle?

De Vijfde Beatles, door Paul Onkenhout en John Schoorl, verschijnt op 29 oktober 2020 bij Uitgeverij Nieuw Amsterdam. 160 pagina's. Steun je plaatselijke boekhandel en bestel of koop het boek lokaal.