Is de Japanse cultuur soms een beetje hip dit jaar? Valt het jullie ook op? Paulien Cornelisse kwam met haar boekje 'Japan in honderd kleine stukjes', nam deel twee van haar reisserie op. Japan prijkte deze zomer op de cover van de LINDA (toch een graadmeter van wat er maatschappelijk speelt, haha), ineens zie ik Japanse motieven en dessins op kleding en posters. Zie ik spoken of valt het jullie ook op? Om in stijl te blijven, besloot ik deze week eens de relatie tussen The Beatles en Japan te belichten. Dat is namelijk een interessante!
Met een samurai-zwaard op weg naar Abbey Road
Het bestaan van The Beatles als band begon in 1964 door te sijpelen in Japan. Met name hun bezoek aan Amerika zorgde voor een nog groter bereik in de media, waarmee The Beatles ook langzaam maar zeker naamsbekendheid in het land van de rijzende zon kregen. Journalist Hoshika Rumiko vloog in juni 1965 met de opdracht The Fab Four in de EMI Studio's aan Abbey Road te interviewen. Officiële persverzoeken waren geweigerd, maar daar liet Rumiko zich niet door weerhouden. Ze meldde zich bij de studio in traditionele kledij en bracht als cadeau een samurai-zwaard mee. Dus kwam ze binnen, kreeg ze officieel een half uurtje, maar mocht ze drie uur blijven. Het klikte blijkbaar! Haar artikel verscheen in het tijdschrift Music Life van augustus 1965, dat de speciaal gedrukte recordoplage van 250.000 stuks (normale oplage: 60.000-70.000) strak uitverkocht. Rumiko prijkte samen met The Beatles op de cover van het magazine. Het interview zou de eerste worden van een serie artikelen die ze over band mocht maken. Elk jaar eentje, tot 1970.
The Beatles waren eerst te horen via radiozender FEN
Volgens Rumiko begon men op de burelen van het Japanse muziekmagazine vanaf de zomer van 1964 steeds meer verzoeken om nieuws over The Beatles te krijgen. "With girls stopping by our offices on their way home from school to ask if we had any fresh news on the Beatles or to beg us for photos of the band," lees ik in een artikel uit juni 2016 waarin ze over haar ontmoetingen met The Beatles vertelt. Hoewel er vermoedelijk nog geen Beatlesplaten in groten getale beschikbaar waren voor de Japanse markt, pikten de vroegste fans hun eerste klanken op via het American Forces Far East Network (FEN), het militaire radiostation dat ook de Merseysound oostwaarts stuurde.
The Beatles hielden hun mond niet meer over de Vietnamoorlog
Na de jaarwisseling van 1966 werden de geruchten hardnekkiger dat The Beatles Japan zouden aandoen tijdens hun wereldtournee. Op 29 juni 1966 zetten de bandleden en hun entourage inderdaad voet op Japanse bodem. Hun aankomst vanuit Alaska, op Haneda Airport in Tokyo was vertraagd vanwege een tyfoon. Later die middag maakten The Fab Four tijdens hun persconferentie kennis met de formele en gereserveerde benadering door de Japanse journalisten. John Lennon was zelf niet bepaald gereserveerd. Tijdens de persconferentie sprak hij zich (namens The Beatles) voor het eerst openlijk uit tegen de verschrikkingen van de Vietnamoorlog. Tijdens de persconferentie oogden de mannen wat verveeld, maar de stemming was vooraf, in de gang, opperbest: [video]
John Lennon bracht een toost uit op het einde van The Beatles
Hoshika Rumiko ontving als enige journalist een persoonlijke uitnodiging om The Beatles in hun presidentiële suite in het Tokyo Hilton te ontmoeten. Rumiko was er getuige van dat John Lennon, niet vies van enige zelfspot, op een tafel klom, een glas sinaasappelsap hief en toostte op het einde van The Beatles. De journalist kreeg daarop het uitdrukkelijke verzoek van Brian Epstein om niet over dit soort gebeurtenissen te schrijven. The Beatles mochten om veiligheidsredenen hun hotel niet verlaten. Zowel John als Paul deed een uitbraakpoging, maar werden na hun ontdekking linea recta teruggebracht naar de hotelsuite. Dus moest het vertier daar maar gezocht worden.
Images of a Woman
The Beatles brachten hun tijd door met tekenen en het luisteren naar platen met traditionele Japanse muziek, die hen door de toursponsors geschonken waren. Tijdens hun verblijf werkten ze op hun hotelkamer gezamenlijk aan een schilderij. Zittend rond een tafel schilderden ze vanuit vier hoeken aan het doek dat de naam 'Images of a Woman' zou krijgen. Het kunstwerk werd gekocht door de toenmalige voorzitter van de fanclub, waarbij de opbrengst naar een goed doel ging. Sindsdien wisselde het via veilingen regelmatig van eigenaar, waarbij het in 2012 voor ruim 155.000 dollar verkocht werd.
Controverse, conflict en een cultuurshock
Het bezoek van The Beatles aan Japan, dat nauwelijks vijf dagen (en vijf concerten) in beslag nam, zorgde voor controverse, een cultuurshock en vooral voor conflict tussen de jonge en oude generatie Japanners. Tieners zagen The Beatles vanuit hun jeugdig optimisme vooral als een geweldig nieuw en opwindend fenomeen. De oudere generatie vond deze Britse culturele invasie, nog relatief kort na het einde van de Tweede Wereldoorlog, niet direct de meest gewenste gebeurtenis. Bovendien zou 'hun Budokan-hal', een heilig symbool van cultuur en religie, worden misbruikt voor een rock 'n' roll-concert. Bovendien was de Budokan een herdenkingsmonument voor oorlogsslachtoffers. The Beatles waren, kortom, onderwerp van een nationaal debat én van de nodige protestacties op straat. Toch zorgden ze met hun optredens wel voor een doorbraak: de Budokan zou daarna vaker het toneel van populaire concerten worden.
Een publiek vol politieagenten
Ondanks alle protesten gingen de concerten van The Beatles gewoon door. Het relatief rustige publiek dat een enorme prijs had betaald voor een toegangskaartje, was in totaal vijf avonden getuige van matige optredens door een vermoeid ogende en onzeker spelende band. Ruim drie jaar Beatlemania gaat je niet in de koude kleren zitten, als je zelf de hoofdrolspeler in je eigen film bent. [video]
Scherpschutters en doodsbedreigingen
The Beatles vertelden bovendien in interviews dat ze veel politieagenten in het publiek zagen zitten. Wanneer er fans opstonden om mee te zingen of dansen, werden ze met telelenzen gefotografeerd. Volgens persman Tony Barrow was de politie bang voor scherpschutters in het publiek. The Beatles hadden in de aanloop naar de concerten een aantal anonieme doodsbedreigingen ontvangen. De intimiderende setting zorgde wellicht bij de bandleden niet voor een ontspannen optreden. Op 3 juli vloog de band door naar Manilla, waar het er overigens niet gezelliger op zou worden.
[Volgende week: deel 2]
Geen opmerkingen:
Een reactie posten