Think For Yourself: over venijn, een vernieuwende fuzzbass en de deodorant van John Lennon

Ik stink ook nog eens. Ik wacht al de hele tijd tot iemand er iets van zegt. Met woorden van die strekking wachtte John Lennon op maandag 8 november 1965 geduldig bij één van de zangmicrofoons in de Londense EMI Studio's tot de geluidstechnicus de band goed had staan. Er moest namelijk gezongen worden. Driestemmig. Het is waarschijnlijk de deodorant die je gebruikt, antwoordde Paul McCartney droog. George Harrison gniffelde mee, maar was misschien ook wel wat gespannen. Het kwam nog niet zo vaak voor dat er een nummer van hem opgenomen werd.

Rubber Soul-sessies: oktober-november 1965

Er waren nummers nodig

Won't Be There With You. Het was nog maar de werktitel van wat uiteindelijk Think For Yourself zou worden. In oktober en november 1965 zaten The Beatles midden in een marathonsessie voor wat hun alom geprezen Rubber Soul-album zou worden. De plaat moest begin december al verschijnen, mooi op tijd voor de kerstinkopen, dus er zat behoorlijk wat druk op de ketel. Er waren nummers nodig en Harrison bracht er twee in, want een maand eerder werd zijn compositie If I Needed Someone al vastgelegd. Think For Yourself was anders, een tikkie venijniger misschien wel, zoals de titel al doet vermoeden. 

5 dagen eerder, op 3 november 1965

Rechtstreeks richting de luisteraar

In Think For Yourself richtte George zich rechtstreeks, op kritische en licht superieure wijze tot zijn luisteraar. Met zijn pleidooi voor onafhankelijk denken en handelen, legde hij dan ook de verantwoordelijkheid direct bij die luisteraar neer. Net als Bob Dylan in diens prachtige maar ook scherpe Positively 4th Street, dat kort daarvoor als single was verschenen. The Beatles waren heavy into Dylan en diens invloed was haast voelbaar op het materiaal voor Rubber Soul. Weg zoete teksten, allemaal bij de les:

Although your mind's opaque

Try thinking more if just for your own sake

The future still looks good

And you've got time to rectify

All the things that you should

(Think For Yourself)

You got a lotta nerve

To say you got a hand to lend

You just wanna be

On the side that's winning

You say I let you down

You know it's not like that

If you're so hurt

Why then don't you show it?

(Positively 4th Street)

Een hele interessante overdub

Tijdsdruk zorgt meestal voor effectief handelen. Zo ook op de eerste dag van die werkweek in november. Terwijl Engeland na toch al niet zo'n beste zomer op de eerste sneeuwvlokken afstevende, legden The Beatles de basis van Think For Yourself in één take vast. Interessant aan het nummer was de toonsoort, waarschijnlijk intuïtief laverend tussen Gmajeur en Gmineur. Daar werden vervolgens een aantal overdubs aan toegevoegd, waarvan er eentje wel heel bijzonder uitpakte. Paul McCartney sloot de Rickenbacker 4001S-bas, die hij inmiddels bespeelde, aan op een zogenaamde fuzzbox. De Tone Bender, zoals het ding heette, was dat jaar nieuw op de markt gekomen en behoorlijk in zwang geraakt. 

Een advertentie uit die periode voor de Tone Bender

McCartney en zijn Rickenbacker

Overstuurd ongelukje

Het overstuurde basspel van McCartney domineert Think For Yourself. Naast de driestemmige zang trouwens, dat mag ook gezegd worden. Dat vervormde basgeluid was toch wel redelijk nieuw te noemen in de popmuziek. De Stones deden het met een gitaar op Satisfaction. George Harrison ontkende dat dát de inspiratie voor het bas-experiment was en verwees juist naar het nummer Zip-A-Dee-Do-Dah. Op dit oudje dat drie jaar eerder door Phil Spector voor Bob B. Sox & The Blue Jeans geproduceerd werd, kreeg de sologitaar bij toeval een overstuurd geluid. Een ongelukje in de studio, met een interessant effect [video, vanaf 1:23].

De tape liep mee voor de opname van de Kerstboodschap

Dat we al die gezellige smalltalk over John Lennons deodorant nog kunnen horen, heeft een reden. In november moest er ook weer een kerstsingle worden voorbereid. Elk jaar stuurden The Beatles een kerstboodschap, per 45 toeren-plaatje, naar de leden van de Engelse fanclub. Nu de band zo enorm druk geworden was, liet George Martin een geluidstechnicus op die 8ste november alvast een extra microfoon klaarzetten in de studio. Hij liet fly on the wall-opnames maken van het opnameproces van die dag, in de hoop daar een aantal goede quotes uit te kunnen gebruiken. Het leverde prachtig materiaal op, waaruit vooral blijkt hoe zeer Lennon en McCartney ook qua humor aan elkaar gewaagd waren. Ondertussen horen we hoe de meerstemmigheid van Think For Yourself losjes wordt doorgenomen. En ja, die opmerking over de deodorant zit er ook in. Als je tenminste het geduld kunt opbrengen van dit wat langere [fragment] te genieten. Ik laat de keuze aan jou. Think For Yourself. ;-)