When Winter Comes: hoe het leven op het platteland Paul McCartney inspireerde tot dit prachtige nummer

We staan aan het einde van weer een interessant Beatlesjaar én op de drempel van de winter. Een mooi moment om dit zevende blog-jaar van BeatlesTalk af te sluiten met dat heerlijke, aanstekelijke 'winternummer' waar we eind 2020 met het album McCartney III op werden getrakteerd. Een 'classic McCartney-melodie' die zich in je hoofd nestelt, als een oorwurm waar je maar moeilijk van af komt. Behalve de knappe melodie is er natuurlijk ook de historische en symbolische betekenis van het nummer. Want When Winter Comes moet haast wel symbool staan voor Pauls liefde voor het platteland. 

IJzersterke melodieën
Dit najaar verscheen de podcast McCartney: A Life in Lyrics, als aanvulling op het gelijknamige boek dat inmiddels als gebonden en paperback-editie verschenen is. In de podcast diept Paul met schrijver Paul Muldoon een aantal nummers uit zijn muzikale autobiografie verder uit. In feite betreft het een selectie uit de ruwe opnames die Muldoon maakte van de gesprekken die hij met Paul voor het boek voerde. In de aflevering When Winter Comes / Mull of Kintyre staat Pauls liefde voor zijn boerderij op het Schotse platteland centraal. Qua thematiek zou je het tweelingnummers kunnen noemen, waarbij we Heart Of The Country vast ook in ons achterhoofd horen. Wat Winter en Mull delen is een ogenschijnlijk eenvoudige, maar ijzersterke melodie. Waarin beiden nummers verschillen is het perspectief. When Winter Comes schildert kleine scènes uit Pauls leven op het platteland, Mull of Kintyre staat meer voor het grote gevoel van liefde dat Paul koesterde voor het Schotse schiereiland waar hij neerstreek.

Investeren in stenen
Want hoe ging dat eigenlijk? Toen de ponden in 1966 inmiddels als enkele jaren binnenstroomden, zowel bij Paul als de overige Beatles, kregen de bandleden het advies om de boel niet op te potten maar ook in stenen te investeren. Zodoende besloot Paul zijn woning aan het Londense Cavendish Avenue te kopen, maar investeerde hij ook (met mixed feelings) in een vervallen boerderij in Schotland, met een lap grond van ruim 72 hectare. Paul ging er wel eens kijken, maar was aanvankelijk nog niet zo gecharmeerd van het vervallen High Park Farm, dat zo'n tien minuten rijden (maar goed verstopt) van Campbeltown lag.

"She made me love it through her eyes"
Dat gevoel veranderde toen hij in 1968 een relatie met Linda Eastman kreeg. Toen zij erachter kwam dat haar nieuwe vriend grootgrondbezitter in Schotland was, sprong ze als natuurliefhebber een gat in de lucht. Ze spoorde Paul aan om werk te maken van de renovatie van de boerderij. Het zou een plek kunnen wonen waar ze in de jaren daarna met hun gezin gingen wonen. Linda leerde Paul van High Park Farm te houden: "She made me love it through her eyes," vertelde hij daarover. Mooi gezegd, vind ik. Op dat moment kon Paul nog niet vermoeden dat High Park Farm hem zó zou inspireren als liedjesschrijver.

Veertien tot twintig schapen per dag
Eenmaal 'aan boord' legde Paul in Schotland al snel contact met zijn buurman, die met zo'n Schotse tongval sprak dat hij amper voor hem te verstaan was. Paul vertelde hem dat hij werkelijk geen idee had wat hij met het boerderijleven aan moest en nam het advies van zijn buurman ter harte: zet er een betrouwbare beheerder op, die weet wat er moet gebeuren en een oogje voor je in het zeil houdt als je er niet bent. Al snel vroeg Paul schaapherder Duncan Kerns om assistentie, zeker ook bij het beheer van de schaapskudde die Paul aanschafte. "Ik hielp mee met schapen scheren, maar kwam tot veertien, hooguit twintig schapen per dag, terwijl Duncan er honderd deed," blikte Paul terug.

Een nieuwe vorm van vrijheid
Maar al snel gaven de kleine en grote klussen op de boerderij hem veel plezier. Het harde werken, niet met het hoofd maar met de handen, leidde hem bovendien af van alle problemen die zich in Londen opstapelden rond de juridische en financiële afwikkeling van het Beatlesverhaal. Want terwijl Paul zijn boerderij repareerde, viel ironisch genoeg zijn Beatlesdroom steeds verder uit elkaar. En al had Paul het mentaal moeilijk, Schotland zorgde al snel voor een nieuwe vorm van vrijheid. Voor een simpeler leven: "Ik heb het idee dat veel jonge mensen vandaag de dag ook weer verlangen naar een eenvoudig leven, dicht bij de natuur, waarmee ze de 'rat race' kunnen ontsnappen," aldus Paul.

Grote en kleine klussen
Maar dat simpele leven betekende ook dat hij met Linda aan moest pakken. Het stel legde een moestuin aan en ging uiteindelijk ook vegetarisch eten. Paul plantte bomen die bestand waren tegen het ruwe Schotse klimaat, hij timmerde hekken, groef een waterafvoer, maakte een kippenren en repareerde het schuurdak. En terwijl de telefoontjes van de Beatlesburelen uit Londen bleven komen, antwoordde hij: "Sorry, ik zit in Schotland." Ondertussen leerder hij zichzelf op een hele nieuwe manier kennen: "It allowed me to see another side of myself, [...] it was sensational." Comfort was er niet. Aanvankelijk had het huis geen bad, waardoor de McCartneys zich, ook op ijskoude dagen, moesten wassen in een oude teil die aanvankelijk gebruikt werd om de benodigdheden voor het melken van de schapen in schoon te maken.

Herontdekt
Dat het Schotse leven Paul inspireerde tot het schrijven van Heart Of The Country en Mull of Kintyre werd in de jaren '70 al duidelijk, maar pas veel later, in de jaren '90, nam hij met George Martin een demo op van het bijzondere When Winter Comes. Het nummer kwam voorbij in de sessies voor het Flaming Pie-album, maar belandde niet op de plaat. Toen er voor 2020 een Archival Box van Flaming Pie op de planning stond, kreeg Paul van zijn archivaris enkele nummers toegestuurd. Ter overweging, om ze alsnog als bonustracks toe te voegen. Potverdorie, dat was helemaal geen slecht nummer, moet Paul gedacht hebben, toen hij When Winter Comes na vele jaren terughoorde. Uiteindelijk besloot hij om het mee te nemen op zijn lockdown-album McCartney III dat op 18 december 2020 verscheen. Perfecte timing voor het winterse gevoel van dat mooie kleine winterse liedje dat erop terecht kwam.

 

Klassieke schoonheid
When Winter Comes neemt ons mee terug naar de jaren 70, op High Park Farm, en schetst allerlei scènes van de werkzaamheden die Paul uitvoerde om zijn leven er op te bouwen. Zo horen we Paul zingen dat hij het hek moet maken, om de kippen en de lammetjes te beschermen tegen twee jonge vossen die te dichtbij komen. Ook graaft hij een afvoer om te voorkomen dat de gewassen in zijn moestuin te nat worden. De voorraadkast voor de winter moet immers goed gevuld zijn. Een leven in stilte en afzondering, dat uiteindelijk een liedje opleverde dat misschien wel kan wedijveren met de mooiste kleine liedjes die Paul in zijn carrière schreef. Qua melodie zeker, wat mij betreft. Ik vind 'm van klassieke McCartney-aanse schoonheid en heb er een complete zwak voor. Jullie?

Bedankt voor het trouwe meelezen het afgelopen jaar. Ik wens jullie fijne kerstdagen en een heel mooi nieuw jaar! Door een iets langere vakantie-break is BeatlesTalk terug op 3 februari 2024.

De verbijsterende Beatlesavonturen van journalist en muzikant Mark Cunningham (2)

Weet je nog? In m'n vorige blog nam ik je mee in het bijzondere 'Beatlesleven' van de Britse muzikant en muziekjournalist Mark Cunningham. Al vanaf jonge leeftijd kwam hij in contact met het sociale netwerk rond The Beatles en door zijn eigen inventiviteit en creativiteit gleed hij steeds dichter de inner circle in. Twee weken geleden lieten we Mark in 1993 achter, aan de keukentafel bij Paul en Linda McCartney, in hun huis in Peasmarsh. Bij een pot een thee en een stapel sandwiches, waar Mark de kans kreeg Paul te interviewen over diens nieuwe album Off The Ground dat in februari 1993 zou verschijnen.

Samen Yesterday spelen
Het interview was bedoeld voor Guitar Magazine, een vakblad waarvoor Mark als freelancer schreef. Eenmaal met Paul in de studio richtte het gesprek zich dan ook vooral op Pauls speelstijl, op de bas en de akoestische gitaar: het type interviews dat Paul niet gewend was te geven. Bijna altijd ging (en gaat) het natuurlijk over zijn Beatlesverleden en muzikale carrière. Maar Mark koos voor een gerichte muzikale aanpak en besloot Paul te vragen over het gebruik van z'n linkerduim bij zijn gitaarspel op de nummers Yesterday en Blackbird. Volgens Mark was Paul verbaasd over het feit dat zijn duim een bijzondere rol zou spelen en vroeg hij zich af wat die rol dan zou zijn. En dus reikte Paul Mark een akoestische gitaar van Robbie McIntosh aan, met de vraag: "Speel me dat eens voor dan, wat je bedoelt." Met zijn eigen gitaar inmiddels ook op schoot, volgde Paul het spel van Mark en speelden beide mannen het nummer Yesterday. Een surrealistische ervaring voor de journalist, die zich er tergelijkertijd van bewust was dat hij de grote Paul McCartney uit zijn veilige PR-praatjes-zone had geloodst. Blijkbaar viel Marks aanpak in de smaak, want niet veel later ontving hij een uitnodiging om aanwezig te zijn bij de pers-presentatie van het album Off The Ground, die plaatsvond in EMI House in Londen.

Een doos vol cd's 
Maar het verhaal van Mark gaat in volle vaart verder. Voor een nieuwe schrijfopdracht moest hij voor een magazine een overzichtsartikel maken over Pauls solo-catalogus. Zelf beschikte Mark over het complete McCartney- en Wings-oeuvre op lp, maar bleek zijn platenspeler kapot. Daarbij had hij heus  een aantal Macca-albums op cd, maar was zijn collectie verre van compleet. Inmiddels stond Mark voor zijn artikel al in contact met McCartneys productiemaatschappij MPL, waar alles in die tijd verrassend laagdrempelig verliep. Van dochter Mary McCartney kreeg Mark het aanbod dat hij een set cd's met het oeuvre van haar vader mocht komen lenen. En dus stapte Mark de MPL-burelen binnen, kreeg hij opnieuw een kop thee van Linda aangeboden, terwijl hij vernam dat Mary in aantocht was met de bewuste cd's. Niet veel later zette Mary de doos voor zijn neus neer, met de vraag: "Hoe lang wil je ze lenen?" waarop Mark aangaf dat hij aan twee dagen vast genoeg had om zijn overzichtsartikel te schrijven. Dat was prima, antwoordde Mary: "Als je ze maar even persoonlijk komt terugbrengen, want ik heb ze meegenomen van huis, ze zijn van papa zelf." En dus verliet een licht verbijsterde Mark Cunningham het MPL-kantoor met de persoonlijke cd-collectie van Paul McCartney. 

Paul en Linda bij MPL in Londen

Johns gitaren 
Niet veel later interviewde Mark George Harrison telefonisch, opnieuw voor een gitaarmagazine. Met zijn essays en artikelen richtte de journalist zich steeds nadrukkelijker op de gitaarcollectie van The Beatles. Sterker nog, inmiddels werkte hij aan het manuscript van zijn boek Guitars Gently Weeping. Een titel die overigens nooit zou verschijnen, maar die werd ingehaald door het bekende Beatles Gear-boek. Voor zijn project lukte het Mark nog wel om in New York, in The Dakota Building, met hulp van een fotograaf een aantal originele gitaren van John Lennon op de gevoelige plaat te laten vastleggen. Yoko stelde wel enkele eisen. Zo wilde zij zelf de fotograaf kiezen én het volledige copyright en gebruiksrecht op de foto's behouden. De sessie kwam er. Toen Mark arriveerde, stonden Johns gitaren klaar. Even was hij alleen in de ruimte en pakte hij één van de relikwieën op. Het was Johns Rickenbacker 325. Bij het horen van voetstappen in de gang, zette hij het instrument snel terug op de standaard. Precies op tijd voordat Yoko de kamer binnenkwam. Mark omschreef de ontmoeting met haar als kil en zakelijk. Sean, die een stuk vriendelijker deed, was er ook bij. "I was pinchinig myself on the plane back home," zo omschreef Mark het later.

Stand by voor Anthology
In 1994 vernam Mark dat The Beatles en Apple bezig waren met het grote Anthology-project. Daarop besloot hij opnieuw contact te zoeken met Neil Aspinall, waarbij hij vroeg of hij misschien op de hoogte gehouden kon worden. Tot zijn verbazing werd hij kort daarop gebeld door die andere grote Apple-coryfee: Derek Taylor. "Ik vind je een goede schrijver, dus nodig je graag uit bij Apple," meldde Derek hem telefonisch. En dus zat Mark niet veel later in het Apple-kantoor aan Ovington Square, in de Londense wijk Knightsbridge, met een Apple-mok vol koffie voor zijn neus. Opnieuw werd zijn technische en muzikale kennis geprezen. Bovendien vond Derek het fijn dat Mark 'de jongens' al vaker had ontmoet en gesproken. Daarom kreeg Mark de vraag of hij stand by wilde zijn, zelfs midden in de nacht als dat nodig was. Derek vond het fijn om Mark te gebruiken, als er feitjes gecheckt moesten worden voor het Anthology-project. Bijvoorbeeld over welke gitaar een Beatle had gebruikt op een bepaald nummer. 

Beatles press officer Derek Taylor

De Rolodex met het telefoonnummer van Jeff Lynne
De relatie tussen Mark en Derek verdiepte zich in de maanden die volgden. Mark mocht inmiddels research doen in de Apple Foto Library. Er gleden foto's door zijn handen die hij nooit eerder gezien had. Een deur verderop, zo vertelde Mark, zat iemand anders de Anthology-beelden te monteren. Het Anthology-project bracht hem bovendien opnieuw aan de keukentafel bij Paul, in Essex, waar hij nóg een interview mocht afnemen. Op het moment dat Paul hem even alleen liet, zag hij een Rolodex open staan, bij het telefoonnummer van Jeff Lynne, die uiteraard bij het Anthology-project betrokken was. In een flits besloot Mark de getallen over te schrijven in zijn handpalm. Niet veel later besloot hij de 'toch al betrokken' Lynne te bellen, met wat aanvullende vragen over het project. Eerlijk is eerlijk, hij moest de ELO-frontman eerst overtuigen dat hij niet zomaar een journalist was en echt voor The Beatles werkte. Maar zodra het vertrouwen gewonnen was, vertelde Lynne hem over een aantal technische aspecten die een rol speelden bij het restaureren van John Lennons vocalen op Free As A Bird, de single die de release zou vergezellen. Derek Taylor bleek verrukt over de informatie die Mark bij Lynne ophaalde. Geen verkeerde zet dus, om dat telefoonnummer snel over te schrijven.

Real Love en Free As A Bird
Anthology opende vele deuren voor Mark, hoorde ik hem vertellen in de podcast. Zo sprak hij voor het project telefonisch met Allen Klein én Phil Spector. Toch konden die ervaringen niet op tegen een zekere dag in in februari 1995, toen Mark verzocht werd naar Pauls studio te komen. Daar zou hij nog een interview afnemen met één van Pauls guitar technicians. De datum bleek bleek uitgerekend samen te vallen met het moment waarop de Real Love-sessies van Paul, George en Ringo plaatsvonden. Mark was er 's ochtends, maar zag Ringo's bassdrum al klaarstaan. Ringo zou 's middags arriveren, net als Paul en George. Alsof je vlak langs een groots moment in de geschiedenis van de popmuziek glijdt... Later zou hij bij Derek Taylor op kantoor Free As A Bird voor het eerst horen. Lang voordat de single met de pers gedeeld werd. Mark was in tranen en nam de troostende woorden van Derek ter harte: "We waren allemaal geëmotioneerd, man."

De vierde man in de board room
Een week later kreeg Mark opnieuw een telefoontje van Derek Taylor. Of hij de volgende dag tijd had om nog een interview voor het Anthology-project te verzorgen. En of Mark een recorder met veel tapes wilde meenemen. Na aankomst werd de journalist meegenomen naar de Apple Board Room. En daar liep hij regelrecht een scène in, die hij nooit voor mogelijk had gehouden. Tot zijn verbijstering zaten Paul, George en Ringo rond de tafel op hem te wachten. We gaan even terug naar dat moment: "This is Mark," zegt Derek Taylor tegen de drie Beatles. Er worden handen geschud. Paul herkent Mark, die de opdracht krijgt quotes op te nemen voor verschillende scènes uit de documentaire. Het gesprek begint met de herinneringen aan het eerste optreden in het Shea Stadium. Wat er daarna besproken wordt, gaat in een waas aan Mark voorbij. Wel weet hij nog dat de dynamiek tussen de drie Beatles goed was. "Three very close old friends, talking about their war stories," zo herinnert Mark zich de sfeer. En dan gebeurt er iets dat hij nooit zal vergeten. Ineens realiseert hij zich dat hij met drie Beatles in de kamer zit, zélf de vierde persoon is en feitelijk de plek van John Lennon in het gezelschap inneemt. Het is George Harrison die Marks blik leest en zijn emoties aanvoelt en herkent. Hij legt direct een hand op Marks arm en zegt bemoedigend: "That's alright mate, they all go through dat." Mark spreekt een uur met de drie overgebleven Beatles.

Te gast bij George
Als hij 's avonds bij zijn moeder arriveert, vraagt zij hem: "Hoe was je dag?" waarop Mark antwoordt: "Amazing...I just interviewed The Beatles." Het nuchtere antwoord van zijn moeder ("Oh that's nice, do you want a cup of tea?") zette hem direct weer met beide benen op de grond, zo herinnerde hij zich later. Een aantal van Marks interviews eindigde daadwerkelijk in het Anthology-boek. Maar na het overlijden van Derek Taylor, in 1997, verslapte zijn band met Apple. Wel was Mark nog een dag te gast op Friar Park. Hij vergezelde een vriend die een studio-afspraak met George had. Mark keek zijn ogen uit op het landgoed, kreeg een tour door de tuin en eenmaal in de studio zag hij dat George zijn Sgt. Pepper-uniform er in een glazen vitrine had hangen.  "I think I have said enough of them," hoorde hij George, doelend op The Beatles, zeggen. En ook in de keuken van de Harrisons mocht Mark aanschuiven. Tijd voor hapjes en thee, in het bijzijn van zijn vriend en van Olivia Harrison. 

Wanneer hij zijn Beatlesavonturen in het gesprek met podcast-host Richard Buskin samenvat, concludeert Mark dat hij in zijn leven vaak het geluk aan zijn zijde heeft gehad.  Juist door het niet af te dwingen, maar door het op hem af te laten komen: "I didn't grab the moment. The moment came to me," aldus Mark. Een levenshouding die mij ook bijzonder aanspreekt.