Lady Madonna: hoe Paul McCartney geïnspireerd werd door Fats Domino en een foto

Ze vallen bij bosjes, de grote namen uit de geschiedenis van de muziek, de pijlers van de hedendaagse pop. Zo overleed Fats Domino eind oktober van dit jaar. De goedlachse pianist-zanger sloeg in de jaren '50 en '60 de brug van rhythm & blues naar de nieuwe, in opkomst zijnde, rock 'n' roll. Zijn ritmische pianospel bereikte via de radio en langspeelplaten ook de oren van een nog jonge Paul McCartney, die regelmatig achter de gezinspiano in Liverpool kroop.


Bladeren door de National Geographic
Diezelfde Paul McCartney zag in het januari-nummer van het tijdschrift National Geographic uit 1965 een foto van Howard Suchurek. Een krachtig beeld van een Aziatische vrouw met een kind aan haar borst. Wanneer ik de cover van die uitgave opzoek, zie ik dat er een verhaal in het magazine stond over Amerikaanse troepen in Vietnam:

National Geographic, januari 1965

Baby at your breast
Vermoedelijk had de foto betrekking op dat artikel. Onlangs sprak McCartney met National Geograpic en refereerde hij in het gesprek, dat zich vooral richtte op zijn Meat Free Monday-campagne, aan de foto. Het beeld van de Madonna met de baby at her breast, die hem inspireerde tot een ode aan de hardwerkende vrouw:

One particular issue I saw in the Sixties had a woman, and she looked very proud and she had a baby. And I saw that as a kind of Madonna thing, mother and child, and I just… You know, sometimes you see pictures of mothers and you go, 'She's a good mother.' You could just tell there's a bond and it just affected me, that photo. And so I was inspired to write Lady Madonna, my song, from that photo. - Paul McCartney, november 2017

Sokken stoppen op een donderdagavond
De foto en het concept van de Maagd Maria met haar kind op de arm, deden McCartney denken aan de hardwerkende vrouw. De moeder die zeven dagen per week klaarstaat voor haar kinderen en zich afvraagt hoe ze de eindjes aan elkaar moet knopen. Met John Lennon ging hij begin '68 voor de tekst zitten en probeerde hij zich te verplaatsen in zo'n vrouw. Samen met John, schetste Paul de luisteraar in de tekst hoe de werkweek van deze Lady Madonna er uit zou zien. Over de dinsdagmiddag waar maar geen eind aan komt, de papieren die er op woensdagochtend nog niet zijn en de sokken die op donderdagavond nog gestopt moeten worden. Een leven vol zorgen. Later ontdekte McCartney dat hij alle dagen van week beschreven had, maar de zaterdag vergeten was. Ze was vast een zaterdagavondje stappen, grapte hij daarover.

The Beates in 1964 met Fats Domino

Spelen met twee melodieën
Muzikaal gezien was het dus Fats Domino die McCartney inspireerde tot het schrijven van een bluesy rock 'n' roll-song, waarbij Paul met zijn linkerhand een puntige baslijn op de piano speelde, die langzaam omhoog kroop richting het register waarin hij met rechts de melodie speelde. In het tweede deel van het nummer daalt de bas weer af. Dat maakt Lady Madonna zo'n heerlijk nummer voor bassisten om te spelen. Paul zag het als een puzzel en een uitdaging om twee verschillende melodieën met elkaar te verbinden tot een groovy geheel. Hoewel hij als puber een paar pianolessen kreeg, kan McCartney nagenoeg een autodidact genoemd worden. Dan is dit geen gekke prestatie: [filmpje]

Ronnie Scott was not amused
Lady Madonna werd op 3 en 6 februari 1968 opgenomen in de EMI-studio's aan Abbey Road. Een krappe week later waren diezelfde studio's het decor voor de opnames van een promotievideo bij de single, die in maart uit zou komen. In die periode zaten The Beatles al lang en breed bij de Maharishi in India. Ronnie Scott tekende voor de tenorsax-solo, die overigens tot frustratie van Scott behoorlijk werd weggemixed in het uiteindelijke resultaat. Achter de wat koddige backing vocals van Lennon en Harrison. Scott kreeg eerherstel in latere mixen van Lady Madonna, die verschenen op Anthology 2 en het Love-album.

Ronnie Scott

Van een swing naar een stevige vierkwartsmaat
De oorspronkelijke versie van Lady Madonna is overigens naar mijn idee zo slecht gemixed dat de frisheid en kracht van het liedje volledig verloren gaan. De drums zijn helemaal weggedrukt in de mix en het geheel klinkt inderdaad als een hardwerkende moeder die op sterven na dood is. In de afgelopen jaren is daarin veel hersteld. Een andere enorme verbetering is de maatwijziging en feel die Paul McCartney zelf aan het nummer gaf. Voor zijn grote tournee in 1976 stofte hij zijn Madonna af en veranderde hij het swing-ritme in een stevige vierkwartsmaat, waarmee hij samen met Wings en de toegevoegde blazers ineens een dijk van een performance neer kon zetten. Die wijziging beviel McCartney zo goed, dat hij live nooit meer iets aan dat concept veranderde: [filmpje]

Domino deed het zelf
En Fats Domino zelf? Die was blijkbaar zo vereerd dat hij Lady Madonna op zijn beurt coverde. In het najaar van 1968, als een snel antwoord op het eerbetoon van McCartney. Het was de omgekeerde wereld, maar ook wel weer een goede grap: [filmpje]