zaterdag 21 mei 2022

Paul McCartney wordt volgende maand 80: dat gaan we in Nederland op verschillende manieren vieren!

Mening Beatles- en McCartney-fan zal het niet ontgaan: we stomen af op de 80ste verjaardag van Sir James Paul McCartney. En dat is niet zomaar iets. Dat mag en moet misschien wel gevierd worden. Ik ben benieuwd wat die 80ste verjaardag van onze Paul, die momenteel weer volop in de belangstelling staat door zijn Amerikaanse Got Back-tour, wereldwijd teweeg gaat brengen. In ieder geval borrelt het in ons kikkerlandje al van de plannen en de mooie initiatieven. Om te voorkomen dat jullie zeggen: "Had me nu eerder gewaarschuwd," leek het me daarom een goed idee om er een paar op een rij te zetten. Kun je altijd kijken of je dat feestje wilt meevieren.

Hoe een oproep tot een boek leidde
Mocht het je ontgaan zijn, bijvoorbeeld omdat je Fab4Cast niet op de socials volgt, dan vind je het misschien interessant om te weten dat John Stelck en Sven Kruizinga een prachtig boek hebben geschreven en vormgegeven, getiteld "McCartney 80X in het Nederlands". Dat project kwam zelfs voort uit een aflevering van Fab4Cast. Misschien kun je het wel een spin-off noemen, zoals Fab4Cast onlangs berichtte. Wat gebeurde er namelijk? In mei 2018 namen Wibo, Michiel en Jan Cees met (ver)taalvirtuozen Erik Bindervoet & Robbert-Jan Henkes Fab4Cast nummer 96 op over The Beatles in het Nederlands. Het werd een geanimeerde en interessante aflevering, waarin de heren vertelden over de manier waarop zij 214 Beatlesnummers vertaalden in het Nederlands. Wat waren hun uitdagingen? Hoe ontstonden goede vondsten? Singer-songwriter en Beatleskenner Yorick van Norden speelde en zong in de uitzending enkele vertaalde Beatlesnummers.

Auteurs John Stelck en Sven Kruizinga

Crowfundingsactie
Maar dat was niet alles, want Fab4Cast riep luisteraars op om zelf met een originele vertaling van Paul McCartneys eclectische songtekst van Monkberry Moon Delight, van het RAM-album uit 1971 te komen. Een ware uitdaging. Tot de mooiste inzendingen behoorde de tekst van John Stelck en Sven Kruizinga, die vervolgens zó de smaak te pakken kregen dat ze aan de slag gingen met méér McCartney-nummers. Inmiddels ligt er een boek, klaar, met maarliefst 80 vertalingen, ter ere van Pauls aanstaande verjaardagsjubileum. Fab4Cast mocht de pdf van het boek zien en het blijkt ook nog eens prachtig verzorgd opgemaakt te zijn, door John Stelck, die zelf vormgever is. Loek Weijts zorgde voor de illustraties. Tot nu toe konden de heren nog geen uitgever vinden en hebben ze een crowdfundingsactie opgezet om dit pareltje te doen verschijnen. Op deze pagina vind je een filmpje, waarin ze uitleg geven over hun project. 

Preview van McCartney 80X in het Nederlands

Hertalingen en veel verwijzingen naar Nederland
Zo maakten ze niet alleen vertalingen, maar ook voor een deel hertalingen, waarbij de sfeer of de klanken van het origineel voorop stonden, in plaats van de letterlijke inhoud. Veel teksten hebben een Nederlands thema. London Town werd Rotterdam en Mull of Kintyre Schiermonnikoog. Als je via het filmpje een blik op de inhoudsopgave werpt, heb je zin dat boek in je handen te hebben, door te bladeren en neuriënd en zachtjes (of hard!) zingend opnieuw kennis te maken met het repertoire van De Meester en de vondsten van de twee inventievelingen die hem vertaalden. Heb je zin in een voorproefje? Dan deel ik alvast de vertaling van Backseat of My Car. Natuurlijk nodig ik jullie uit de crowdfundingsactie te steunen. Op de site lees je hoe je mee kunt doen en één of meer exemplaren kunt bestellen. Warm aanbevolen, kijk maar eens naar de inhoudsopgave: 

En...stay tuned....want daarna vertel ik je over een paar fantastische verjaardagsconcerten die voor McCartney in voorbereiding zijn.


Achterbankje van mijn Daf
(The backseat of my car)

Scheur over de snelweg, schatje ik wil nu wel weg
Maar luister naar haar vaders plaat, maak het niet te laat
Wij zijn druk aan ’t vrije op ’t achterbankje van mijn Daf

(Zoekend naar een rit naar overal)
(Zoekend naar een rit in en uit de stad)
(Wandelen wat rond naar overal)
(Zoekend naar een rit in en uit)

Die rode neonlichten. Ja, Parijs kent zovele gezichten
Maar luister naar haar vaders lied, vrijen mag je niet
Wij zijn druk aan ’t rije op ’t achterbankje van mijn Daf
We waren maar aan ’t vrije op ’t achterbankje van mijn Daf
Toen wij stopten met rijden, was ’t laat dat was niet te vermijden
Maar luister naar haar vaders lied.

Echte liefde dat kan nooit stuk
(Oh, oh) Echte liefde dat kan nooit stuk
(Oh, oh) Echte liefde dat kan nooit stuk

Ja, Parijs kent zovele gezichten
Op ’t achterbankje van mijn Daf
(Oh, oh) Echte liefde dat kan nooit stuk (6x)
Nee, nee, nee
Echte liefde die kan nooit stuk


Concert in Het Patronaat
Als je niet alleen met een boek op de bank zachtjes voor je uit wilt zingen, dan kun je Macca's tachtigste verjaardag in juni uitbundig vieren bij één van de concerten die ter ere van hem georganiseerd worden. Op De Datum Zelf, 18 juni aanstaande, bundelen artiesten uit de regio Haarlem hun krachten in een fantastisch concert in Het Patronaat, getiteld Paul McCartney 80. Op de site van Het Patronaat vind je informatie over kaarten en de line-up, maar ik kan alvast schrijven dat artiesten als Leon Klaasse en Jan van der Meij (The Analogues), Yorick van Norden, Arnold Smits (Raggende Manne, Gotcha), Merijn van Haren (Navarone en soms ook van The Analogues), Sandra van Nieuwland en vele andere musici en solisten hun medewerking verlenen. Net als een batterij strijkers en blazers, passend bij de rijke sound die het repertoire van McCartney heeft. Het optreden is eenmalig en zelf ben ik ook van de partij om op deze bijzondere datum met zoveel McCartney-liefhebbers zijn leven en zijn muziek te vieren. 



Strange Brew trekt een week door Nederland met Macca's repertoire
Maar dat is nog niet alles, want het gelegenheidscollectief Strange Brew, verzorgt in juni een serie van maarliefst vier concerten, onder de noemer McCartney 80. Op 21 juni in Muziekcentrum Enschede, op 22 juni in het Concertgebouw in Amsterdam, 23 juni in Muziekgebouw Eindhoven en tenslotte op 24 juni in de Doelen in Rotterdam. Op de site, waar je ook doorgelinkt wordt naar de kaartverkoop, valt te lezen: "Strange Brew (met o.a. Anne Soldaat en Yorick van Norden) grijpt de 80e verjaardag van Paul McCartney aan om een avond lang zijn allerbeste muziek te spelen. Samen met Gijs Groenteman, Eric Vloeimans, Roel van Velzen, Lucas Hamming, Bertolf, Stephanie Struijk, Pablo van de Poel en Bas van Holt geven zij een muzikaal verjaardagsfeest dat zijn weerga niet kent. En terecht, wat als iemand het verdient is het Macca wel. Natuurlijk komen Hey Jude, Blackbird en Yesterday voorbij, maar ook zijn latere werk krijgt een belangrijke plek in de avond. Van zijn werk met Wings tot stukken van zijn meesterwerk RAM tot die ene favoriet die u misschien nog niet kent."


Ook dat belooft een fantastisch festijn te worden. Het Fab4Cast/BeatlesTalk-team gaat vanaf verschillende plekken in Nederland verslag doen van de McCartney 80-concerten. Misschien loop je ons nog wel tegen het lijf. Want als je in de gelegenheid bent, zorg dan vooral dat je bij één of meer van de optredens bent. Pak desnoods je Daf en "trap 'm aan", zoals wij hier in het Oosten zeggen.

zaterdag 7 mei 2022

Wie speelden de hoofdrol in Paul McCartneys Let 'Em In?

Midden jaren '70 ging Paul McCartney met zijn band Wings als een speer. Het trauma van de Beatles-breakup leek verwerkt, zijn relatie met John Lennon was in rustiger vaarwater gekomen en inmiddels lag de wereld opnieuw aan zijn voeten. Uit die succesperiode stamt het nummer Let 'Em In: de openingstrack van het album Wings At The Speed of Sound (maart 1976) en ook nog apart verschenen als single (juli 1976). Oorspronkelijk schreef Paul het nummer voor Ringo, die het uiteindelijk toch niet wilde hebben. Het is een statige, hoekige, maar ook aanstekelijke mars, waarin Paul diverse personen ten tonele voert. Over wie zingt Paul?


Sister Suzy
Hiermee refereert Paul aan zijn eigen Linda. In een interview vertelde hij dat Linda tijdens hun vakantie op Jamaica door veel locals Suzy genoemd werd. In 1977 bracht Wings onder het pseudoniem  "Suzy and the Red Stripes" de single Seaside Woman uit, geschreven door Linda. Ook Linda refereerde aan de vakantie in Jamaica, waarbij ze vertelde dat de locals doelden op een reggae-versie van het nummer Suzi Q. De "red stripes" sloegen op het Jamaicaanse bier: Red Stripe.




Brother John en Martin Luther

In zijn recent verschenen boek The Lyrics bevestigt Paul dat het hier gaat om John Lennon én om Linda's broer John Eastman. Al las ik ook eerder dat Paul over Brother John zei: "Whoever you want it to be really." Hoe dan ook, voor Paul was zijn zwager John ook nooit ver weg. 
Linda's vader en broer vertegenwoordigden als juridische krachtpatsers Paul tijdens het uiteengaan van The Beatles. Daarbij kozen de overige drie Beatles voor Allen Klein. Het volgende personage in Let 'Em In, Martin Luther, zou volgens sommige bronnen wel echt op John Lennon slaan, die binnen The Beatles door de andere drie plechtig John Martin Luther Lennon genoemd werd. Ik heb daar nooit breed iets over gelezen. Dus besloot ik aan te kloppen (hoe toepasselijk) bij Yorick van Norden, een groot McCartney-kenner die bovendien werkt aan een boek over het oeuvre van Macca. Yorick stuurde me dit stukje interview, waarvan ik de bron even schuldig moet blijven:

Question: “Right so Martin Luther was Martin Luther...”

Paul: “Yes it is actually Martin Luther knocking at my door, yes!”

Question: “Well of course he knocked on the door didn’t he....”

Paul: “Respect! Respect for Luther. Yes that’s... Martin Luther King.”


Paul met zijn schoonvader Lee en zwager John (rechts) Eastman


Phil and Don
Over identiteit van deze personen kan geen enkele twijfel bestaan. Het zijn Phil en (de afgelopen zomer ook overleden) Don Everly. Paul besloot zijn grote idolen te vereeuwingen in Let 'Em In. Toen de prille Beatles in 1958 het nummer All I Have To Do Is Dream hoorden, waren ze enorm onder de indruk. "When we heard it, it blew us away" vertelde McCartney daarover. Paul zou later het nummer On The Wings of A Nightingale voor zijn idolen schrijven. Het werd hun grote comeback-hit.

Deze foto van The Everly Brothers en The Beatles ging afgelopen
zomer veel rond, na het overlijden van Don Everly. Zelfs Ringo gebruikte 
hem op zijn social media. De foto is echter nep: het zijn twee
separate foto's van beide bands die tot één groepsfoto
samengevoegd werden.


Brother Michael en Auntie Gin
Met deze twee namen zijn we in de familie McCartney beland. Michael, ofwel Mike, is Pauls jongere broer, ook wel bekend als Mike McGear: fotograaf en muzikant. Pauls broer maakte fantastische foto's van Paul, John en George in hun jonge jaren. Van zijn hand verschenen verschillende geweldige fotoboeken over het Liverpool van de jaren 50 en 60. Met The Scaffold scoorde Mike hits als Lily The Pink en Thank You Very Much. Op zijn album McGear (1974) is de voltallige band Wings te horen. In The Lyrics oppert Paul dat "Michael" ook nog zou kunnen slaan op Michael Jackson, omdat hij The Jackson 5 had ontmoet op het release-feestje van het voorgaande album Venus and Mars. Hoe dan ook: Paul en zijn broer Mike moesten "tante" zeggen tegen het volgende personage in Let 'Em In. Auntie Gin (Jin) was één van Pauls  tantes. Een zus van zijn vader, om precies te zijn. Auntie Gin was verantwoordelijk voor het koppelen van Pauls ouders Jim en Mary. Na Mary's dood sprong Auntie Gin, samen met een aantal andere ooms en tantes bij om weduwnaar Jim wekelijks met het huishouden aan Forthlin Road te helpen. Ook vierde Paul zijn 21s
te verjaardag thuis bij Auntie Gin, die wat ruimer woonde in het bij Liverpool gelegen Huyton. Dit was het beruchte feestje waar een dronken en woedende John Lennon discjockey Bob Wooler tegen de grond sloeg, omdat Wooler hem confronteerde met zijn vermeende relatie met Brian Epstein.

Paul en Michael McCartney
 

Paul met zijn Auntie Gin

Uncle Ernie en Uncle Ian
De verwijzing naar Uncle Ernie in Let 'Em In is er eentje die iets meer verkapt is. Het gaat hier namelijk om Pauls goede vriend Keith Moon. De drummer van The Who speelde in 1975 in de filmversie van rockopera Tommy de rol van Uncle Ernie. Op 6 september 1978 dineerden Paul en Keith nog. Na een gezamenlijk bezoek aan de film The Buddy Holly Story overleed Keith Moon in de flat van Harry Nilsson in Londen. Tenslotte voert Paul nog een familielid op: Uncle Ian. Al was het feitelijk Pauls neef Ian, de zoon van Auntie Gin: 

"Ian, yes – that was my cousin Ian, who also (these are complicated things) is sometimes known as Ern, it’s all a great big melange really. But yes, my cousin Ian Harris, Auntie Gin’s son."

Keith, Linda en Paul

Met dank aan Yorick van Norden.