zaterdag 24 september 2022

Als muren konden zingen: Mary McCartney komt met documentaire over de Abbey Road Studio's

Als er één plek ter wereld is, waar ik het liefst een 'fly on the wall' was geweest, dan had ik gekozen voor de Abbey Road Studio's. Natuurlijk op de eerste plaats omdat ik er in de sixties The Beatles aan het werk had kunnen zien. Bijvoorbeeld bij het maken van Revolver, het album dat dit najaar in een spectaculaire box, opnieuw gemixed, uitgebracht wordt. Maar ook had ik de afgelopen decennia best mee willen maken hoe andere artiesten in de Abbey Road Studio's hun platen opnamen. Tot Yorick van Norden aan toe, die er afgelopen maand eindelijk zijn album mocht opnemen. Een project van de Haarlemse singer-songwriter en Beatleskenner dat door corona de afgelopen jaren enige vertraging had opgelopen. De studio's blijven een magische plek en inspiratiebron voor velen. En als de muren daadwerkelijk konden zingen wat dáár allemaal voor moois bedacht en opgenomen is, dan waren we één en al oor.

Zoveel voetstappen
Dat moet ook Mary McCartney gedacht hebben. Pauls dochter werd zelf geboren in de maand waarin The Beatles hun legendarische zebra-cover van het Abbey Road-album schoten. Ze is hoeder van het fotoarchief van de McCartney-familie en werkte de afgelopen tijd aan een documentaire over de studio's waar haar vader zoveel voetstappen heeft staan. Inderdaad, met de toepasselijke naam 'If These Walls Could Sing.' Net als het bejubelde Get Back-project van Peter Jackson, zal Mary's documentaire z'n weg vinden naar streamingsdienst Disney Plus. Misschien moet ik dan toch maar eens een abonnement nemen. Om Get Back terug te zien én om te zien hoe Mary het verhaal van de studio's in beeld heeft gebracht. Dat is haar trouwens wel toevertrouwd. Net als moeder Linda, ontwikkelde Mary zich tot een begenadigd fotograaf.



91 jaar geschiedenis
Je zou kunnen zeggen dat Mary praktisch opgroeide in de Abbey Road Studio's. Haar vroegste herinneringen dateren van de jaren '70, toen haar vader ook na het uiteengaan van The Beatles nog vaak in de studio's te vinden was. Paul McCartney liet Abbey Road nooit meer los. Mary leek daarom de uitgelezen kandidaat om deze nieuwe documentaire vorm te geven. Niet alleen om het werk van haar vader te belichten, maar ook om de verhalen te vertellen van vele andere musici die gebruik maakten van de studio's. Van Jimmy Page tot Kate Bush, van Shirley Bassey tot Noel Gallagher en van Pink Floyd tot Elton John. Het is mooi om de plek van The Beatles in de context van dat grote Abbey Road-verhaal te zien. De studio's kennen inmiddels een geschiedenis van 91 jaar, nadat Edgar Elgar er op 12 november 1931 voor het eerst een orkest dirigeerde. Ook daarvóór bestonden de oudste delen van de stadsvilla al (meer daarover lees je hier). Uit de documentaire blijkt hoe terughoudend men in de studio's is om iets te veranderen aan de muren en vloeren, uit angst voor het verliezen van de akoestiek in de ruimtes. Een interessant gegeven, vind ik. Hoe koester je je erfgoedfunctie en hoe blijf je ook bij de tijd, als moderne opnamestudio? Het zoeken naar die balans is het lot van de mensen die de studio's runnen.

 


Een plek die gaat over emoties
Overigens: met zo'n lange geschiedenis lijkt voor zo'n nieuwe documentaire een doorwrochte, chronologische aanpak een logische keus. Toch koos Mary McCartney een andere invalshoek. “I want to make it an emotional experience as a documentary, rather than doing all the historical points. I didn't want it to feel like a lesson," vertelde ze onlangs in een artikel dat in Vanity Fair verscheen. Het lijkt me een passende benadering om het verhaal van Abbey Road te vertellen. Het is bij uitstek een plek die gaat over emoties. Van de artiesten die er op auditie kwamen, enorme creatieve processen doormaakten en die er lief en leed doormaakten. Niet in de laatste plaats van The Beatles zelf. Abbey Road is ook nu nog een plek die veel doet met mensen. Dat hoeft niemand uit te leggen. Dus verheug ik me op die documentaire.



Met pony Jet over de zebra
Voor 'If These Walls Could Sing' raakte Mary zelf geïnspireerd door een foto uit 1977. Van haar ouders, die met hun pony Jet het beroemde zebrapad overstaken, op weg naar de studio. Een ongewoon gezicht, op een reguliere dag in downtown Londen. Maar de McCartney's waren soms ook een wat ongewone familie. En zo kon het voorkomen dat ze gewoon een pony mee op pad namen, vanuit de gezinswoning aan Cavendish Avenue, dicht bij Abbey Road (en nog steeds in het bezit van Paul McCartney). Mary over de liefde voor paarden van Linda: "We had horses, not in London, but she would get to have them visit for the day from the livery stable. And I remember her taking this horse, Jet, as they were crossing and seeing that picture and just thinking, "Oh my God. I mean, obviously I have to do this documentary." 



Jet liep daadwerkelijk de studio in

Hoewel de documentaire dus veel meer verhalen vertelt dan over Paul McCartney's muzikale voetstappen in Abbey Road, kunnen we Paul al even aan het woord horen. Over pony Jet, die de studio inliep en over wat Abbey Road nog steeds voor hem als plek betekent:



Boek
Wanneer de documentaire op Disney Plus verschijnt is mij, bij het schrijven van deze column, nog niet bekend. Maar de aankondigingen zijn vermoedelijk niet te missen. Bovendien komt er ook nog eens een prachtig boek uit, waarin de hele geschiedenis van Abbey Road op een rij is gezet. Geschreven door David Hepworth, met een voorwoord van Paul McCartney. Het is maar goed dat er weer veel lange, donkere winteravonden aankomen, om van al dit moois te gaan genieten!



PS: hebben jullie gezien dat ook deel 2 is verschenen van de Fab4Cast-reportage van de McCartney 80-concerten? Prachtig luistervoer, met veel akoestische pareltjes uit het oeuvre van McCartney. Onder andere gespeeld door Bertolf.

zaterdag 10 september 2022

De glorieuze week van Paul McCartney's 80ste verjaardag: terugblik op de verjaardagsconcerten en Glastonbury

Hallo beste, aardige en trouwe lezers. De zomer zit er op en BeatlesTalk is weer terug met nieuwe verhalen. Ik hoop dat jullie een fijne zomer hadden én dat we allemaal een beetje zijn bekomen van de gebeurtenissen rond Paul McCartney's 80ste verjaardig, die half juni zo mooi gevierd is. Eerst was er op 18 juni het concert in Het Patronaat in Haarlem, daarna de reeks van vier concerten met Strange Brew in Enschede, Amsterdam, Eindhoven en Rotterdam en....toen stond Macca zelf op 25 juni nog eens voor 175.000 man publiek te spelen op Glastonbury. Wat een roller coaster was het afgelopen juni.


Verjaardagsconcerten
Zijn jullie bij één van de verjaardagsconcerten voor McCartney geweest? Ik was er bij in Haarlem op 18 juni en in Enschede op de 21ste. Twee mooie avonden, elk heel verschillend van sfeer en karakter, maar even oprecht ingestoken waar het ging om de liefde voor de muziek van Paul McCartney. Het concert in Haarlem lag al in juni 2020 op de tekentafel. Initiatiefnemers Neil Russel, Alain Timmers en Martin van Rooden kwamen tot een shortlist van twintig McCartney-songs en stelden een band met muzikanten en solisten samen, die een originele fijnproeverslijst van het werk van McCartney zou gaan spelen. Precies op Pauls 80ste verjaardag. 

Impressie van het McCartney 80-concert in Haarlem (foto: Ramón Dorenbos)


Soms wat onevenwichtig, maar wel enthousiast
Met Jan van der Meij, Leon Klaasse en Merijn van Haaren (allen verbonden aan The Analagoues) -én niet te vergeten Yorick van Norden- stond er al een mooie basis aan McCartney-vertolkers op het podium. Maar ook Sandra van Nieuwland, Frank Kraaijeveld, Jaco van der Steen en Coen Bardelmeijer zorgden als solisten voor een afwisselend geluid in de vertolkingen van veel originele keuzes uit het repertoire van McCartney. De setlist leunde op een rode draad van alom geliefde (en sterke) albums, consequent uit Macca's solorepertoire. Originele keuzes vormden Every Night, Junk (prachtig gezongen door de Ierse Emma Murdoch, wat mij betreft het hoogtepunt van de avond), via Ram On, Uncle Albert/Admiral Halsey en Little Lamb/Dragonfly naar het stadiongevoel met Venus and Mars, Rock Show en Jet. Een avond die soms wat onevenwichtig was in de uitvoering van de complexe nummers, maar waar de goede intenties en de liefde voor McCartney van afspatte. Kon je er niet bij zijn, dan vind je het misschien nog leuk om de videoregistratie terug te kijken!



Yorick van Norden als linking pin
Amper bekomen van dit verjaardagsfeestje meldde ik me op 21 juni in het Wilmink Theater in Enschede, waar de aftrap plaatsvond van een nieuwe reeks van vier McCartney 80-concerten. Een hele andere show, een andere band, hoewel Yorick van Norden (tevens muzikaal coördinator van de avonden) de linking pin met Haarlem was. Op dit podium troffen we naast Yorick nog meer artiesten met een groot McCartney-hart, onder wie Bertolf Lentink, Roel van Velzen, Stephanie Struijk, Anne Soldaat, Lucas Hamming, Pablo van de Poel en Bas van Holt. En dan vergeet ik nog trompettist Eric Vloeimans en de uitstekende begeleidingsband, inclusief drie strijkers en Analogues-hoornist Allard Robert.

Concertgebouw: Stephanie Struijk en Bertolf (foto: Ramón Dorenbos)


Een volledig arrangement op één gitaar
De Strange Brew-concerten richtten zich op het totale repertoire van McCartney, dus kregen we als publiek een soort tig-gangendiner in een vijfsterren-restaurant voorgeschoteld. Een avond van louter hoogtepunten, met opnieuw een aantal zeer originele keuzes uit het werk van McCartney. De tweestemmige zang van Bertolf en Roel van Velzen bij My Brave Face, nog even voortgezet in een werkelijk adembenemende uitvoering van She's Leaving Home, waarbij Bertolf het volledige arrangement op één gitaar wist te vangen. En zo belandden we in de Champions League van de McCartney-tributes.


Kennis, liefde en virtuositeit
Andere hoogtepunten van deze vier avonden waren zeker de ronkende uitvoering van Listen To What The Man Said. Op Wings over America horen we McCartney "Take it away, Thaddeus" roepen, naar Thaddeus Richard, die een spetterende sopraansax-solo inzet. Dat werd nu "Take it away, Eric", waarna Eric Vloeimans op trompet de spotlights kreeg. Het waren ook die kleine grapjes en verwijzingen naar het verleden waaruit bleek dat de bandleden het oude werk van McCartney van haver tot gort kenden, de muziek als het ware ademden. En dat was ook de kracht van deze concertreeks. De kennis, de liefde, de virtuositeit. Natuurlijk werd het ook feest, met knallers als Hey Jude en Rock Show, maar de hoogtepunten zaten 'm in de ballads: het kwetsbaar gezongen Little Willow (Paul Bond) en de prachtige duetten die Stephanie Struijk zong met Bertolf (Martha My Dear), Van Velzen (Beautful Night). Even indringend en van grote schoonheid als haar uitvoering van Calico Skies, begeleid door het kwartet dat bestond uit drie violen en een hoorn. Ook hier is een speciale vermelding op zijn plaats voor muzikaal coördinator Yorick van Norden, die ook achter de schermen een grote rol speelde bij de totstandkoming van deze avonden. Beluister de reportage die Fab4Cast over deze avonden maakte.

 


Een koor van stemmen
De Grote McCartney sloot zijn feestweek zelf af op Glastonbury, waar hij als oudste headliner ooit op zaterdagavond 25 juni aantrad op de Main Stage. Tachtig jaar, maar nog stevig op zijn benen. De bekende twinkeling in zijn ogen, plezier makend met zijn band en zijn publiek. Zijn uitstraling wordt steeds zachter, natuurlijk is de stem broos, maar daar gaat het inmiddels helemaal niet meer over. Bij Paul McCartney gaat het om wat hij het publiek nog wil bieden, met alles dat hij nog in zich heeft. En bovendien wat het publiek hém nog wil teruggeven. Uitzinnigheid, verstilling, een koor van stemmen, dat hem droeg in Blackbird, Hey Jude en Let It Be. Op Twitter vatte Bertolf het na afloop treffend samen: "God is best wel genadig dat we Paul McCartney nog even mogen hebben." Daarmee is alles gezegd. Amen.

(foto: Ramón Dorenbos)