Een rusteloos leven, waarvan tien jaar aan de zijde van Paul McCartney: Denny Laine (1944-2023)

Wat moet er allemaal door het hoofd zijn gegaan van Paul McCartney, toen hem op 5 december 2023 het nieuws bereikte dat Denny Laine, zijn meest trouwe en prominente Wings-bandlid op 79-jarige leeftijd was overleden? Confronteerde het Paul met zijn eigen sterfelijkheid? Bracht het goede herinneringen terug aan de hoogtijdagen van Wings? Of misschien ook schuldgevoelens over de manier waarop hij Denny in 1981 door (Beatles)producer George Martin aan de kant had laten schuiven? Natuurlijk weten we dat allemaal niet. Wel waren veel Beatles-, Wings- en McCartney-liefhebbers afgelopen december geraakt door het overlijden van Denny. Ook ik. 

Rondreis
Ik las het nieuws van Denny's overlijden in de vroege ochtend van 6 december, terwijl ik op rondreis was door Nieuw-Zeeland. Direct stuurde ik een appje naar Wibo, Jan Cees en Michiel, mijn maatjes van Fab4Cast. Zelf was ik niet in de gelegenheid snel in de pen te klimmen om over Denny te schrijven, want mijn reis, over het spectaculair mooie Zuider- en Noordereiland was pas net begonnen. Later die dag zou ik in de plaats Dunedin, waar The Beatles ooit in 1964 optraden, nog wel op pad gaan voor verhalen. Maar daarover later meer.

Denny maakte indruk op Paul
Inmiddels ben ik terug in Nederland en is er weer tijd om een nieuwe editie van BeatlesTalk te schrijven. En al is het inmiddels een paar weken geleden dat Denny ons ontviel, ik vind het belangrijk om aandacht te besteden aan zijn plek in "Beatles history". Want eigenlijk werd de kiem van de connectie tussen Paul McCartney en Denny Laine al gelegd in de Beatlestijd. Laine, wiens echte naam Brian Hines was, maakte deel uit van de eerste line up van de succesvolle Britse band The Moody Blues. Die band vergezelde John, Paul, George en Ringo in december 1965 tijdens hun laatste tour door Engeland. De vriendelijke Denny Laine, met zijn indrukwekkende vertolking van Bessie Banks 'Go Now' maakte indruk op Paul McCartney en nestelde zich ergens in diens geheugen. 

Ommezwaai
In 1966 verliet Denny The Moody Blues om zijn eigen, vaak rusteloze pad als muzikant te vervolgen. Hij probeerde het solo, speelde korte tijd in de band van drummer Ginger Baker en leefde zijn leven van dag tot dag, altijd op de rand van de armoede. Zijn muzikale kracht was groter dan zijn talent om met geld om te gaan. Het werd de rode draad in zijn leven. Toen Denny in 1971 aan de grond zat, was er dat plotselinge telefoontje van Paul McCartney. Of Denny zich wilde aansluiten bij het nieuw te vormen Wings. Dat moment markeerde de grote ommezwaai in Laines carrière: in de jaren '70 zou hij, samen met Paul en Linda, de stabiele factor in de immer wisselende bezetting van Wings vormen.

De sound van Wings
Hoewel Paul zijn bandleden niet bepaald een riant salaris gaf, zorgde Wings voor meer stabiliteit in het leven van Denny. Eerst was hij alleen de sideman, gemakkelijk in te zetten op alle plekken die tijdens concerten opgevuld moesten worden. Speelde Paul piano, dan pakte Denny meestal de bas. Waren er extra toetsen nodig, dan deed Denny zijn gitaar af en nam hij plaats achter de vleugel. Zo was Denny het spreekwoordelijke cement van Wings, waardoor Paul met zijn band in de jaren '70 naar steeds grotere hoogten kon stijgen. Het is vaker gezegd, maar het moet beslist benoemd worden: misschien waren juist Denny's vocale kwaliteiten wel zijn belangrijkste bijdrage aan Wings. De samenzang van Paul, Linda en Denny leverde een unieke 'blend' op. Een klankkleur, met daarin het licht nasale geluid van Laine, die Wings écht z'n eigen geluid gaf. Van de achtergrondzang in My Love, via de samenzang in Silly Love Songs, tot de warme 'zangdeken' in het nummer London Town. 

Een stap naar voren
Dat waren de dingen waar ik aan dacht, terwijl het nieuws van Denny's overlijden zich verspreidde en ik op die 6e december in Dunedin nog even een foto opzocht, van de zeer succesvolle Wings-bezetting in 1976. De tijd waarin Denny met Paul, Linda, gitarist Jimmy McCulloch en drummer Joe English over de wereld tourde. En met die fantastische blazerssectie natuurlijk. Het was ook de tijd waarin Denny een stap naar voren mocht doen van Paul, om zijn immer bewonderde versie van Go Now te zingen, zittend aan de vleugel. En om, gewapend met mondharmonica, zijn eigen compositie Time To Hide te zingen. Misschien wel zijn beste compositorische bijdrage aan Wings, samen met het prachtige No Words. 

Het einde van Wings
Maar aan alles komt een eind en dat gold ook voor de samenwerking tussen Denny en Paul. In 1980 ging Wings als een nachtkaars uit. De Japanse Wings-tournee viel in het water door Paul's korte gevangenisstraf na zijn drugs-arrrestatie in Tokio. Maar ook Paul's interesses verplaatsten zich in die periode, waarin hij in de studio steeds vaker bijgestaan werd door 'losse' sessiemuzikanten. Denny was daar nog bij tot het vroege voorjaar van 1981, maar merkte dat zijn rol uitgespeeld was. Al had hij enkele jaren eerder een substantiële bijdrage geleverd aan de monsterhit Mull Of Kintyre, de tijd van 'Band On The Run' was voorbij. Het primitieve pionieren en de gretige energie waarmee Wings de wereld had veroverd, had plaatsgemaakt voor de nieuwe ambities van McCartney. Op persoonlijk en zakelijk vlak was de koek tussen Denny en Paul op.

In de marge
Toen Paul na zijn moeizame start van de jaren 80 in 1989 weer een succesvol geworden wereldtournee startte, was Denny daar al lang niet meer bij. De liefde tussen hem en Paul was op dat moment al jaren over. Datzelfde jaar liet Denny zijn gezicht zien tijdens de Beatles Unlimited-dag in de Amsterdamse Meervaart. Daar sprak hij over zijn jaren met Wings en beklom hij het podium voor een mini-concert. Het maakte diepe indruk op mij, als 13-jarige. Net als de korte ontmoeting aan de signeertafel, waarbij hij zijn handtekening in één van mijn boeken zette. Maar voor Denny was het vermoedelijk één van de vele optredens in de marge, die hij hard nodig had om in zijn levensonderhoud te kunnen blijven voorzien. Hij had immers zijn rechten van Mull Of Kintyre aan Paul McCartney moeten verkopen, om z'n dure scheiding van actrice en model JoJo LaPatrie te kunnen betalen. 

Voorjaar 1989:
even oog in oog met Denny Laine

Longklachten
Op 5 december 2023, exact 50 jaar na de release van het album Band On The Run, stierf Denny Laine in Naples (Florida). Berooid maar gelukkig, met zijn kersverse tweede vrouw Elizabeth aan zijn bed. Daarmee kwam er een eind aan een muzikantenleven dat altijd rusteloos bleef. Een crowdfunding-actie om zijn ziekenhuiskosten te kunnen blijven betalen, bleek vergeefs. Ernstige longklachten, voortkomend uit een Covid-besmetting, hadden Denny dermate verzwakt dat herstel niet meer mogelijk was. Ook Paul McCartney's financiële ondersteuning mocht niet meer baten. Misschien was het uiteindelijk een schrale troost dat de twee oud-Wings-maatjes inmiddels hun contact hersteld hadden en weer 'on speaking terms' waren. Er kan heel wat gebeuren in een mensenleven. 

I've been on the run since the good Lord knows when

And the day I die, I'll still be runnin' then

Runnin' from the days when I would lay me down and cry

Baby, won't you let me have a little time to hide
(Denny Laine, Time To Hide)

Heb je Fab4Cast 214 al beluisterd?
Daarin nemen Wibo, Jan Cees, Michiel en McCartney-liefhebber Erik Winkelman (van de YouTube-serie Ranking McCartney) je mee door het muzikale leven van Denny Laine. Uiteraard komt zijn Wings-tijd en samenwerking met Paul McCartney prominent aan bod, met heel veel mooie muziekfragmenten!

Fab4Cast - The Dutch Beatles Podcast · 214. Het leven van Denny Laine

Wonderful Christmastime: de kerstplaat die Paul McCartney geen windeieren legde

Wat moet Paul McCartney gedacht hebben, toen hij in augustus 1979 in zijn studio op het platteland van Sussex aan het experimenteren sloeg met een kerstliedje? We weten natuurlijk allemaal dat de grootste kersthits ergens gedurende het jaar worden opgenomen. Echt niet onder de kerstboom, waar wij ze uiteindelijk horen. Het lijkt me trouwens nog niet zo eenvoudig om je als muzikant in kerstsferen te wanen, terwijl de mussen bij wijze van spreken van het dak vallen. Ook McCartney ging in de zomer de uitdaging aan en kwam in november 1979 op de proppen met Wonderful Christmastime, een nummer dat we de afgelopen weken zelfs weer even in zijn live-set tijdens de Freshen Up-tour zagen opduiken.

Speelse synthpop en het geluid van 1979

Voor McCartney was Wonderful Christmastime eigenlijk een toegift van de sessies voor zijn tweede echte soloalbum, McCartney II, die hij in juni en juli thuis in Engeland en Schotland hield. De plaat zou pas in mei 1980 verschijnen, nadat Paul in januari eerst in een hachelijk avontuur verzeild raakte in de Japanse gevangenis. Maar zo ver was het nog niet in de zomer van 1979, toen Macca er in zijn thuisstudio op los experimenteerde met synthesizers, keyboards en allerlei aanverwante elektronische snufjes. Geïnspireerd door New Wave en synthpop draaide Paul een speelse plaat in elkaar. Die speelsheid zette hij door in de kerstsingle, waarbij hij toch op een knappe manier het geluid van 1979 wist te combineren met de nostalgie die een kerstsingle ook uit moet stralen.

Paul McCartney in de zomer van 1979 in zijn thuisstudio

De Amerikanen hadden even tijd nodig

In Engeland kon men McCartneys vrolijke meezinger wel waarderen. Wonderful Christmastime, met op de B-zijde het al in 1975 opgenomen Rudolph The Red Nosed Reggae, bereikte de zesde plaats in de hitparade. In de VS moest Paul het met een zeer magere Top 100-notering doen. De plaat bleef steken op nummer 83. Nieuwe en veel hogere noteringen in de VS scoorde Paul in 1984 en 1996 met Wonderful Christmastime. Blijkbaar hadden de Amerikanen even tijd nodig het deuntje, dat best nog wel aardig in elkaar zit, te omarmen.

De video laat de leden van Wings zien

Hoewel Paul Wonderful Christmastime in zijn eentje opnam, verschenen de leden van Wings wel in de video die bij het nummer gemaakt werd. De vrolijke beelden werden geschoten in The Fountain Inn, een 16e-eeuwse pub in het dorpje Ashurst en in een theater in Eastbourne waar Wings repeteerde voor de tour van 1979. We zien de laatste line up van Wings, met Denny Laine, Laurence Juber en Steve Holley. De band zou ergens begin 1981 uit elkaar vallen. Voorgoed.

De 2016-versie klinkt nog steeds hartstikke goed

Hoewel de plaat alweer bijna 40 jaar oud is, klinkt hij heel wat minder gedateerd dan menig ander kerstnummer. Waar zit hem die frisheid in? In het ontbreken van een politieke of religieuze boodschap, misschien? Toch kan het natuurlijk altijd eigentijdser. Twee jaar geleden nam de populaire Amerikaanse talkshow-host Jimmy Fallon een coole nieuwe acapella-beat box-versie op, samen met de hiphop-groep The Roots en de cast van de animatiefilm Sing. Paul zingt zelf naar hartelust mee:

Lucratief liedje

Ik hoorde de plaat de afgelopen weken heel vaak. In de hal van Hogeschool Saxion, waar ik werk. Op de radio, in de Deventer winkelstraten. Er was geen ontkomen aan. Vond ik het erg? Eerlijk gezegd niet. Ik hoor het kleine, grappige liedje liever dan het het kerstgeweld van Mariah Carey of het gecroon van Michael Bublé. Maar over smaak valt niet te twisten natuurlijk. Wonderful Christmastime legde McCartney geen windeieren. Door coverversies en royalties verdient hij er jaarlijks nog steeds een slordige 400.000 dollar mee. Ik geloof dat ik mijn gitaar maar eens pak om ook wat te schrijven. Lieve lezers, ik wens jullie allemaal goede kerstdagen toe. Doe wat moet en geniet waar het kan. ;-)

Hoe een bezoek aan Leiden me vorige week deed terugdenken aan de Beatlesdagen van vroeger

Vorige week zaterdag mochten Jan Cees ter Brugge en ik tijdens de najaarseditie van Beat Meet in Leiden ons verhaal over The White Album vertellen aan de aanwezige bezoekers. Ik was nog nooit op de Beat Meet geweest. Het is een kleine maar fijne verzamelaarsbeurs die al sinds jaar en dag wordt georganiseerd door Franck Leenheer. Franck handelt in zeer bijzondere (Beatles)platen. Al snuffelend tussen de kramen met elpees, cd's, dvd's, boeken en andere memorabilia, moest ik terugdenken aan de tijd waarin mijn vader mij meenam naar de Meervaart in Amsterdam. Op de zaterdag voor Pasen vond daar de jaarlijkse Beatlesdag plaats. Even was ik weer een jaar of 14.

Afgelopen zaterdag met Jan Cees én The White Album (foto: Ramón Dorenbos)

Rondstruinen tussen al het moois

Mijn vader, die mij zelf zijn liefde voor The Beatles had doorgegeven, nam me mee naar de hoofdstad voor het jaarlijkse evenement. Mijn broer en neef gingen ook wel eens mee. Wat had ik een lieve, geduldige vader. Hij liet ons naar hartelust rondstruinen tussen een grote hoeveelheid boeken- en muziekkramen. We konden in allerlei zaaltjes naar Beatlesfilms kijken, in het theater aanschuiven bij interviews met gasten en genieten van de bandjes die er optraden. Ik dwaalde door de Meervaart, genietend van al het moois.

Denny Laine, Alistair Taylor en May Pang

Bijzonder was het om te luisteren naar gasten als Denny Laine en Laurence Juber, die met Paul McCartney in Wings speelden, Alistair Taylor die de assistent van Beatlesmanager Brian Epstein was en naar May Pang die met John Lennon zijn Lost Weekend beleefde. Wij waren als kinderen diep onder de indruk van zo'n dag. We hoefden ook niet per se iets te hebben of te kopen. Het ging vooral om het beleven en het samenzijn met al die andere liefhebbers. Er was nog geen internet en van social media hadden we nog nooit gehoord. Er was dus ook nog geen mogelijkheid om een grenzeloze hoeveelheid beelden en muziek tot je beschikking te hebben. Dus moest je het van dit soort dagen hebben. Ik kan mijn vader, die we helaas al 12 jaar moeten missen, er nog heel altijd heel dankbaar om zijn, dat hij ons naar The Beatles bracht.

Met Denny Laine

Denny Laine

Met Laurence Juber (Wings)

 De blog als traditie op zondagochtend

Die herinneringen kwam dus boven, toen ik afgelopen zaterdag over de beurs wandelde en een aantal fijne gesprekken voerde met mensen die even bevlogen zijn over The Beatles als Jan Cees en ik. Terwijl ik genoot van het gitaarspel en de tweestemmige zang van Xavier Baudet en Andrew Vromans, raakte ik aan de praat met een aantal trouwe lezers van deze column. Het is traditie dat ik je verhaal op zondagochtend bij de koffie lees, vertelde iemand me. Sommigen waren zelfs speciaal voor ons White Album-college naar Leiden gekomen. Dat vond ik allemaal heel bijzonder om te horen. Ik vind dit dus een mooie aanleiding om iedereen eens heel hartelijk te bedanken voor het trouwe meelezen en voor de reacties en aanvullingen die ik regelmatig op de blog ontvang. Het doet me goed dat veel mensen plezier aan de verhalen beleven. Voor mij is dit een extra motivatie om verder te gaan met schrijven.

De Hamburg-aflevering heeft de reislust aangewakkerd

Het was trouwens ook erg leuk om te horen hoeveel mensen genoten hebben van de Hamburg-aflevering die ik samen met de heren van de Fab4Cast mocht maken. Sommigen hebben een bezoek aan Hamburg hoog op hun lijstje staan. En het gaat er ook echt van komen, begreep ik van een aantal lezers en luisteraars. Mooi, misschien hebben we jullie wel dat extra zetje gegeven op deze manier. Voor wie ons Hamburg-avontuur gemist heeft:

Alles is veranderd, behalve...

Die grote Beatlesdagen bestaan niet meer. De tijden zijn ook veranderd. We staan op een andere manier met elkaar in contact. Via internet is alles te bekijken en te bestellen. Via social media wisselen we onze ervaringen uit, stellen we elkaar vragen en geven we antwoorden, podcasten en schrijven we over wat ons bezighoudt. Wie kon destijds, in de Meervaart in Amsterdam, bedenken dat we ons in het nieuwe millennium op een hele nieuwe manier rond die Beatles zouden verenigen? Alles is veranderd, behalve onze liefde voor de Fab Four. En behalve de Beatles zelf. The Beatles zijn The Beatles zijn The Beatles gebleven. En hoe lang dat nog door zal gaan....? Ik kan het niet overzien. 

Met May Pang....one handshake away van John Lennon.
Let even niet op de mode en haardracht van eind jaren '80 hè  ;-)

Alistair Taylor

Wat zijn jullie eigen herinneringen?

Als puber ben ik denk ik een jaar of vier aanwezig geweest, destijds bij die Beatlesdagen. Onder jullie zijn er vast velen die daar ook bij waren. Ik ben eigenlijk wel benieuwd hoe die dagen ontstaan zijn, waar ze nog meer plaatsvonden, welke gasten er door de jaren heen zijn geweest. Ik was er zelf in de periode 1988-1991,  tussen mijn 12e en 15e. Hoe zou het na die tijd allemaal zijn verder gegaan? Vertel me erover, en ook over jullie eigen herinneringen aan die tijd. Zou ik echt hartstikke leuk vinden om te lezen!

Every Night: de diamant die door Paul McCartney steeds verder geslepen werd

Paul McCartney mag van de vier Beatles toch echt wel de beste songsmid genoemd worden. Lennon en Harrison schreven als Beatle en in hun solocarrière adembenemende nummers. Krachtig, ontroerend, oprecht. Toch is het Paul die liedjes met een kop en een staart kon én kan schrijven. Hij blijft de man van de sterke melodieën, de handige 'haakjes' die in je hoofd blijven hangen. Liedjes waar je een strik om doet, met de woorden niets meer aan doen. McCartney, de man die ontzettend veel hits maar tegelijkertijd ook heel veel relatief onbekend gebleven pareltjes schreef. Eén van die pareltjes neurie ik heel vaak. Daarom wil ik het er graag eens over hebben. Ik weet zeker dat veel McCartney-fans er een speciaal plekje in hun hart voor hebben: Every Night. Ja mooi, hoor ik je al denken. Ken je het niet, lees en luister dan ook even mee.

The Beatles waren nauwelijks geïnteresseerd

In januari 1969 introduceerde Paul een nieuw nummer tijdens de Get Back-sessies die The Beatles hielden. Uiteindelijk kwamen uit die sessies het album en de film Let it Be voort. Paul had een mooi, klein gitaarnummer geschreven, getiteld Every Night. Hij wilde het graag met The Beatles opnemen. Helemaal af was het nog niet. Luister even mee naar hoe de oerversie klonk. En...laat je vooral niet afschrikken, want het klonk in dit stadium nog echt nergens naar. The Beatles waren dan ook nauwelijks geïnteresseerd. Er werd wat meegepingeld, misschien wel uit beleefdheid. Op 21 en 24 januari experimenteerden The Fab 4 wat met Every Night. Daar bleef het bij. [filmpje] 

Macca ging een maand naar Griekenland

Op 16 mei van dat jaar vlogen Paul en Linda McCartney voor een vakantie naar het eiland Corfu. Het stel verbleef een maand in de Griekse zon en nam even afstand van de steeds complexer wordende verhoudingen binnen The Beatles. Paul zal ongetwijfeld zijn akoestische gitaar mee hebben genomen, want tijdens die vakantie sleutelde hij verder aan Every Night. Toch bleef het nummer verder voorlopig op de plank liggen. Die zomer werkten The Beatles aan hun laatste album, Abbey Road, dat op 26 september 1969 verscheen. Zoals velen weten, kwam de elpee Let it Be daarna nog uit, maar die opnames dateerden al van begin '69. Toen John Lennon in september zei dat hij wel wilde kappen met The Beatles, sloeg die mededeling bij Paul McCartney echt in als een bom. Paul was verward, verdrietig en werd ook behoorlijk depressief. Hij vertrok met Linda en dochters Heather en de pasgeboren Mary naar zijn boerderij in Campbelltown in Schotland. Het was Linda die hem elke ochtend aanspoorde uit bed te komen, te stoppen met de grote hoeveelheden drank die hij was gaan innemen en vooral verder te gaan met zijn leven. 

De McCartneys in Schotland, najaar 1969

Paul boekte de Abbey Road-studio's onder een schuilnaam

Het allerbeste medicijn bleek: liedjes schrijven en opnemen. En dat deed Paul, maar wel op zijn eigen manier. Het gezin keerde vlak voor Kerst terug naar de woning in St. John's Wood, om de hoek bij de EMI-studio's aan Abbey Road in Londen. Paul liet een Studer 4 sporen-recorder bij hem thuis installeren en begon in zijn eentje te schaven aan allerlei liedjes die hij, compleet en incompleet, nog rond had slingeren. Daar was ineens weer dat fijne kleine liedje Every Night. In februari nam Paul de opnames mee naar een kleine studio in Noord-Londen, waar hij de vier sporen overzette op acht sporen en verder ging met opnemen. Later die maand zette hij de sessies, onder de schuilnaam Billy Martin, voort in de Abbey Road studio's. Dat was de plek waar op 22 februari Every Night op de band werd gezet. Paul speelde zelf alle instrumenten.

Pauls soloplaat was een enorm contrast met het rijke geluid van het Abbey Road-album

In april 1970 verscheen Pauls eerste echte solo-album, simpel McCartney genaamd. De eenvoud van de naam dekte de lading van de plaat, die ook rechttoe-rechtaan klonk. Een eerlijke, eenvoudige elpee waarmee Paul terug ging naar de basis. De sound vormde een contrast met het rijke geluid van het album Abbey Road, waarvan de opnames inmiddels ruim een half jaar achter Paul lagen. Every Night, uitgevoerd door 'eenmansorkest McCartney' klonk inmiddels als volgt: [filmpje]

Een mooie kleine song, waarin de smaakvolle akoestische gitaarpartijen opvallen, evenals de mooie akkoordenwendingen, in het bijzonder bij de zinnen:

                                                            A      F#m                 Bm

Every night I want to play out

                                                  F#7                           B     A    G#m  F#m    E

And every night I want to do -  oo  -  oo  -  oo  -  oo

Ze geven je echt het gevoel dat je van een mineur-feel naar majeur gaat en dat gebeurt feitelijk ook. Het is een wendig waarbij je de oren (onbewust) even spitst. Het aflopende "oo - oo" stukje is natuurlijk goed in het gehoor liggend. Typisch McCartney. Op dit punt zou je er al een strikje omheen willen doen. Klaar.

Paul, thuis in zijn eentje aan het werk, met de opnames van zijn soloalbum

Als een goede wijn die verder moet rijpen

Interessant genoeg evolueert Every Night nog verder. Je zou het kunnen vergelijken met een goede wijn die verder rijpt. Er ontstaat meer balans en diepte. Hoe ging dat in zijn werk bij Every Night? Paul herontdekte het nummer weer aan het eind van jaren '70. In november-december 1979 ging hij met zijn laatste line up van Wings op toernee door Engeland om het album Back To The Egg te promoten. En ineens stond Every Night weer op de setlist. Paul speelde het nummer in een iets lager tempo, waardoor het rust kreeg in het geneuriede stukje dat steeds als thema terugkeert. Ook horen we in deze versie voorzichtig al wat nieuwe achtergrondvocalen, gezongen door zijn bandleden. De energie is compleet anders dan die van de versie op het album McCartney, mede door het gitaarspel van sologitarist Laurence Juber. Een virtuoos, maar niet iemand die per se de feel van dit eenvoudige nummer aanvoelde.

Wings anno 1979: Laurence Juber, Steve Holley, Linda en Paul McCartney, Denny Laine

Every Night paste prima in het MTV Unplugged-concept

We maken een sprong in de tijd. In 1989 ontstond ineens de unplugged-rage. Muziekzender MTV nodigde artiesten uit hun hits met volledig akoestische instrumenten te komen spelen. McCartney gaf op 25 januari 1991 acte de présence met zijn huidige band. Materiaal genoeg. Paul speelde een mooie set, bestaand uit oude rockers en standards die hem als kind beïnvloedden, Beatlesnummers én liedjes uit het begin van zijn solocarrière. Bekijk en beluister hier het hele concert. Het is zeer de moeite waard. Van zijn album McCartney speelde hij maarliefst drie nummers, waaronder Every Night. Een leuk detail is dat de sessie op de kop af 22 jaar later plaatsvond dan het moment waarop Paul Every Night aan The Beatles voorspeelde. Hier komen we wat mij betreft op het punt dat het nummer áf is: een nog iets rustiger tempo, de volledig akoestische sound, verder uitgewerkte achtergrondzang, een promintere plek voor de piano. Die piano accentueert bovendien in het geneuriede stukje de overgang van het E- naar het A-akkoord door van de b naar de c naar de cis te klimmen. Steeds een halfje omhoog. Samen met de meerstemmige zang klinkt dat heerlijk, naar mijn smaak. Nog mooier wordt het wanneer Paul en band een stukje acapella inbouwen. Het nummer is nu helemaal af. Niets meer aan doen! [filmpje]

Een geliefd nummer om te coveren
In de loop der jaren hebben heel wat artiesten Every Night gecoverd. Richie Havens nam het in 1980 op voor zijn album Connections. Jamie Cullum leverde in 2014 het nummer aan voor het tribute-album The Art of McCartney. Ik ontdekte ook een hele degelijke coverversie van de Nederlandse singer-songwriter en Beatleskenner Yorick van Norden. Geniet even mee: [filmpje]

Paul McCartney speelde Every Night nog tijdens vele concerten van zijn tournees in het nieuwe millenium. Het nummer stond regelmatig op de setlist. Zo speelde Paul het in 2003, 2004 en 2012 live, in grote stadions. Nooit was het echter zo mooi en intiem als in de MTV-studio's in januari 1991.

Japanese Jailbird: belandde Paul McCartney door Yoko Ono in de Japanse gevangenis?

Op zaterdag 19 januari 1980 sprong om 8 uur 's ochtends het licht aan in de Kosuge-gevangenis in het centrum van Tokio. Net als iedere ochtend. Gevangene nummer 22 riep Hai! (Ja) als antwoord op zijn nummer dat werd omgeroepen. In kleermakerszit nam hij vervolgens een appel in ontvangst. Vervolgens moest hij zijn cel van drie bij vier meter schoonmaken, voordat hij aan een ontbijt van uien-zeewiersoep mocht beginnen. De eenzame opsluiting werd tussen de middag onderbroken door een kom sojabonensoep. Na het serveren van een kom rijst ging 's avonds om acht uur het licht uit.

Paul wordt geboeid en meegenomen

Yesterday, please!

Er was dagelijks één moment waarop menselijk contact mogelijk was. In de loop van de ochtend mocht gevangene nummer 22, samen met de andere gedetineerden even 'luchten'. Er was tijd voor twee sigaretten. Men knikte elkaar goedendag. Vrijwel alle gevangenen spraken alleen Japans. Gevangene nummer 22 kende slehts de woorden konnichiwa (goedendag) en sayonara (tot ziens).  Een paar cellen verderop zat een man wiens rug getatoëerd was met het embleem van de Japanse maffia. De man vroeg zich af waarom de Britse gevangene nummer 22 vast zat. Zelf zat hij zeven jaar. Voor moord. Via een tolk informeerde hij naar het lot van de Brit. 's Avonds, toen iedereen weer in zijn eigen cel zat, schreeuwde de maffioos twee woorden vanuit zijn onderkomen, in de hoop dat het gevangene nummer 22 zou bereiken: Yesterday please!!  Vier cellen verder zette Paul McCartney acapella in: Yesterday, all my troubles seemed so far away. Een lied dat even toepasselijk als pijnlijk was. De bewakers luisterden mee. Gevangene nummer 22 zong daarom nog maar drie liedjes.Waarschijnlijk om zichzelf ook moed in te zingen. Zijn verzoek om gitaar werd resoluut geweigerd. Na zes dagen kwam er toestemming voor het ontvangen van bezoek. Linda McCartney mocht een half uur met haar man praten. Door een metalen rooster.

Promotiemateriaal van de tour die in het water viel

Demonstraties en contact met de Britse ambassade

Achter de schermen werd er druk gelobbied om Paul McCartney buiten de muren van het negentiende eeuwse gevangeniscomplex te krijgen. Bij de Budokanhal, waar hij met zijn band Wings zou optreden, werd voor Pauls vrijlating gedemonstreerd. Advocaat (en zwager) John Eastman was met spoed overgekomen uit New York. Het Britse ministerie van Buitenlandse Zaken voerde koortsachtig overleg met de Japanse overheid. Na negen dagen werd de aanklacht tegen McCartney ingetrokken. De Japanners zaten behoorlijk in hun maag met de hele kwestie, die wereldwijd breed werd uitgemeten. Paul werd uiteindelijk vrijgelaten en moest met zijn gezin (dat al die tijd in het Okura-hotel had verbleven) onmiddelijk het land verlaten. Bij het ophalen van zijn persoonlijke bezittingen, bleek dat zijn trouwring gestolen was. Paul vroeg om een paperclip en schoof die om zijn vinger. Op deze beelden is te zien hoe het gezin op 25 januari opgelucht vertrekt vanaf de luchthaven. In het vliegtuig zien we Paul praten met een journalist. Deze week is dat 36 jaar geleden [filmpje]:

Paul wilde de wiet eigenlijk met John Lennon roken

Tegen de massaal toegestroomde pers verklaarde Paul dat het stom van hem was geweest om een zak marihuana mee te nemen in zijn bagage. In New York, waar hij vandaan was gekomen, werd het goedje in alle openheid gerookt. Hij had zelf nog wat over en vond het zonde om dat door het toilet te spoelen. Over zijn plannen om de wiet samen met John Lennon te roken, sprak hij niet. Daarover zometeen meer. Paul vertelde verder dat hij zich niet gerealiseerd dat hij er tien jaar gevangenisstraf mee had geriskeerd. Met zijn arrestatie dupeerde Paul niet alle zijn mede-bandleden en de Japanse concertpromotors. Hij liet ook duizenden Japanse fans tevergeefs wachten op zijn groots aangekondigde concerten. Zijn bandlid Denny Laine bracht datzelfde jaar een single en een album uit met de titel Japanese Tears. Daarmee verwees hij naar de door McCartney gefrustreerde Japanse tournee. Laine kon namelijk, net als zijn andere bandleden, naar zijn salaris fluiten.

Denny Laine haalde inspiratie uit het Japanse avontuur

In Amsterdam sprak Paul met de Nederlandse pers

De McCartneys landden een aantal uren op Schiphol en stapten over op een privévlucht naar Lydd in Kent. Op Schiphol was de pers ook toegestroomd. Kees Baars van het programma Countdown kreeg vrij uitgebreid de kans om met Paul te praten [filmpje]:

Japanese Jailbird en Frozen Jap

Voor zichzelf schreef Paul een verslag van zijn verblijf in de gevangenis. Hij kocht een drukpers en drukte het verhaal één keer af, als een soort kleine pocket, die hij opborg in zijn kluis. Japanese Jailbird noemde hij het. Misschien krijgen we dit bijzondere boekje ooit nog eens te lezen. Op zijn eerstvolgende album voegde Paul het instrumentale nummer Frozen Jap toe. Een liedje waar hij overigens al voor het gevangenisdebacle aan begonnen was. 

George Harrison steunde Paul; Ringo liet hem zakken

Hoe zat het met de steun van de andere Beatles? Lieten zij nog iets van zich horen, toen hun ex-bandmaatje in zulke penibele omstandigheden zat? George Harrison en zijn vrouw stuurden Paul een boodschap terwijl hij gevangen zat: Denken met liefde aan jullie allemaal. Houd moed. Hoop je snel weer thuis te hebben. Ringo verklaarde alleen tegen de pers dat Paul pech had gehad. En de Lennons? Hoe reageerden die? Tsja, dat is een bijzonder verhaal. 

De Harrisons omstreeks 1980

Had Yoko Ono iets te maken met de arrestatie?

We weten het absoluut niet zeker, maar er is een verhaal dat echt even verteld moet worden. In die periode had John Lennon een persoonlijk assistent in dienst, Fred Seaman genaamd. Fred zorgde dat Lennon zijn persoonlijk boodschappen kreeg, dat er klusjes in huis gedaan werden, begeleidde John op korte tripjes en was zodoende getuige van de dagelijkse beslommeringen in het huishouden dat zich in het New Yorkse Dakotagebouw afspeelde. In zijn boek The Last Days of John Lennon schrijft Fred over die bewuste periode in januari 1980. Hij vermeldt dat Paul McCartney een dag voor zijn vertrek naar Japan bij de Lennons langs had willen komen in New York. McCartney zou daarbij hebben gezegd dat hij geweldige marihuana had, die hij graag met John samen wilde roken. Zijn telefoontje naar Lennons appartement werd die dag onderschept door Yoko Ono. Uit het gesprek bleek dat Paul en zijn gezin de volgende dag zouden afreizen naar Japan en dat het plan was om in het presigieuze Okura-hotel te verblijven. In de presidentiële suite nog wel. Dat stuitte de Lennons tegen de borst. Pauls bezoek aan John werd door Yoko geweigerd.

26 november 1980: John en Yoko in traditionele Japanse kledij

Een vloek, een telefoontje of puur toeval?

John vernam via zijn vrouw van de plannen van Paul. John en Yoko waren boos dat de familie McCartney in 'hun' exclusieve Japanse hotelsuite zou verblijven. Yoko zou John gerustgesteld hebben. Ze schakelde John Green in, haar persoonlijke tarotkaartenlegger. Een soort priester. Yoko vroeg hem om een vloek over de McCartneys uit te spreken en te vermijden dat ze de hotelsuite zouden gebruiken. Seaman verklaarde dat de Lennons dagelijks via Yoko's Japanse bronnen op de hoogte werden gesteld van de verwikkelingen rond Pauls arrestatie. Zo zouden de Japanners getipt zijn dat McCartney drugs bij zich droeg. John geloofde er heilig in dat Yoko's vloek gewerkt had. Seaman had ernstige vermoedens dat Yoko, afkomstig uit een zeer invloedrijke Japanse familie, een telefoontje naar de Japanse douane had laten plegen. Zo zou één van Yoko's assistenten hem gezegd hebben: Isn't it funny, the way Paul got busted in Japan today? Especially after he called yesterday, asking if he could bring over some smoke? Lennon stuurde Seaman er in New York op uit om alle kranten te kopen die schreven over de kwestie. Tegen Seaman zou hij hebben gezegd: Weet je, het is zijn verdiende loon. Paul wilde de wereld laten zien dat hij nog steeds een beetje stout is. Het is nooit bewezen of opgehelderd hoe deze kwestie precies in elkaar zat. Een opmerkelijk verhaal is het wel.

John Lennon in 1980, met uiterst links Fred Seaman

De arrestatie was de genadeklap voor Wings

Pauls arrestatie was zo'n beetje de genadeklap voor zijn band Wings. Die winter had Paul in zijn thuisstudio hard gerepeteerd voor de elf concerten in Japan. Samen met Linda, Denny Laine, Steve Holley en Laurence Juber. Al was de Wings-magie van midden jaren '70 wel voorbij, deze relatief nieuwe line-up (waarin alleen nog Denny Laine vanuit de succesjaren was overgebleven) klonk hartstikke goed. Het nummer dat in huize McCartney doorgespeeld werd, zou ironisch genoeg nooit live in Japan uitgevoerd worden. De titel is veelzeggend, want uiteindelijk lukte het McCartney om tien jaar eenzame opsluiting in Japan te ontlopen. Sommige mensen hebben ook altijd geluk. [filmpje:]