zaterdag 26 februari 2022

Things We Said Today: een under-covervakantie, met schuilnamen, verwisselde paspoorten en een roodverbrand hoofd

Verlangend naar het voorjaar dacht ik deze week aan de tropische vakantietrip die The Beatles in mei 1964 maakten. Na een aantal zeer drukke maanden besloot Brian Epstein de groep te splitsen en daarbij John en George met Cynthia en Pattie naar Tahiti te sturen, terwijl hij Paul en Ringo met Jane en Maureen op het vliegtuig zette richting de Maagdeneilanden. Best interessant om te zien hoe Epstein het duo Lennon-McCartney uit elkaar trok in die periode. Waarom zou hij dat gedaan hebben? Was het nodig voor de balans in de band?


Met een schuilnaam op reis
Al hadden The Beatles er in het voorjaar van 1964 al heel wat vliegkilometers opzitten, ze moesten nog even doorbijten om op hun tropische bestemming te komen. Voor Paul en Ringo hield dat in dat ze met hun vriendinnen via een undercover-operatie richting de zon moesten reizen. Zo huurde Brian Epstein een reisagent in die een plan moest opstellen om de twee stellen buiten het zicht van de pers op hun bestemming te krijgen. Zo reisde Paul onder de schuilnaam Mr. Manning en werd Ringo omgedoopt tot Mr. Stone. Hun vriendinnen? Mrs. Ashcroft (Asher) en Mrs. Cockcroft (Cox). Derek Taylor zoog de namen uit zijn duim. Achteraf bezien heeft het iets hilarisch. Het doet denken aan het script voor een James Bond-film.

Paul, Jane, Maureen en Ringo
 tijdens hun vakantie in mei 1964


Verwisselde paspoorten
Paul en Ringo vlogen van Londen naar Parijs en stapten daar over naar Lissabon, waar ze overnachtten. Ringo zou zich later herinneren dat er nog enige verwarring was, doordat hij en Paul de paspoorten van John en George hadden meegekregen. Samen met Pauls vermomming leverde dat bijzondere momenten op aan de hotelbalie in Lissabon. Uiteindelijk zou het stel arriveren op St. Thomas, één van de Maagdeneilanden, die zo'n honderd kilometer ten oosten van Puerto Rico liggen. De paspoorten werden nagestuurd. De meedogenloze tropische zon zorgde ervoor dat Paul al op dag één heftig verbrandde. Met zijn gitaar trok hij zich terug in één van de hutten op het jacht Happy Days dat die weken tot hun beschikking stond. Terwijl John in Tahiti werkte aan één van zijn bekende korte verhalen, componeerde Paul het nummer Things We Said Today. Grappig genoeg zou Paul, precies 13 jaar later, in mei 1977 opnieuw op een boot stappen om bij de Maagdeneilanden te varen. Met Wings werkte hij die periode op het schip The Fair Carol aan het album London Town. Maar zover was het in mei 1964 nog niet.


Maagdeneilanden, mei 1977


Mineuren en majeuren
De warme en kleurrijke omgeving is, zo vind ik zelf althans, niet terug te horen in Things We Said Today (hier in een versie die werd gespeeld bij de BBC). De song zou later die zomer terechtkomen op het album A Hard Day's Night. In het couplet doen de mineuren eerder denken aan regenachtige zondagmiddag in Noord-Engeland. En aan een Lennon-compositie. McCartney zei daarover dat het afwisselen van het Amineur- en Emineur-akkoord hem direct aan een folk-song deden denken. Maar, zoals we dat tóch weer van Macca gewend zijn, komt in het refrein het majeur-gevoel om de hoek kijken, ondersteund door de positieve tekst ("Me I'm just the lucky kind"). En zo kwam Paul na een paar uur trots zijn hut uit, om Things We Said Today te laten horen aan Jane, Ringo en Maureen.




Syncopaten in de melodielijn
Op 2 juni 1964 werd Things We Said Today opgenomen bij EMI. Hij zal het niet bewust gedaan hebben, maar Paul inspireerde George met de syncopatische melodie van zijn nummer. Daarbij hoor je hoe de melodielijn accenten heeft op plekken, die normaal gesproken dat accent niet krijgen. George deed daarna hetzelfde met If I Needed Someone, dat later op Rubber Soul verscheen. Ik las erover in het boek Revolution In The Head en vroeg Bertolf hoe we dat in de muziek noemen. Syncopatie dus. Al zal die term destijds vast niet zijn opgeborreld in McCartney's roodverbrande hoofd.


zaterdag 12 februari 2022

Hoe Robby Valentine via Queen en ELO uiteindelijk The Beatles ontdekte (en hoe hij met het Beatlesrepertoire aan de slag ging)

Afgelopen oktober was ik een middag te gast bij zanger en multi-instrumentalist Robby Valentine. Het was een behoorlijk trip om vanuit Deventer, via Flevoland en de Dijk van Enkhuizen in de Noord-Hollandse polder te komen, waar Robby met zijn gezin woont. Ik maakte de reis met een goede reden. Voor onze Freddie Mercury-podcast wilden we Robby, als Queen-kenner, één van de vaandeldragers van Queens legacy en zeer begaafd musicus interviewen over het pianospel van zijn grote voorbeeld. Toch kwam het gesprek ook al snel op The Beatles.




Via Queen en ELO naar The Beatles
"Weet je dat ik ook bezig ben met een Beatles-coveralbum?" vroeg Robby me. Daar wilde ik meer van weten. Voor Robby was het een logische stap om ook eens te onderzoeken wat het betekent om een deel van het Beatles-repertoire uit te pluizen en in eigen beheer op te nemen. Op de lagere school werd hij eerst gegrepen door de muziek van Queen, daarna volgde Electric Light Orchestra en op zijn twaalfde ging de Beatles-schatkist voor hem open. De band die uiteindelijk Robby's twee eerste liefdes beïnvloed had. Een ontdekkingstocht in omgekeerde volgorde. 



Writer's block
Terwijl Robby met virtuoze albums en optredens wereldwijd hard bouwde aan zijn eigen muziekcarrière, waarbij hij een indrukwekkende fanbase en dito status opbouwde, bleef zijn bewondering groeien voor de bands die het fundament vormden van zijn muzikale identiteit. Zo stond hij zelfs in Duitsland in het voorprogramma van Queen-gitarist Brian May. Naast het schrijven en uitbrengen van eigen werk, stortte Robby zich regelmatig op het haarfijn analyseren en reconstrueren van de nummers van Queen. Toen hij enkele jaren geleden een writer's block had, besloot hij echter om op ontdekkingstocht te gaan in het repertoire van The Beatles. Terwijl we geanimeerd in gesprek raakten, presenteerde zijn dochter Eleanor (!) een schaal met koekjes. 

Foto: William Rutten



De Höfner als sleutel naar een Beatlesproject
Ondertussen was ik Robby gevolgd naar zijn opnamestudio onder het schuine zolderdak van zijn huis. Een indrukwekkende ruimte met een gigantisch mengpaneel, electrisch drumstel en een aantal gitaren. Aan de muur hing een Höfner vioolbas. Robby tilde hem uit het rek: "Deze heb ik destijds voor veel te veel geld gekocht. Eigenlijk had ik wel zin om dat ding ook eens te gebruiken. Om er die interessante baspartijen van McCartney mee uit te zoeken en op te nemen. En zo vormde de Höfner de sleutel tot het Beatles-project waaraan hij de afgelopen jaren af en aan werkte.


Fascinatie
Dat project was vooral een particuliere oefening voor Valentine, ontstaan uit een fascinatie voor het werk van The Beatles en een aantal solonummers van Lennon. Maar de voorraad met opnames groeide en ineens beschikte Robby over een verzameling van elf Beatlesnummers, waarvoor hij zijn vriend Rob Winter (uiteraard al jaren een gerenommeerd gitarist op de Nederlandse podia) vroeg om de drumpartijen onder zijn opnames te programmeren. Voor Come Together nam Robby zelf de drumsticks ter hand. 


Een parodie op de zebra-foto
Uiteindelijk besloot Robby zijn eigen Beatles-coveralbum niet op de plank te laten liggen, maar met de wereld te delen. (Nog) niet op Spotify, maar eerst in hoogwaardige cd-kwaliteit, met ruimte voor een persoonlijk geschreven toelichting en een bijzonder coverontwerp. Hoewel The Beatles Album twee nummers van Abbey Road bevat, koos Valentine bij de hoes voor een parodie op de zebrafoto. Eentje waarop hij dapper laat zien hoe zijn leven de afgelopen jaren veranderd is. We zien Robby oversteken met een donkere zonnebril en een blindegeleidestok, terwijl hij een kar met instrumenten meetrekt.


Dubbel zo veel tijd
Door een oogziekte is Valentine inmiddels praktisch blind. Een hard gelag voor iemand van begin 50, met overigens een eeuwig jeugdige uitstraling, die het zó ver geschopt heeft in de muziek. "Ik moest opnieuw leren piano- en gitaarspelen," legt hij me uit. Omdat hij qua opnametechniek altijd een voorkeur gaf aan de analoge aanpak, lukt het hem nu nog steeds om "schermloos" en "pc-loos" zijn audioproducties vorm te geven. Met een doorzettingsvermogen ("Het kost allemaal dubbel zo veel tijd") om stil van te worden. 



Een pakje met de post
Robby vertelde me die middag alles over het pianospel van Freddie Mercury en we spraken nog een tijdje verder over de magie van The Beatles en de intrigerende baslijnen van McCartney. Eind december kwam er een pakje met de post, waarin ik diverse albums van Robby aantrof, samen met twee nieuwe releases: het Beatlesalbum én zijn nieuwe Queen-EP. Wat een verrassing! Bij het beluisteren van The Beatles Album viel me op dat er met Robby's oren gelukkig niets mis is. Minutieus ploos hij de volgende nummers uit: Let It Be, Yesterday, Something, Eleanor Rigby, Penny Lane, Jealous Guy, Come Together, Fool On The Hill, Imagine, With A Little Help From My Friends en Hey Jude.


Prominente plek voor de bas
Wat opvalt is de manier waarop hij met de juiste samples en sounds gezocht heeft naar de klankkleur van de instrumenten, die gebruikt zijn in de nummers. Van de blokfluit in The Fool On The Hill tot de algehele atmosfeer een van een nummer als With A Little Help From My Friends. Als virtuoos op diverse instrumenten, laat Valentine horen hoe goed hij het pianospel van Nicky Hopkins (Jealous Guy) en de drums op Come Together kan interpreteren. En bijna overal is die prominente en speelse bas van McCartney te horen. Een mooi project, dat gaandeweg tot stand kwam en gelukkig niet op de plank bleef liggen.


Nieuwsgierig geworden? Zin om je Beatlesverzameling uit te breiden? Je vindt The Beatles Album in Robby's webshop voor € 15,99. Net als zijn eigen werk én de nieuwe Queen-EP waarop hij "losgaat" op Death On Two Legs, Brighton Rock, Flash en Teo Torriatte. Wat een virtuoos. En wat een dapper en aimabel mens.