For No One: Jane Asher inspireerde Paul McCartney tot één van zijn mooiste composities

Onlangs vierden we de 75ste verjaardag van Paul McCartney. Ter ere van dit bijzondere feit stelden Arjan Snijders en Koop Geersing van de Macca Podcast en Wibo Dijksma, Michiel Tjepkema en Jan Cees ter Brugge van de Fab4Cast een bijzondere uitzending over de jarige Macca samen. Leuk luistervoer! Ook was er de Top 75 met Pauls mooiste liedjes, die je als playlist kunt openen in Spotify. In die Macca Top 75 staat het nummer For No One hoog genoteerd. Terecht! Er zijn namelijk Beatlesliedjes die je vanaf de eerste seconde helemaal inpakken. Wanneer je het intro hoort, stokt je adem even. Omdat ze onwaarschijnlijk mooi zijn. Dat heb ik altijd bij For No One. Herkennen jullie dat? Het nummer vormt voor mij één van de hoogtepunten van het toch al niet misselijke Beatles-album Revolver, dat in augustus 1966 verscheen. Wat maakt For No One nu zo speciaal? En waarom is het een typisch McCartney-nummer? Deze week dacht ik daar over na.

Jane Asher was niet bepaald het afhankelijke type

Op zondag 6 maart 1966 vlogen Paul McCartney en zijn toenmalige verloofde Jane Asher naar Klosters in Zwitserland. Het paar zou twee weken gaan skiën. Paul en Jane ontmoetten elkaar in april 1963, voorafgaand aan een Beatlesconcert in de Royal Albert Hall te Londen. Pauls relatie met de Engelse actrice zou 5 jaar duren. Het was serieus tussen de twee, ze verloofden zich zelfs. Deze Jane Asher was een intelligente en zeer zelfverzekerde vrouw, die keihard aan haar eigen carrière werkte en zeker niet als 'het vriendinnetje van een Beatle' door het leven wenste te gaan. Het knalde nog wel eens tegen tussen haar en Paul. Dat leverde laatstgenoemde overigens wel inspiratie op voor menig Beatlesnummer.

Paul en Jane

Paul schreef For No One in de badkamer in Zwitserland

Paul herinnerde zich dat hij For No One tijdens die ski-vakantie schreef. In de badkamer, na een woordenwisseling met Jane. Why Did It Die heette het nummer trouwens oorspronkelijk. In For No One schetst Paul een klein, intiem portret van twee ex-geliefden. Hij spiegelt hun levens en laat voor beiden de dag beginnen:

Your day breaks, your mind aches

You find that all the words of kindness linger on

When she no longer needs you

She wakes up, she makes up

She takes her time and doesn't feel she has to hurry

She no longer needs you

Jane en Paul in juni 1968, tijdens het huwelijk van Pauls broer.

Een sprankje hoop
In For No One is de vrouw degene die de keuzes maakt. Over haar wordt in de derde persoon gezongen. Paul richt zich al zingend tot de luisteraar, degene die fictief is verlaten. Die heeft het er maar mee te doen, zoekend naar een sprankje hoop en gevoel. Maar het is te laat:

And in her eyes you see nothing

No sign of love behind the tears

Cried for no one

A love that should have lasted years!

Paul in mei 1966

Paul stapte in de rol van de verteller
Daar waar John Lennon en George Harrison in hun liedjes veel in de ik-vorm zongen, stapte Paul McCartney als songschrijver regelmatig zelf "uit het verhaal" om de rol van de verteller op zich te nemen. Zo ook in For No One. Hoewel het nummer volgens hemzelf autobiografisch was, lukte het Paul wellicht beter om met enige afstand over zijn relatieproblemen te schrijven en te zingen. Pauls relatie met Jane strandde in de zomer van 1968, niet lang nadat ze nog samen verschenen op de bruiloft van Pauls broer. De verschillen tussen de Beatle en de actrice bleken uiteindelijk te groot. 

You want her, you need her

And yet you don't believe her when she said her love is dead

You think she needs you

Paul en Ringo zijn de enige Beatles die we op de opname horen
The Beatles werkten op 9, 16 en 19 mei 1966 aan For No One. Dat wil zeggen: Paul en Ringo waren present in de studio. Paul speelde clavicord, een klavecimbel-achtig instrument dat geleend werd van George Martin. Ook voegde hij piano en bas toe. Ringo speelde, heel lichtjes, drums, tamboerijn en maracas. Van de sessie op 9 mei vond ik deze oerversie van For No One. We horen Paul op de Steinway en Ringo op drums. Vanaf 5:08 is Paul zingend te horen [filmpje].

Hoornist Alan Civil vond het allemaal maar mateloos irritant
De hoofdrol op For No One was echter weggelegd voor hoornist Alan Civil, die een prachtige solo verzorgde. Het was de melodie die Paul voorneuriede aan arrangeur George Martin. Civil werd uitgedaagd een hoge F uit zijn hoorn te persen. In het laatste couplet speelde hij zijn solo opnieuw, als tegenmelodie onder de zang van McCartney. Mooi! Civil zelf vond de opnamesessie trouwens nogal irritant. De zeer begaafde musicus moest in een toonsoort spelen die zich ergens tussen de Bb en de B bevond. Het irriteerde hem mateloos.

You stay home, she goes out

She says that long ago she knew someone 
But now he's gone

She doesn't need him

Alan Civil

Eén van Lennons favoriete McCartney-nummers
Blijkbaar behoorde For No One ook tot McCartneys eigen favoriete liedjes uit zijn Beatlesperiode. In 1984 nam hij het nummer opnieuw op voor zijn overigens geflopte filmproject Give My Regards To Broad Street. Dat leverde muzikaal gezien weinig nieuws onder de zon op, hooguit een 'echte' clip van het nummer. [filmpje]

Eén van Lennons favorieten
Ook werd For No One vaak gecoverd. Artiesten als Cilla Black, Maceo Parker en Emmylou Harris namen een versie van het nummer op. Toch blijft het origineel onovertroffen. John Lennon noemde For No One in 1980 nog één van McCartneys beste composities. Het geheel duurt amper twee minuten, maar bij het horen van de laatste tonen slaak ik een diepe zucht. Wat een schoonheid.