Wat ik zelf vond van de nieuwe Mary McCartney-documentaire over de Abbey Road-studio's

Deze maand verscheen de groots aangekondigde documentaire If These Walls Could Sing, gemaakt door Pauls dochter Mary McCartney. Je kunt 'm bekijken op streamingsdienst Disney+, als je een abonnement hebt of speciaal voor deze gelegenheid een maand aanhaakt bij het kanaal. Dat laatste besloot ook mijn Beatlesvriend Jan te doen. Omdat we tegenwoordig dicht bij elkaar wonen, nodigde Jan me afgelopen zondag uit om Mary's documentaire samen te bekijken. Wat een goed idee!

Van Edgar tot Nile
Misschien had je tot nu toe alle berichtgeving over If These Walls Could Sing gemist. Dan verwijs ik je nog even naar de blog die ik afgelopen september vooruitblikkend op de documentaire schreef. Dat was het moment waarop Mary haar werk aankondigde. Veelbelovend: een document in beeld, geluid, herinneringen en getuigenissen van de meer dan 90-jarige geschiedenis van de EMI/Abbey Road-studio's in Londen. Een plek die niet alleen onlosmakelijk is verbonden met The Beatles, maar met zoveel meer bands, orkesten en projecten. Van Edgar Elgar, die er op 12 november 1931 dirigerend de studio opende tot de workshops die Nile Rodgers er vandaag de dag aan jonge, talentvolle muzikanten geeft.

Creatieve keuzes
In de vooraankondiging verklaarde Mary in Vanity Fair de insteek die ze had gekozen bij het maken van If These Walls Could Sing: "I want to make it an emotional experience as a documentary, rather than doing all the historical points. I didn't want it to feel like a lesson." Daarin zat al een voorbehoud. Namelijk dat we als kijker niet minutieus en strikt chronologisch door een kleine eeuw geschiedenis worden genomen. Prima natuurlijk. Mary is de maker, zij maakte de creatieve keuzes. En toch bleef ik, en dat gold ook voor Jan, na het bekijken van de documentaire een beetje teleurgesteld achter.

Hoe was dat voor jullie?

Stella, Paul en Mary McCartney bij de première

Sterke focus op de periode vanaf de jaren 60
Het lijkt volstrekt logisch dat Mary als dochter van één van de meest legendarische 'gebruikers' van de Abbey Road Studio's besloot deze documentaire te maken. Haar eigen familiegeschiedenis is en blijft verbonden met de bijzondere plek. Als baby kroop ze er al over de parketvloer en ook daarna zette ze vele voetstappen in de gangen van de studio. Bovendien gaf haar familienaam haar ongetwijfeld toegang tot de vele artiesten die in de documentaire aan het woord komen. Van David Gilmour tot Elton John, van Jimmy Page tot de broertjes Gallagher. Maar wanneer je deze opsomming van namen ziet, bekruipt je misschien ook het gevoel dat de docu zich erg focust op de popmuziek die er in de jaren 60 tot en met 90 opgenomen werd. Natuurlijk is dat ook Mary's eigen referentiekader en betreft het deels de periode waarin zij opgroeide en de studio's leerde kennen. Maar toch voelt het voor mij als kijker wat incompleet.

Jacqueline du Pre en John Williams
Zeker, er was ook aandacht voor het magistrale werk van cellist Jacqueline du Pre, wier carrière tragisch genoeg tot een vervroegd einde kwam, doordat haar ziekte Multiple Sclerose haar dwong de cello neer te leggen. Ik zag mooie beelden en hoorde prachtige audio van haar opnamesessies in Abbey Road. De laatste aantekeningen op de tapes getuigen van een afgebroken sessie, omdat Du Pre niet genoeg energie meer had haar werk af te maken. Een hartverscheurende passage in de film. Ook was het indrukwekkend om grote orkesten in actie te zien, in Studio One, bij de opnames van de filmmuziek voor gerenommeerde films als Star Wars en Harry Potter. Componist John Williams kwam superlatieven tekort om de akoestiek van de studio's en de know-how van het personeel te prijzen. Voor hem is er geen plek ter wereld die kan tippen aan wat Abbey Road zijn 'werk' gebracht heeft. De functie die Abbey Road ook bij de opnames voor filmmuziek kon vervullen, bleek een belangrijke voorwaarde om te kunnen blijven bestaan. Want ook Abbey Road kende zware jaren. Jaren waarin zelfs het antieke instrumentarium bij het oud vuil dreigde te belanden. Iets dat Paul McCartney wist te voorkomen, door bepaalde objecten te kopen.

Cellist Jacqueline du Pre

Weinig onthullingen
Maar toch....in al die verhalen over Abbey Road miste ik iets. Jan ook, vertelde hij me. We werden onvoldoende meegenomen in het studiocomplex, achter de schermen, door de gangen, in de archieven, maar ook in de studio's zelf. De vele totaalshots hielden ons als kijker op afstand. En...een gewetensvraag...hebben we écht veel geleerd? Misschien juist weer wel dat Kate Bush de studio gebruikte om er een videoclip op te nemen, dat Shirley Bassey bij de laatste lange noot van Goldfinger bijna flauwviel op de vloer omdat ze niet nóg meer adem had, maar.... waar was het briljante verhaal van die unieke Mrs. Mills? Hadden we niet meer willen zien of horen van wat er in de jaren 40 en 50 in de studio's gebeurde? Nam het Beatlesverhaal niet té veel ruimte in en voelde dat misschien ook zo omdat er overbekende beelden, foto's en feiten werden gepresenteerd? Tenslotte had ik graag iets willen zien over het spanningsveld tussen een pand en studio met een monumentaal karakter (en dito instrumentarium) en de manier waarop Abbey Road toekomstbestendig is geworden en wil blijven. Het is en blijft een liefdevol gemaakt document, dat je ongetwijfeld met plezier zult bekijken, maar wat mij betreft had er meer in gezeten.

10 jaar Fab4Cast!
PS: Hebben jullie gezien dat Fab4Cast dit jaar 10 jaar bestaat? Dat wordt gevierd op zaterdagavond 11 maart aanstaande, met een prachtig live-event in Beeld & Geluid. Hoofdgast is Mark Lewisohn (je leest het goed). Het aantal kaarten is beperkt, dus sla snel toe, want dit wil je niet missen. Meer informatie en kaarten via fab4cast.nl.