That's The Way God Planned It: Billy Preston en The Beatles

"See you round the clubs," zei George Harrison gedecideerd, toen hij op vrijdag 10 januari 1969 zijn gitaar inpakte, zijn jas aantrok en de Twickenham Studio's verliet. De maat was vol. Hij liet zich tijdens de Get Back-sessies niet langer intimideren door Paul McCartney en negeren door John Lennon. Een paar dagen later besloot Harrison een concert van Ray Charles te bezoeken, waar hij een oude bekende achter het orgel zag zitten. Dat moet George op een idee hebben gebracht. Een dag of wat later was Harrison terug, in de Apple Studio's, waar het Beatlescircus inmiddels naartoe was verhuisd. In zijn kielzog: Billy Preston, de juiste man voor de juiste klus. Het geheime wapen van Harrison.

The Beatles kenden toetsentalent Billy Preston al 

Hoe zou dat gegaan zijn? "Billy, wat leuk jongen, dat is lang geleden, kom erin." Zo stel ik me die hernieuwde kennismaking tussen de Amerikaanse toetsenist en de overige Beatles voor. Al in 1962 waren ze het destijds 16-jarige toetsentalent in tegen het lijf gelopen. Preston speelde in de band van Little Richard, waarvoor The Beatles in ieder geval op 12 oktober 1962 openden in de New Tower Ballroom, New Brighton. Ik moet nog eens nazoeken of het bij die ene datum bleef. Elders las ik dat The Beatles en Billy Preston elkaar ook tegenkwamen in Hamburg. In 1966, tijdens de laatste Beatlestour zou het in San Francisco ook nog tot een ontmoeting tussen Billy en The Fab Four gekomen zijn. Kortom: Billy was een oude bekende van The Beatles, die donders goed wisten dat hij een virtuoos op de toetsen was en bovendien over een begenadigd stemgeluid beschikte. Preston nam plaats op de kruk, en speelde tussen 22 en 29 januari 1969 mee met de Get Back-sessies. Ook was hij erbij op 30 januari, tijdens het legendarische rooftop concert. [video]

Billy speelde op John Lennons God en George Harrisons My Sweet Lord

In de seventies zouden de paden van Billy en de ex-Beatles (minus McCartney) elkaar regelmatig kruisen. Preston bleef nog even in Londen hangen, tekende een contract met Apple Records en werkte met name samen met George Harrison (That's The Way God Planned It, Encouraging Words, All Things Must Pass en The Concert For Bangladesh). Opmerkelijk genoeg verleende de innig gelovende Preston ook zijn medewerking aan John Lennons ontnuchterende nummer God, voor het album John Lennon and the Plastic Ono Band. Voor George Harrisons vromer bedoelde My Sweet Lord leverde Billy tevens een bijdrage aan het schrijfproces.

Terug naar The States

Billy verruilde Londen weer voor The States toen hij in 1971 bij A&M Records in Los Angeles tekende. Preston was ook opgegroeid aan de Amerikaanse westkust, waar hij op jonge leeftijd met zijn moeder naartoe verhuisde. Hij leerde zichzelf orgel spelen en begeleidde op zijn 11e al sterren als Mahalia Jackson, Sam Cooke en Nat King Cole [video]: 

Joe Cocker, Syreeta en Whitney Houston

Voordat Billy bij The Beatles achter de toetsen kroop, had hij al vijf soul- en gospelalbums op zijn naam staan. Ook in de jaren '70 zette hij zijn carrière succesvol voort. Als solo-artiest en als sessie- en tourmuzikant voor grote namen als The Rolling Stones en, opnieuw, voor George Harrison tijdens diens Dark Horse Tour (1974). Preston schreef Joe Cockers "You Are So Beautiful", geïnspireerd op zijn moeder, met wie hij een hechte band had. Na zijn succesvolle duet "With You I'm Born Again" met Syreeta, ging het in de jaren '80 langzaam maar zeker bergafwaarts met Billy's carrière. Hoewel hij nog sessiewerk deed voor Luther Vandross, Whitney Houston en Patti LaBelle, kreeg Billy het steeds moeilijker met zijn alcohol- en cocaïnverslaving. Dat drama had, net als de seksschandalen waarmee hij in verband werd gebracht, een achtergrond die eigenlijk om heel veel compassie en een genuanceerd oordeel vraagt.

Seksueel misbruik en de worsteling met zijn geaardheid

Billy Preston werd als kind meerdere malen seksueel misbruikt, zowel door de pianist van één van de eerste bands waarmee hij (als negenjarig jongetje) op tournee ging als door een voorganger uit zijn geloofsgemeenschap. Hij worstelde een leven lang met de gevolgen, net als met zijn homoseksuele geaardheid. Toen Sly Stone er vandoor ging met Billy's toenmalige verloofde Kathy Silva, stopte Billy met zijn pogingen om relaties met vrouwen aan te knopen. Preston worstelde met drank, drugs, en zijn geaardheid in relatie tot zijn sterke geloof. Hij werd opgepakt toen hij zich wilde vergrijpen aan een 16 jaar oude jongen. Zijn drugs- en drankmisbruik bracht hem verder in de problemen. En in de gevangenis. In 1998 werd hij opnieuw gearresteerd, toen hij zijn huis in Los Angeles in brand stak, met als doel de verzekering op te lichten. Hoe ver zou hij inmiddels aan de grond gezeten hebben? Hoe radeloos moet Preston geweest zijn?

Billy bracht nog een ode aan George Harrison

Aanhoudend drugsmisbruik, hoge bloeddruk en nierproblemen verzwakten Billy's gezondheid verder. In 2002 onderging Billy een niertransplantatie. Hoewel hij nog sessie- en tourwerk deed voor acts als Ray Charles, The Red Hot Chili Peppers, Eric Clapton, The Funk Brothers en Steve Winwood kwam het uiteindelijk niet meer goed. Zijn laatste publieke optreden was in 2005, tijdens een promotie-event voor de re-release van de filmregistratie van The Concert For Bangladesh. Begeleid door Dhani Harrison en Ringo Starr. Die opname heb ik niet kunnen vinden. Wel hele mooie [beelden] uit 2002, toen Billy zong tijdens het herdenkingsconcert voor zijn goede vriend George Harrison. We zien en horen hem inzetten op 1 minuut 06, na Eric Clapton. De tekst die ik Billy hoor zingen, is evengoed van toepassing op de lange en moeilijke reis die hij zelf in het leven had afgelegd. Het werd ook niet bepaald niet beter voor hem. Enkele jaren later liep het allemaal bijzonder slecht af. Zijn gezondheidsproblemen speelden hem opnieuw parten. Billy raakte in november 2005 in coma en stierf op 6 juni 2006, 59 jaar oud. Ik had deze getalenteerde muzikant, met zijn vriendelijke inborst, een mooier leven gegund. Arme Billy, Isn't It A Pity.....