Every Night: de diamant die door Paul McCartney steeds verder geslepen werd

Paul McCartney mag van de vier Beatles toch echt wel de beste songsmid genoemd worden. Lennon en Harrison schreven als Beatle en in hun solocarrière adembenemende nummers. Krachtig, ontroerend, oprecht. Toch is het Paul die liedjes met een kop en een staart kon én kan schrijven. Hij blijft de man van de sterke melodieën, de handige 'haakjes' die in je hoofd blijven hangen. Liedjes waar je een strik om doet, met de woorden niets meer aan doen. McCartney, de man die ontzettend veel hits maar tegelijkertijd ook heel veel relatief onbekend gebleven pareltjes schreef. Eén van die pareltjes neurie ik heel vaak. Daarom wil ik het er graag eens over hebben. Ik weet zeker dat veel McCartney-fans er een speciaal plekje in hun hart voor hebben: Every Night. Ja mooi, hoor ik je al denken. Ken je het niet, lees en luister dan ook even mee.

The Beatles waren nauwelijks geïnteresseerd

In januari 1969 introduceerde Paul een nieuw nummer tijdens de Get Back-sessies die The Beatles hielden. Uiteindelijk kwamen uit die sessies het album en de film Let it Be voort. Paul had een mooi, klein gitaarnummer geschreven, getiteld Every Night. Hij wilde het graag met The Beatles opnemen. Helemaal af was het nog niet. Luister even mee naar hoe de oerversie klonk. En...laat je vooral niet afschrikken, want het klonk in dit stadium nog echt nergens naar. The Beatles waren dan ook nauwelijks geïnteresseerd. Er werd wat meegepingeld, misschien wel uit beleefdheid. Op 21 en 24 januari experimenteerden The Fab 4 wat met Every Night. Daar bleef het bij. [filmpje] 

Macca ging een maand naar Griekenland

Op 16 mei van dat jaar vlogen Paul en Linda McCartney voor een vakantie naar het eiland Corfu. Het stel verbleef een maand in de Griekse zon en nam even afstand van de steeds complexer wordende verhoudingen binnen The Beatles. Paul zal ongetwijfeld zijn akoestische gitaar mee hebben genomen, want tijdens die vakantie sleutelde hij verder aan Every Night. Toch bleef het nummer verder voorlopig op de plank liggen. Die zomer werkten The Beatles aan hun laatste album, Abbey Road, dat op 26 september 1969 verscheen. Zoals velen weten, kwam de elpee Let it Be daarna nog uit, maar die opnames dateerden al van begin '69. Toen John Lennon in september zei dat hij wel wilde kappen met The Beatles, sloeg die mededeling bij Paul McCartney echt in als een bom. Paul was verward, verdrietig en werd ook behoorlijk depressief. Hij vertrok met Linda en dochters Heather en de pasgeboren Mary naar zijn boerderij in Campbelltown in Schotland. Het was Linda die hem elke ochtend aanspoorde uit bed te komen, te stoppen met de grote hoeveelheden drank die hij was gaan innemen en vooral verder te gaan met zijn leven. 

De McCartneys in Schotland, najaar 1969

Paul boekte de Abbey Road-studio's onder een schuilnaam

Het allerbeste medicijn bleek: liedjes schrijven en opnemen. En dat deed Paul, maar wel op zijn eigen manier. Het gezin keerde vlak voor Kerst terug naar de woning in St. John's Wood, om de hoek bij de EMI-studio's aan Abbey Road in Londen. Paul liet een Studer 4 sporen-recorder bij hem thuis installeren en begon in zijn eentje te schaven aan allerlei liedjes die hij, compleet en incompleet, nog rond had slingeren. Daar was ineens weer dat fijne kleine liedje Every Night. In februari nam Paul de opnames mee naar een kleine studio in Noord-Londen, waar hij de vier sporen overzette op acht sporen en verder ging met opnemen. Later die maand zette hij de sessies, onder de schuilnaam Billy Martin, voort in de Abbey Road studio's. Dat was de plek waar op 22 februari Every Night op de band werd gezet. Paul speelde zelf alle instrumenten.

Pauls soloplaat was een enorm contrast met het rijke geluid van het Abbey Road-album

In april 1970 verscheen Pauls eerste echte solo-album, simpel McCartney genaamd. De eenvoud van de naam dekte de lading van de plaat, die ook rechttoe-rechtaan klonk. Een eerlijke, eenvoudige elpee waarmee Paul terug ging naar de basis. De sound vormde een contrast met het rijke geluid van het album Abbey Road, waarvan de opnames inmiddels ruim een half jaar achter Paul lagen. Every Night, uitgevoerd door 'eenmansorkest McCartney' klonk inmiddels als volgt: [filmpje]

Een mooie kleine song, waarin de smaakvolle akoestische gitaarpartijen opvallen, evenals de mooie akkoordenwendingen, in het bijzonder bij de zinnen:

                                                            A      F#m                 Bm

Every night I want to play out

                                                  F#7                           B     A    G#m  F#m    E

And every night I want to do -  oo  -  oo  -  oo  -  oo

Ze geven je echt het gevoel dat je van een mineur-feel naar majeur gaat en dat gebeurt feitelijk ook. Het is een wendig waarbij je de oren (onbewust) even spitst. Het aflopende "oo - oo" stukje is natuurlijk goed in het gehoor liggend. Typisch McCartney. Op dit punt zou je er al een strikje omheen willen doen. Klaar.

Paul, thuis in zijn eentje aan het werk, met de opnames van zijn soloalbum

Als een goede wijn die verder moet rijpen

Interessant genoeg evolueert Every Night nog verder. Je zou het kunnen vergelijken met een goede wijn die verder rijpt. Er ontstaat meer balans en diepte. Hoe ging dat in zijn werk bij Every Night? Paul herontdekte het nummer weer aan het eind van jaren '70. In november-december 1979 ging hij met zijn laatste line up van Wings op toernee door Engeland om het album Back To The Egg te promoten. En ineens stond Every Night weer op de setlist. Paul speelde het nummer in een iets lager tempo, waardoor het rust kreeg in het geneuriede stukje dat steeds als thema terugkeert. Ook horen we in deze versie voorzichtig al wat nieuwe achtergrondvocalen, gezongen door zijn bandleden. De energie is compleet anders dan die van de versie op het album McCartney, mede door het gitaarspel van sologitarist Laurence Juber. Een virtuoos, maar niet iemand die per se de feel van dit eenvoudige nummer aanvoelde.

Wings anno 1979: Laurence Juber, Steve Holley, Linda en Paul McCartney, Denny Laine

Every Night paste prima in het MTV Unplugged-concept

We maken een sprong in de tijd. In 1989 ontstond ineens de unplugged-rage. Muziekzender MTV nodigde artiesten uit hun hits met volledig akoestische instrumenten te komen spelen. McCartney gaf op 25 januari 1991 acte de présence met zijn huidige band. Materiaal genoeg. Paul speelde een mooie set, bestaand uit oude rockers en standards die hem als kind beïnvloedden, Beatlesnummers én liedjes uit het begin van zijn solocarrière. Bekijk en beluister hier het hele concert. Het is zeer de moeite waard. Van zijn album McCartney speelde hij maarliefst drie nummers, waaronder Every Night. Een leuk detail is dat de sessie op de kop af 22 jaar later plaatsvond dan het moment waarop Paul Every Night aan The Beatles voorspeelde. Hier komen we wat mij betreft op het punt dat het nummer áf is: een nog iets rustiger tempo, de volledig akoestische sound, verder uitgewerkte achtergrondzang, een promintere plek voor de piano. Die piano accentueert bovendien in het geneuriede stukje de overgang van het E- naar het A-akkoord door van de b naar de c naar de cis te klimmen. Steeds een halfje omhoog. Samen met de meerstemmige zang klinkt dat heerlijk, naar mijn smaak. Nog mooier wordt het wanneer Paul en band een stukje acapella inbouwen. Het nummer is nu helemaal af. Niets meer aan doen! [filmpje]

Een geliefd nummer om te coveren
In de loop der jaren hebben heel wat artiesten Every Night gecoverd. Richie Havens nam het in 1980 op voor zijn album Connections. Jamie Cullum leverde in 2014 het nummer aan voor het tribute-album The Art of McCartney. Ik ontdekte ook een hele degelijke coverversie van de Nederlandse singer-songwriter en Beatleskenner Yorick van Norden. Geniet even mee: [filmpje]

Paul McCartney speelde Every Night nog tijdens vele concerten van zijn tournees in het nieuwe millenium. Het nummer stond regelmatig op de setlist. Zo speelde Paul het in 2003, 2004 en 2012 live, in grote stadions. Nooit was het echter zo mooi en intiem als in de MTV-studio's in januari 1991.