Today is gonna be the day
That they're gonna throw it back to you
And all the roads we have to walk are winding
And all the lights that lead us there are blinding
There are many things that I
Would like to say to you but I don't know how
Because maybe, you're gonna be the one that saves me
And after all, you're my wonderwall
Inmiddels kan ik het nummer eigenlijk niet meer horen, al blijft het natuurlijk wel een sterk staaltje Britpop. Noel Gallagher schreef Wonderwall voor Meg Mathews, zijn toenmalige vriendin. De titel van het liedje ontleende hij echter aan het eerste soloalbum van George Harrison, Wonderwall Music. En dat was een hele bijzondere plaat. In meerdere opzichten.
 |
| Oasis' album waarop Wonderwall stond & George Harrisons Wonderwall Music |
Wonderwall Music was het eerste soloalbum van een Beatle
Hoewel George Harrison, die vandaag 74 zou zijn geworden (of was het nu gisteren?), zich als songschrijver altijd achter John Lennon en Paul McCartney geplaatst zag, was hij juist de eerste Beatle die een soloalbum uitbracht. Of moeten we Paul McCartney's soundtrack voor The Family Way (januari 1967) hier toch ook even noemen? Dat album stond officieel op naam van The George Martin Orchestra. Velen denken bij Harrisons solodebuut automatisch aan zijn driedubbelelpee All Things Must Pass uit 1970. Minder bekend is dat George al twee jaar eerder een plaat produceerde. Op 1 november 1968 verscheen Wonderwall Music. Het was, met catalogusnummer APCOR 1, het eerste album dat uitkwam op het destijds pas opgerichte Apple-label. The Beatles zagen Apple Records aanvankelijk als een uitlaatklep voor hun eigen experimenteerdrift, maar op het label verschenen vanaf dat moment hun reguliere singles, albums en een groot deel van hun solowerk. Ook artiesten als Billy Preston, Mary Hopkin en James Taylor werden door Apple gecontracteerd. Wil je meer weten over dit kleurrijke label, dan kan ik je de speciale Apple-uitzending van de Fab4Cast van harte aanbevelen. Beatlesfan, muziekverzamelaar en Apple-kenner Ron Bulters neemt je daarin met verhalen en muziekfragmenten mee door de geschiedenis van het kleurrijke label.
George had geen idee hoe hij een soundtrack moest maken
Terug naar Harrisons eerste soloplaat. Als het gaat om experimenteerdrift, dan is George Harrisons Wonderwall Music een album dat destijds volledig voldeed aan de aanvankelijke doelstelling waarmee het Apple-label werd opgericht. In 1967 was het regisseur Joe Massot die George Harrison benaderde met de vraag om een soundtrack bij de op handen zijnde filmproductie Wonderwall te componeren. Harrison reageerde geïnteresseerd maar ook onzeker op de vraag van de Amerikaanse filmmaker. Wonderwall zou, geheel passend in de mode van die tijd, een psychedelische rolprent worden over een excentrieke wetenschapper die zijn buren, een jong stel, bespioneert via een gat in de muur. De wetenschapper maakt meer gaten in de muur tussen zijn appartement en dat van zijn buren en raakt geobsedeerd door de fotograaf en het model (gespeeld door Jane Birkin) naast wie hij woont. Regisseur Massot moet de aarzeling bij George Harrison gezien hebben, maar beloofde hem dat al zijn muziek zonder meer gebruikt zou worden. George was ohm, herstel: om.
 |
| Scène uit de film Wonderwall |
De film kreeg een soundtrack die leunde op de Indiase traditie
Eind '67 was George Harrison inmiddels volledig in de ban geraakt van klassieke Indiase muziek. In juni 1966 had hij Ravi Shankar ontmoet. De grootmeester op de sitar maakte een onuitwisbare indruk op Harrison. Onlangs schreef ik een blog over het spirituele en muzikale pad dat George Harrison in zijn leven volgde. Toen George zich aan het componeren van de soundtrack had gecommitteerd, besloot hij om de luisteraar een introductie in de Indiase muziek te geven. George bekeek de film bij Massot in de Twickenham Film Studio's en startte in november in de EMI-studio's aan Abbey Road met de opnames voor de soundtrack. Hij werkte daarbij niet samen met George Martin, maar koos voor arrangeur John Barham, die hem hielp zijn ideeën op papier te krijgen.
 |
| Tijdens de sessies in Bombay |
De omstandigheden om in India op te nemen waren ronduit primitief
Op 7 januari 1968 vloog George met echtgenote Pattie Boyd naar India. Twee dagen later begonnen in Bombay de vervolgsessies voor de plaat. EMI had opnamestudio's over de hele wereld en zeker in de Commonwealth. Het waren niet de meest ideale omstandigheden om een plaat in op te nemen overigens. De studio was niet goed geïsoleerd, zodat op sommmige nummers omgevingsgeluiden van buiten te horen zijn. Ook was er geen adequate opnameopparatuur aanwezig. Ik las dat George zich wist te herinneren dat EMI-manager Bhaskar Menon hoogstpersoonlijk per trein uit Calcutta arriveerde om een tweesporenrecorder te komen brengen. Over de opnames zei George:
It was fantastic really. The studio is on top of the offices. If you listen closely to some of the Indian tracks on the LP, you can hear taxis going by. I mixed everything as we did it there, and that was nice enough because you get spoiled working on eight and sixteen tracks.
Er is nog een mooie filmopname beschikbaar van de sessies
Maar goed, George zat wel in het door hem zo geliefde India. En in de studio in Bombay kon hij, temidden van Indiase sessiemuzikanten, zijn ideeën verder vormgeven. Onderstaand kort filmfragment laat zien hoe George daar op 10 februari de opnamesessie leidt. In de eerste seconden zien we Rijram Desad die een klein harmonium bedient. Ook is muzikant Vinayak Vohra in beeld. Hij bespeelt een taar shehnai, een strijkinstrument waaraan een metalen hoorn is bevestigd. Helaas is er geen geluidsopname beschikbaar, maar ik vind het een prachtige sfeerimpressie van de sessies voor Wonderwall Music [filmpje]
Wonderwall Music werd een crossover-album
George maakte van zijn solo-debuut uiteindelijk een crossover-album, waarop hij Indiase muziek combineerde met westerse pop. We horen country en zelfs vaudeville-achtige amusementsmuziek. De nummers moesten uiteraard de filmscènes ondersteunen. Tijdens de opnames werd de lengte van de nummers met een stopwatch bijgehouden. Deze moesten precies overeenkomen met de betreffende filmscènes. Wat gaat het er tegenwoordig anders aan toe dan in de jaren '60! Ringo Starr, Eric Clapton en Peter Tork speelden op een aantal nummers mee. De tracks op Wonderwall hebben allemaal een eigen sfeer. Graag wil ik je het nummer Ski-ing laten horen. Het heeft haast een Jimi Hendrix-achtig geluid. Oost en West ontmoeten elkaar als we Eric Clapton horen soleren over het aanhoudende geluid van een tambura. De gitaarrif werd overigens in de jaren '90 door Britpop-band Kula Shaker geleend in het nummer Gokula. Hierbij het origineel: [filmpje]
Wereldmuziek en Britpop
Wonderwall Music kreeg een op René Magritte geïnspireerde albumcover. Op de achterzijde was een bewerkte foto van de Berlijnse Muur te zien. De film ging op 17 mei 1968 in Cannes in première. George en Pattie waren aanwezig, evenals Ringo Starr en zijn vrouw Maureen. De soundtrack kreeg goede reviews en Quincy Jones noemde de plaat zelfs The greatest soundtrack he had heard. Bij die laatste kwalificatie zet ik toch mijn vraagtekens, maar een compliment was het wel. Harrison zelf vond, jaren later, dat hij te veel westerse muziek aan het album had toegevoegd. Al met al vind ik Wonderwall Music een, voor die tijd, vernieuwende LP, die zowel bij heeft gedragen aan de erkenning van Wereldmuziek in het westen als de Britpop waarmee Oasis en Kula Shaker midden jaren '90 de hitparades bestormden.
 |
| George met Jane Birkin tijdens de première van Wonderwall in Cannes |
Geen opmerkingen:
Een reactie posten