Mr. Kite: hoe John Lennon geïnspireerd werd door een antieke circusposter

Een tijdje geleden kreeg ik een heel mooi cadeau: een kopie van de antieke poster die van alles te maken heeft met één van de meest bijzondere nummers op het Beatlesalbum Sgt. Pepper's Lonely Hearts Club Band. Ik was er erg blij mee. Ooit had ik al bedacht dat ik die poster nog eens op de kop moest zien te tikken. Maar ja, een mens wil zoveel. Ik had nog geen actie ondernomen. Tot die poster dus vanzelf op mijn pad kwam. Net zo leuk! Ik kreeg er ook nog een zwarte lijst bij. Precies zo'n exemplaar waarmee John Lennon de poster in de hal van zijn monumentale huis in Weybridge ophing. Dat was eind januari 1967. Mijn exemplaar hangt inmiddels ook in de hal!

Een antiekwinkel in Sevenoaks

Wat is nu het verhaal achter die bijzondere poster? John was met de andere Beatles in januari '67 in Knole Park, dicht bij Sevenoaks, om filmopnames te maken voor de clip bij het nummer Strawberry Fields Forever. Tijdens de opnames liep Lennon een antiekwinkel binnen, op zoek naar aardige snuisterijen. Zijn oog viel op een Victoriaanse poster uit 1843 waarop een circus werd aangekondigd dat neer zou strijken in de buurt van Rochdale, een dorp ten noorden van Manchester. Een mooi object, waarop twee acrobatische mansfiguren te zien waren. Daarnaast bevatte het aanplakbiljet voornamelijk wervende teksten over de acts van het circus. Ene Mister Kite speelde klaarblijkelijk de hoofdrol. Samen met de John en Agnes Henderson. Net als een paard dat luisterde naar de exotische naam Zanthus. Lennon was verkocht, schafte de poster aan en hing hem thuis op.

Fragment van de poster

Een stoomorgel in Abbey Road ging te ver

De inspiratie kwam als vanzelf. Kijkend naar alle wervende teksten op de poster schreef John het nummer Being For The Benefit Of Mr. Kite. Paul McCartney weet zich te herinneren dat hij ook een bijdrage leverde aan de tekst. Hoe dan ook, John speelde de song in februari voor aan George Martin en legde hem uit dat hij een circus- en kermisachtige sfeer wilde creëren voor het nummer. Er werd samen gebrainstormd over geluiden van stoomorgels, draaiorgels en draaimolens. John vertelde George dat hij zo hield van de muziek van The Magic Roundabout, een televisieprogramma voor kinderen. George mijmerde over het orgeltje uit Sneeuwwitje. Het tweetal was op zoek naar nostalgische geluiden. Daarbij kwam ook het idee van een stoomorgel ter sprake. Het bleek niet mogelijk zo'n gigantisch orgel in de Abbey Road Studio te bestellen. Daarom ging George Martin in de EMI-archieven op zoek naar geluidsopnamen.

Mr. Henderson en Mr. Kite?

Zanthus werd Henry the Horse

Ondertussen werd er gewerkt aan een track waarop allerlei orgels bespeeld werden. Het harmonium dat in Abbey Road stond, werd aangetrapt. Ook voegden George, John en Mal Evans het Lowry-orgel, een Hammondorgel en een basharmonica toe. Voor alle glissando-achtige orgelgeluiden, vertraagde George Martin de band, om ze op lage snelheid netjes in te kunnen spelen, waarna ze op normale snelheid (en toonhoogte) weer afgespeeld werden. Deze glissando's hoor je na de zin And of course Henry The Horse dances the waltz! Maar wacht eens...heette dat paard van de poster geen Zanthus? Klopt! Maar om zijn geniale producer George Henry Martin te eren, doopte Lennon het paard om in Henry. 

Harrison en Lennon op een basharmonica

Prachtig palet

De geluidsopnamen die George Martin in de EMI-archieven vond, werden gekopieerd op een tape. En toen gebeurde er nog iets onconventioneels. Martin gaf studiotechnicus Geoff Emerick de opdracht de tape in korte stukken te knippen, deze losse stukken op de vloer te gooien en in weer in willekeurige volgorde te monteren. Daarmee ontstond er een willekeurig, maar prachtig palet aan circus- en kermisgeluiden. Precies zoals Lennon het voor ogen had. Samen met de orgeltrack waren dit de onderdelen die Mr. Kite de betoverende sfeer geven waar we tot op vandaag van kunnen genieten. Al is het alleen al om de enorme inventiviteit waarmee alles in elkaar gezet werd.

George Martin en The Fab 4 tijdens de sessies voor Sgt. Pepper

Plagieerde John Lennon zichzelf?

Onlangs deed iemand trouwens een grappige ontdekking. Namelijk dat John de melodie die hij in 1965 schreef voor It's Only Love waarschijnlijk onbewust had hergebruikt voor deze Mr. Kite. Luister maar eens naar de eerste zangregels in beide nummers (I get high when I see you go by en For the benefit of Mr. Kite there will be a show tonight on trampoline). Inderdaad, je kunt ze precies op elkaar leggen. Foutje, bedankt!

Peter Dean besloot de poster na te maken

Nog even over die geweldige poster waarmee het verhaal begon. Het enige exemplaar dat daarvan bekend was, was in het bezit van John Lennon. Beatles-liefhebbers die ook zo'n poster in hun hal wilden ophangen, hadden dus eigenlijk pech. Tot de Britse Beatlesfan Peter Dean besloot om de poster (op basis van een foto) ambachtelijk te laten reproduceren. Dat was makkelijker bedacht dan gedaan. Hij maakte er een fascinerend filmpje over, dat je beslist even moet zien: [filmpje]

Mede door dit soort initiatieven, kunnen we nu de poster van Mr. Kite aan onze eigen muur bewonderen. Ik vond het al heel wat dat 'ie bij mij thuis in de gang mocht hangen ;-)

[filmpje]

For the benefit of Mr. Kite

There will be a show tonight on trampoline

The Hendersons will all be there

Late of Pablo Fanques Fair-what a scene

Over men and horses hoops and garters

Lastly through a hogshead of real fire!

In this way Mr. K. will challenge the world!

The celebrated Mr. K.

Performs his feat on Saturday at Bishopsgate

The Hendersons will dance and sing

As Mr. Kite flys through the ring don't be late

Messrs. K and H. assure the public

Their production will be second to none

And of course Henry The Horse dances the waltz!

The band begins at ten to six

When Mr. K. performs his tricks without a sound

And Mr. H. will demonstrate

Ten summersets he'll undertake on solid ground

Having been some days in preparation

A splendid time is guaranteed for all

And tonight Mr. Kite is topping the bill.