zaterdag 30 april 2016

Child of Nature: The Beatles in India

Een zondagochtend in april, redelijk vroeg nog. Het is stil op straat. Dat is ook niet zo gek: de regen valt met bakken uit de hemel en verandert zelfs in natte sneeuw. Ik kijk naar buiten. Het frisse groen en de witte bloesem van de perenboom in de tuin vormen een sterk contrast met de blauwgrijze lucht. Mooi licht voor fotografen, denk ik.

Akelei

Speuren naar verandering
De afgelopen twee weken heb ik me verbaasd over de snelheid waarmee de tuin verandert in deze tijd van het jaar. De magnolia bloeit wit, felgekleurde tulpen klappen open en dicht op het ritme van het etmaal. Het groen van de akelei kondigt alvast de paarse gloed aan die straks in de hele tuin te zien is. Wanneer ik op een doordeweekse dag aan het eind van de middag thuiskom uit het werk, vind ik de tuin het mooist. Nadat ik mijn fiets in de schuur heb gezet, speur ik naar verandering. Het is zo'n moment waarop je ruimte krijgt voor gedachten. Ik dwaal af naar India, 1968. Niet dat ik toen zelf het levenslicht al gezien had, maar soms ben je ergens bijgeweest wanneer je er veel over hebt gelezen, de filmbeelden hebt bekeken en de muziek hebt gehoord. Het enige dat nog ontbreekt, zijn de geuren. En, in het geval van India, ook zeker de hitte.

Mediteren bij de Maharishi
Op 16 februari 1968 zitten John Lennon en George Harrison met hun vrouwen Cynthia en Pattie in een taxi, die hen in een rit van een kleine 250 kilometer van het vliegveld van New Delhi naar Rishikesh brengt. Een lange reis naar het gebied aan de voet van de Himalaya. Daar worden ze verwacht door de Maharishi Mahesh Yogi, een kleine giechelende Indiër die ze in augustus 1967 in Londen ontmoetten en bij wie ze vervolgens 10 dagen te gast waren tijdens een retraite in Wales. De kennismaking met Transcendente Meditatie werd daar onderbroken door het schokkende nieuws dat hun manager Brian Epstein thuis in Londen levenloos was aangetroffen. Het bezoek werd afgebroken, de Maharishi moest wachten.

De plek anno nu: sporen uit het verleden

Geheime post
In de Ahsram van de Maharishi, waar op 20 februari ook Paul McCartney met zijn toenmalige verloofde Jane Asher en Ringo Starr met zijn vrouw Maureen arriveren, verblijven The Beatles voor een wat langere periode bij hun nieuwe leermeester. Ze zijn daar niet alleen, maar maken deel uit van een entourage leergierige bezoekers. Onder hen zijn Beach Boy Mike Love, singer-songwriter Donovan en actrice Mia Farrow. De rust, het mediteren, het gezonde vegetarische eten en de frisse berglucht geven de creativiteit van de muzikanten een enorme impuls. Er wordt gitaar gespeeld, gezongen, gecomponeerd. Helemaal loskomen van thuis kan John Lennon niet. In zijn hoofd zit een kleine Japanse kunstenares die hij in Londen ontmoet heeft. Zijn dagelijkse wandeling naar het kleine postkantoor wordt regelmatig beloond met geheime post van deze mysterieuze vrouw, die hem mateloos intrigeert.

Jane, Paul, Maharishi, George en Pattie

India als inspiratiebron
Aan de voet van de Himalaya schrijven The Beatles een deel van hun witte dubbelelpee The Beatles bij elkaar. Zo bevat de plaat het op Mia Farrows zus Prudence geïnspireerde Dear Prudence. De serene omgeving vormt ook de inspiratie voor Across The Universe, naar mijn mening één van de mooiste liedjes die John Lennon ooit maakte. Beïnvloed door een lezing van de Maharishi, schrijft John het nummer Child of Nature. Een gevoelige ballad met een prachtige, qua intonatie wat Oosters klinkende melodie. Hij neemt er in Engeland een demo van op. Die versie laat ik je nu horen via het filmpje. Geniet daarbij van de geweldige beelden uit India. Peace and love, je bent er helemaal bij.

On the road to Rishikesh
I was dreaming more or less
And the dream I had was true

Underneath the mountain ranges

Where the wind that never changes
Touch the windows of my soul




Bryan Ferry
Gek genoeg blijft Child of Nature bij het opnemen van de Beatles-albums die nog volgen, op de plank liggen. Toch wordt het nummer uiteindelijk wereldberoemd, als het in 1971, met nieuwe titel en nieuwe tekst als Jealous Guy op het Lennon-album Imagine verschijnt. Het mooist aan deze versie vind ik de smaakvolle baspartij van Klaus Voormann. Bryan Ferry van Roxy Music zingt het liedje trouwens in 1981 opnieuw de hitlijsten in.

Deventer Boekenmarkt
Terug naar India. Er zijn verhalen genoeg te vertellen over de bijzondere reis van the Fab Four, maar dat doe ik graag bij een volgende gelegenheid. Fotograaf Paul Saltzman maakte een erg mooi fotoboek over het leven op de Ashram. Een paar jaar geleden stond ik er op de Deventer Boekenmarkt mee in mijn handen. Het was een limited edition en ik moest er enkele honderden euro's voor neertellen. Dat heb ik niet gedaan. Op deze site vind je zijn foto's en herinneringen. 

John en Paul componerend in Rishikesh

Aardse interesses
Oh ja, tot slot: hoe lang bleven The Beatles eigenlijk in het heiligdom? Ringo hield het al na 10 dagen voor gezien. Hij kon niet tegen het voedsel. Paul wilde na 4 weken wel weer aan het werk. John en George bleven uiteindelijk 6 weken, maar vertrokken halsoverkop, toen gefluisterd werd dat de Maharishi naast zijn spirituele gaven ook hele aardse interesses bleek te hebben. In enkele dames uit het gezelschap nog wel. Dat resulteerde bij John Lennon in het nummer Sexy Sadie, een cynische afscheidsgroet aan de Maharishi (Sexy Sadie, what have you done? You made a fool of everyone). Typisch John Lennon: van de hemelse sereniteit zo weer frontaal in de aanval.



8 opmerkingen:

  1. Prachtig verhaal, Anne. Voor de volledigheid: Prudence is de zus van Mia Farrow. John maakte zich zorgen om haar omdat ze zich afzonderde van de rest van het gezelschap. Het intro van Dear Prudence (het zogenoemde fingerpicking) schijnt John tijdens het verblijf te hebben geleerd van Donovan. Een van mijn lievelingsnummers trouwens.

    BeantwoordenVerwijderen
  2. Bedankt Anne Marie en Henk. Klopt Henk, ik heb het verhaal weer scherp nu. Het ging over de zus van... Fijne aanvulling!

    BeantwoordenVerwijderen
  3. Heel leuk om te lezen, ik was 14 in 1968 en volgde het toen allemaal via de radio, tv, Muziek Express, Jane Asher was de zus van Peter van Peter & Gordon. India was een andere wereld, die wereld heb ik in mijn latere leven 3 x bezocht en kon mij toen wel voorstellen wat men destijds gevoeld moet hebben.

    BeantwoordenVerwijderen
  4. Wat een leuke reactie Carla! Mooie aanvullingen. Peter is volgens mij altijd verbonden gebleven aan de Beatles-entourage. Met Peter & Gordon zong hij ook Lennon/McCartney-nummers. Volgens mij is hij daarna actief gebleven in de muziekindustrie, o.a. voor het Apple-label. En India heeft iets...voor jou...mooi dat je er drie keer was. Het land had ook veel voor George Harrison, die er vele malen terugkeerde. Zelfs voorgoed. Een mooi onderwerp om nog eens uit te diepen. Bedankt voor je mooie reactie.

    BeantwoordenVerwijderen
  5. Toevallig was ik dit jaar nog in India, vlak bij Marakesh, heel mooi gebied maar ook overbevolkt. Maar India heeft mij hart sowieso gestolen, wat dat betreft begrijp ik Harrison wel. En die Deventer boekenmarkt?, die loopt voor mijn eigen huis in Deventer, misschien zie ik het boek nog een keer liggen.
    Goed stuk overigens en wat een leuke blog.

    BeantwoordenVerwijderen
  6. https://www.youtube.com/watch?v=ZQS91wVdvYc
    In deze link vind iets interessants over Jealous Guy. Kijk in de 36e minuut, echt leuk wordt in de 38e minuut.

    BeantwoordenVerwijderen