Japanese Jailbird: belandde Paul McCartney door Yoko Ono in de Japanse gevangenis?

Op zaterdag 19 januari 1980 sprong om 8 uur 's ochtends het licht aan in de Kosuge-gevangenis in het centrum van Tokio. Net als iedere ochtend. Gevangene nummer 22 riep Hai! (Ja) als antwoord op zijn nummer dat werd omgeroepen. In kleermakerszit nam hij vervolgens een appel in ontvangst. Vervolgens moest hij zijn cel van drie bij vier meter schoonmaken, voordat hij aan een ontbijt van uien-zeewiersoep mocht beginnen. De eenzame opsluiting werd tussen de middag onderbroken door een kom sojabonensoep. Na het serveren van een kom rijst ging 's avonds om acht uur het licht uit.

Paul wordt geboeid en meegenomen

Yesterday, please!

Er was dagelijks één moment waarop menselijk contact mogelijk was. In de loop van de ochtend mocht gevangene nummer 22, samen met de andere gedetineerden even 'luchten'. Er was tijd voor twee sigaretten. Men knikte elkaar goedendag. Vrijwel alle gevangenen spraken alleen Japans. Gevangene nummer 22 kende slehts de woorden konnichiwa (goedendag) en sayonara (tot ziens).  Een paar cellen verderop zat een man wiens rug getatoëerd was met het embleem van de Japanse maffia. De man vroeg zich af waarom de Britse gevangene nummer 22 vast zat. Zelf zat hij zeven jaar. Voor moord. Via een tolk informeerde hij naar het lot van de Brit. 's Avonds, toen iedereen weer in zijn eigen cel zat, schreeuwde de maffioos twee woorden vanuit zijn onderkomen, in de hoop dat het gevangene nummer 22 zou bereiken: Yesterday please!!  Vier cellen verder zette Paul McCartney acapella in: Yesterday, all my troubles seemed so far away. Een lied dat even toepasselijk als pijnlijk was. De bewakers luisterden mee. Gevangene nummer 22 zong daarom nog maar drie liedjes.Waarschijnlijk om zichzelf ook moed in te zingen. Zijn verzoek om gitaar werd resoluut geweigerd. Na zes dagen kwam er toestemming voor het ontvangen van bezoek. Linda McCartney mocht een half uur met haar man praten. Door een metalen rooster.

Promotiemateriaal van de tour die in het water viel

Demonstraties en contact met de Britse ambassade

Achter de schermen werd er druk gelobbied om Paul McCartney buiten de muren van het negentiende eeuwse gevangeniscomplex te krijgen. Bij de Budokanhal, waar hij met zijn band Wings zou optreden, werd voor Pauls vrijlating gedemonstreerd. Advocaat (en zwager) John Eastman was met spoed overgekomen uit New York. Het Britse ministerie van Buitenlandse Zaken voerde koortsachtig overleg met de Japanse overheid. Na negen dagen werd de aanklacht tegen McCartney ingetrokken. De Japanners zaten behoorlijk in hun maag met de hele kwestie, die wereldwijd breed werd uitgemeten. Paul werd uiteindelijk vrijgelaten en moest met zijn gezin (dat al die tijd in het Okura-hotel had verbleven) onmiddelijk het land verlaten. Bij het ophalen van zijn persoonlijke bezittingen, bleek dat zijn trouwring gestolen was. Paul vroeg om een paperclip en schoof die om zijn vinger. Op deze beelden is te zien hoe het gezin op 25 januari opgelucht vertrekt vanaf de luchthaven. In het vliegtuig zien we Paul praten met een journalist. Deze week is dat 36 jaar geleden [filmpje]:

Paul wilde de wiet eigenlijk met John Lennon roken

Tegen de massaal toegestroomde pers verklaarde Paul dat het stom van hem was geweest om een zak marihuana mee te nemen in zijn bagage. In New York, waar hij vandaan was gekomen, werd het goedje in alle openheid gerookt. Hij had zelf nog wat over en vond het zonde om dat door het toilet te spoelen. Over zijn plannen om de wiet samen met John Lennon te roken, sprak hij niet. Daarover zometeen meer. Paul vertelde verder dat hij zich niet gerealiseerd dat hij er tien jaar gevangenisstraf mee had geriskeerd. Met zijn arrestatie dupeerde Paul niet alle zijn mede-bandleden en de Japanse concertpromotors. Hij liet ook duizenden Japanse fans tevergeefs wachten op zijn groots aangekondigde concerten. Zijn bandlid Denny Laine bracht datzelfde jaar een single en een album uit met de titel Japanese Tears. Daarmee verwees hij naar de door McCartney gefrustreerde Japanse tournee. Laine kon namelijk, net als zijn andere bandleden, naar zijn salaris fluiten.

Denny Laine haalde inspiratie uit het Japanse avontuur

In Amsterdam sprak Paul met de Nederlandse pers

De McCartneys landden een aantal uren op Schiphol en stapten over op een privévlucht naar Lydd in Kent. Op Schiphol was de pers ook toegestroomd. Kees Baars van het programma Countdown kreeg vrij uitgebreid de kans om met Paul te praten [filmpje]:

Japanese Jailbird en Frozen Jap

Voor zichzelf schreef Paul een verslag van zijn verblijf in de gevangenis. Hij kocht een drukpers en drukte het verhaal één keer af, als een soort kleine pocket, die hij opborg in zijn kluis. Japanese Jailbird noemde hij het. Misschien krijgen we dit bijzondere boekje ooit nog eens te lezen. Op zijn eerstvolgende album voegde Paul het instrumentale nummer Frozen Jap toe. Een liedje waar hij overigens al voor het gevangenisdebacle aan begonnen was. 

George Harrison steunde Paul; Ringo liet hem zakken

Hoe zat het met de steun van de andere Beatles? Lieten zij nog iets van zich horen, toen hun ex-bandmaatje in zulke penibele omstandigheden zat? George Harrison en zijn vrouw stuurden Paul een boodschap terwijl hij gevangen zat: Denken met liefde aan jullie allemaal. Houd moed. Hoop je snel weer thuis te hebben. Ringo verklaarde alleen tegen de pers dat Paul pech had gehad. En de Lennons? Hoe reageerden die? Tsja, dat is een bijzonder verhaal. 

De Harrisons omstreeks 1980

Had Yoko Ono iets te maken met de arrestatie?

We weten het absoluut niet zeker, maar er is een verhaal dat echt even verteld moet worden. In die periode had John Lennon een persoonlijk assistent in dienst, Fred Seaman genaamd. Fred zorgde dat Lennon zijn persoonlijk boodschappen kreeg, dat er klusjes in huis gedaan werden, begeleidde John op korte tripjes en was zodoende getuige van de dagelijkse beslommeringen in het huishouden dat zich in het New Yorkse Dakotagebouw afspeelde. In zijn boek The Last Days of John Lennon schrijft Fred over die bewuste periode in januari 1980. Hij vermeldt dat Paul McCartney een dag voor zijn vertrek naar Japan bij de Lennons langs had willen komen in New York. McCartney zou daarbij hebben gezegd dat hij geweldige marihuana had, die hij graag met John samen wilde roken. Zijn telefoontje naar Lennons appartement werd die dag onderschept door Yoko Ono. Uit het gesprek bleek dat Paul en zijn gezin de volgende dag zouden afreizen naar Japan en dat het plan was om in het presigieuze Okura-hotel te verblijven. In de presidentiële suite nog wel. Dat stuitte de Lennons tegen de borst. Pauls bezoek aan John werd door Yoko geweigerd.

26 november 1980: John en Yoko in traditionele Japanse kledij

Een vloek, een telefoontje of puur toeval?

John vernam via zijn vrouw van de plannen van Paul. John en Yoko waren boos dat de familie McCartney in 'hun' exclusieve Japanse hotelsuite zou verblijven. Yoko zou John gerustgesteld hebben. Ze schakelde John Green in, haar persoonlijke tarotkaartenlegger. Een soort priester. Yoko vroeg hem om een vloek over de McCartneys uit te spreken en te vermijden dat ze de hotelsuite zouden gebruiken. Seaman verklaarde dat de Lennons dagelijks via Yoko's Japanse bronnen op de hoogte werden gesteld van de verwikkelingen rond Pauls arrestatie. Zo zouden de Japanners getipt zijn dat McCartney drugs bij zich droeg. John geloofde er heilig in dat Yoko's vloek gewerkt had. Seaman had ernstige vermoedens dat Yoko, afkomstig uit een zeer invloedrijke Japanse familie, een telefoontje naar de Japanse douane had laten plegen. Zo zou één van Yoko's assistenten hem gezegd hebben: Isn't it funny, the way Paul got busted in Japan today? Especially after he called yesterday, asking if he could bring over some smoke? Lennon stuurde Seaman er in New York op uit om alle kranten te kopen die schreven over de kwestie. Tegen Seaman zou hij hebben gezegd: Weet je, het is zijn verdiende loon. Paul wilde de wereld laten zien dat hij nog steeds een beetje stout is. Het is nooit bewezen of opgehelderd hoe deze kwestie precies in elkaar zat. Een opmerkelijk verhaal is het wel.

John Lennon in 1980, met uiterst links Fred Seaman

De arrestatie was de genadeklap voor Wings

Pauls arrestatie was zo'n beetje de genadeklap voor zijn band Wings. Die winter had Paul in zijn thuisstudio hard gerepeteerd voor de elf concerten in Japan. Samen met Linda, Denny Laine, Steve Holley en Laurence Juber. Al was de Wings-magie van midden jaren '70 wel voorbij, deze relatief nieuwe line-up (waarin alleen nog Denny Laine vanuit de succesjaren was overgebleven) klonk hartstikke goed. Het nummer dat in huize McCartney doorgespeeld werd, zou ironisch genoeg nooit live in Japan uitgevoerd worden. De titel is veelzeggend, want uiteindelijk lukte het McCartney om tien jaar eenzame opsluiting in Japan te ontlopen. Sommige mensen hebben ook altijd geluk. [filmpje:]