Hoe The Beatles blazers gebruikten om hun nummers te versterken

Nog maar net bekomen van al het nieuws rondom de spectaculaire jubileumuitgave van Sgt. Pepper's Lonely Hearts Club Band, kan ik schrijven: het is gelukt! In april 2016 sprak ik met mezelf af dat ik een jaar lang elke week een verse blog over The Beatles zou publiceren. Ik mocht geen week verzaken. Vakantietijd, Kerst....er moest en zou een wekelijkse blog te lezen zijn. Schrijven deed ik op rustige momenten waarop ik inspiratie had. Daarmee kon ik in hectische weken (en die waren er, het was een heftig jaar) uit mijn voorraadje putten. Het schrijven heeft me veel gebracht. Leuke reacties, die me inspireerden om door te gaan, nieuwe contacten en vooral heel veel plezier. Ik heb ontdekt dat ik meer wil en moet doen met schrijven. Zowel privé als in mijn werk. Wie weet wat de toekomst brengt!

En nu?
Het jaar is om. En nu? Ik peins er niet over om te stoppen. Maar zou het me lukken om het strakke wekelijkse schrijfschema vol te houden? Moet ik wat anders gaan doen? Zal ik een Engelse equivalent van deze blog lanceren? Ik ben er nog een beetje over aan het nadenken. In ieder geval wil ik alle lezers heel hartelijk bedanken. Wat fijn dat jullie bleven meelezen en mooie feedback en aanvullingen bleven posten. Soms openbaar, maar ook heel vaak via privéberichtjes. Ik moet eerlijk toegeven dat je verrekte veel over The Beatles weet voor een vrouw was wel de meest bijzondere privéreactie die ik kreeg. Maar hij was goed bedoeld. Het gaat om de intentie hè ;-) Jij bent zo ontzettend consequent zei Ramon Dorenbos (Maccazine, Beatlesfanclub.nl) me. Dat vond ik een heel aardig compliment. Tenslotte dan ook een bedankje aan Fab4Cast, Maccazine, het Beatlesmuseum Alkmaar en de Nederlandse Beatlesfanclub. Via deze digitale platforms vonden de blogs hun weg naar nog meer lezers.

Genoeg over de blog nu. Deze week gaat het verhaal over The Beatles & blazers!
Liedjes waarin trompetten, trombones en hoorns te horen zijn, vind ik altijd fantastisch. Het geluid van koperblazers heeft altijd een enorme aantrekkingskracht op me gehad. In iets mindere mate heb ik dat met de rietblazers, maar als saxofoons weer gecombineerd worden met koper, is het dik voor elkaar. Deze week dacht ik na over de mate waarin The Beatles blazers aan hun muziek toevoegden, wanneer ze dat deden en wat de meest in het gehoor springende voorbeelden zijn. Iedereen zal zo zijn eigen voorkeur hebben. Daar ben ik overigens ook benieuwd naar. Een rondje BeatlesBlazers!

Yesterday opende de deur naar een nieuw geluid

Begin jaren '60 startten The Fab 4 als een pure gitaarband. Op de eerste Beatlesplaten was hooguit een piano te horen, gespeeld door producer en arrangeur George Martin en vaak was dat alleen ter ondersteuning van de gitaarpartijen. In 1965 was daar ineens een enorme doorbraak in het bandgeluid. George Martin schreef voor Yesterday een ingetogen arrangement voor strijkers. Weg was het vertrouwde geluid dat The Beatles en menig ander gitaarbandje tot dan toe in de ether hadden geslingerd. Dit was iets heel nieuws. En het bleek een gouden greep. Het gebruik van twee violen, een altviool en een cello op Yesterday zette de deur open voor meer nieuwe instrumenten en klankkleuren op Beatlesplaten. Al snel deden de blazers hun intrede. Met name in de middenperiode van het bestaan van de band horen we ze in menig nummer langskomen.

McCartney leerde op jonge leeftijd trompet spelen, maar ruilde het
instrument al snel voor een gitaar.

Van klassiek, naar big band, naar Motown

Van John, Paul en George is bekend dat ze grote fans waren van de Motown- en Stax-sound. Zat Ringo trouwens niet meer in de country-hoek? Nummers als Please Mr. Postman en You Really Got A Hold On Me maakten zodoende deel uit van vroege live-repertoire van de band. Er werd veel geluisterd naar Amerikaanse platen en ik stel me voor dat het gebruik van blazers in de zwarte Amerikaanse muziek Lennon en McCartney moet hebben geïnspireerd om een nieuw geluid aan hun eigen muziek toe te voegen. George Martin, zelf een geschoold hoboïst, bracht zijn ideeën vanuit de klassieke hoek in. Tel daarbij Paul McCartneys big band-invloeden vanuit zijn jeugd op. Vader Jim was trompettist en leidde zijn eigen orkest. Je zou kunnen zeggen dat The Beatles als vanzelf op het spoor van de blaasinstrumenten gezet werden. En wat voegde dat veel toe! 

The Beatles waren grote Motown-liefhebbers

In het gehoor springende solo's

Als we kijken naar Beatlesnummers waarin een blaasinstrument met name ingezet wordt om de solo te verzorgen, dan denk ik aan het eerste opvallende voorbeeld daarvan in het Beatlesrepertoire. In het Dylan-esque You've Got To Hide Your Love Away bespeelt John Scott een tenor- en een altdwarsfluit. Het nummer is, net als Yesterday afkomstig van het album Help! Vaak worden Rubber Soul en Revolver de scharnieralbums uit het repertoire van The Beatles genoemd. Albums die een brug vormden tussen het vroege en late repertoire van de band. Bijvoorbeeld qua composities, productie en instrumentgebruik. Toch was Help! al een voorbode, als we kijken naar de violen van Yesterday en de dwarsfluiten op You've Got To Hide Your Love Away. Een nog veel mooier voorbeeld van een solo is uiteraard het hoornspel van Alan Civil op de McCartney-compositie For No One. [fillmpje]

Bachs barok kwam terug op Penny Lane

De ultieme BeatlesBlaasSolo laat zich eenvoudig raden: de piccolotrompet op Penny Lane, gespeeld door Dave Mason. De barokke solo, gecomponeerd door Paul McCartney, was gebaseerd op Bach's Tweede Brandenburger Concert, dat Paul volgens mij met Kerst op de televisie moet hebben gezien. Mason, een gerenommeerd trompettist, mocht op 17 januari 1967 de solo komen inspelen in de Abbey Road-studio's en legde daarmee een geluid vast dat vele malen in de popmuziek zou worden gekopieerd. De beste man kreeg 27 pond en 10 shilling voor zijn studiosessie met The Beatles. Bekijk hier wat David zelf vertelde over de totstandkoming van die iconische solo: [filmpje]

De beroemde trompetsolo van Penny Lane

Blokfluiten en saxofoons

Andere mooie voorbeelden van blazers die echt een solomelodie op een Beatlesnummer spelen zijn de blokfluit op Fool On The Hill, de saxofoonsolo op Lady Madonna, het mooie ensemblewerk op Sgt. Pepper's Lonely Hearts Club Band en het intro van All You Need Is Love, natuurlijk direct herkenbaar als La Marseillaise. Dat stukje ensemble op Sgt. Pepper's Lonely Hearts Club Band is trouwens een persoonlijke favoriet. Het is zo smaakvol gearrangeerd en vormt een ideale combinatie van klassiek en pop. Ik ben benieuwd of iemand het met me eens is. Trouwens ook of we op die jubileumeditie van Pepper veel mixen en outtakes met blazers zullen tegenkomen.

De blazers als begeleiding

In de periode '66-'68  zetten The Beatles steeds vaker blazers in als begeleidingsinstrument, ter versterking van de algehele sound van een nummer. Zo was Got To Get You Into My Life stevig geënt op de Motown-sound. Het is misschien wel het meest uitgesproken blazersnummer uit het repertoire van The Fab 4. When I'm 64 werd gedragen door klarinetten, met een ontzettend mooi arrangement van George Martin. Good Morning, Good Morning kreeg kracht door de blazers van het gezelschap Sounds Incorporated. In nummers als Strawberry Fields Forever, I Am The Walrus en Magical Mystery Tour is het geluid van de blazers, vaak in combinatie met dat van de strijkers, niet weg te denken. 

Op het Witte Dubbelalbum zijn de blazers prominent aanwezig

In de enorme diversiteit van liedjes op het zo geliefde Witte Dubbelalbum uit 1968 grepen The Beatles ook vaak terug op het gebruik van blaasarrangementen. Van het wat banale getoeter op Ob-La-Di, Ob-La-Da, via de nostalgisch klinkende rietblazers op Honey Pie, tot het wonderschone koperwerk op Mother Nature's Son en Martha My Dear (hier weer een persoonlijke favoriet!). Op Revolution I is ook volop koper te horen. Een speciale vermelding verdient George Harrisons Savoy Truffle, waarop hij Eric Claptons voorliefde voor bonbons bezingt, begeleid door scheurende tenor- en baritonsaxofoons. Na de Witte Dubbel nam het gebruik van blazers in Beatlesnummers weer af. In hun solocarrières zouden The Fab 4 er echter nog regelmatig op teruggrijpen. Wat zijn jullie favoriete blazerspartijen uit het Beatlestijdperk?