De Imagine Peace Tower als monument voor John Lennon

In deze periode van het jaar staat er elke avond een lichtkolom aan de hemel van IJsland. Om precies te zijn op het eiland Vioey, in een baai bij Reykjavik. Vijftien stralen vormen een zuil van licht, waarbij het schijnsel op heldere nachten een hoogte van 4 kilometer kan bereiken. Het is de Imagine Peace Tower, een kunstwerk van Yoko Ono, als tijdelijk monument ter nagedachtenis van haar overleden echtgenoot John Lennon. Een cynicus zou daar aan toevoegen 'en ter promotie van zichzelf'. Omdat ik tot op de dag van vandaag niet goed kan inschatten vanuit welke intenties de avantgardistische kunstenares Yoko Ono al jaren handelt, laat ik zelf maar in het midden of het hier om een oprecht eerbetoon of ook een stukje 'eigen PR' gaat. Wie weet is het inderdaad een combinatie. Hoe dan ook, een bijzonder eerbetoon is het wel.

De Imagine Peace tower, gezien vanuit de Baai van Kollafjörour

Imagine Peace in 24 talen

Elk jaar reist Yoko (83 inmiddels) vanuit haar woonplaats New York naar de IJslandse hoofdstad om de ceremonie bij te wonen bij het aansteken van de Imagine Peace Tower. De lichttoren wordt ontstoken op 9 oktober (Johns geboortedag) en dooft op 8 december, de dag waarop John in New York werd doodgeschoten. Twee maanden lang schijnen de 15 krachtige lichtstralen naar de hemel, als bakens van hoop voor wereldvrede. Een boodschap die naadloos aansluit op de vredescampagnes die John en Yoko vanaf 1969 hielden. Het monument zou gebaseerd zijn op het idee van Lennon om een 'vuurtoren op een noordelijk eiland' waarover Yoko in de jaren '60 schreef, daadwerkelijk te bouwen. Rond 1967 las John dat de voor hem nog relatief onbekende Japanse kunstenares Yoko Ono schreef over a house constructed of light, which exists in accordance with the changes of the day. Het monument dat uiteindelijk onthuld werd, bestaat uit een witte stenen wensput met een diameter van 10 meter. In de wensput liggen minstens een miljoen handgeschreven wensen die Ono wereldwijd verzamelde. Wensen kunnen nog steeds ingezonden worden. Digitaal en analoog. Aan de buitenzijde van de stenen kolos staan de woorden Imagine Peace in 24 talen weergegeven: van Spaans tot Hindi, van Koreaans tot Swahili. Het Nederlands is niet vertegenwoordigd.

Imagine Peace: in 24 talen

Tegenwoordig is de Imagine Peace Tower vaker verlicht
Ik vond het eigenlijk wel een mooie gedachte, dat de toren alleen tussen Johns geboorte- en sterfdatum haar stralen de hemel in stuurt, maar tegenwoordig zijn de 'openingstijden' verruimd. Zo las ik dat de toren ook licht geeft tussen 21 december (midwinter) en het nieuwe jaar, tussen 21 en 28 maart (de eerste week van de lente) én op 18 februari. Die keer raden wie er dan jarig is.

vlnr: Sean Lennon, Yoko Ono, Ringo Starr, Olivia Harrison

Waarom koos Yoko voor IJsland?

Je had zo'n monument in New York verwacht, in Londen of misschien wel in Liverpool. Het was echter IJsland waar Yoko op 9 oktober 2006 het startsein gaf om constructie te laten bouwen. Haar keus viel op deze noordelijke locatie vanwege de schoonheid van het land en de bijzondere geothermische eigenschappen die de aarde daar heeft. De enorme lichstralen worden dan ook opgewekt door energie uit de IJslandse bodem. Vraag me niet hoe het werkt, maar de constructie, waarin ook prisma's en spiegels zijn verwerkt, is natuurlijk geweldig. Op 9 oktober 2007 werd de lichttoren voor het eerst ontstoken, onder grote belangstelling van de internationale pers. Niet in de laatste plaats door de aanwezigheid van Yoko en haar zoon Sean, Ringo Starr en zijn vrouw Barbara Bach, Olivia Harrison en haar zoon Dhani. Grote afwezige was Paul McCartney, die verhinderd was vanwege een rechtzaak. Ook Julian, Johns oudste zoon, was er niet bij.  

De aantekeningen waardoor John Yoko aanspoorde de toren te bouwen

Hoe de Imagine Peace Tower tot stand kwam

Ik vond een mooie mini-documentaire van 10 minuten. Daarin legt Yoko uit hoe haar conceptuele vuurtoren, dankzij John (die vond dat ze hem écht moest bouwen), tot stand kwam. Te zien is hoe er wereldwijd wensen werden ingezameld die een plek in het monument kregen. Toch ook wel weer bijzonder zijn de beelden van 9 oktober 2007, het moment waarop de toren voor het eerst aangestoken wordt. Yoko loopt gearmd met Ringo Starr en Olivia Harrison naar het monument. Een kinderkoor, in warme Scandinavische truien, zingt Imagine, in het IJslands uiteraard. Er zijn mooie beelden van het landschap. Je moet het toch allemaal even zien. Al is het alleen maar om een verkleumde Ringo Starr op het eind te horen zeggen: Next time let's do it in the Caribbean! Daarmee wordt al het conceptueel avantgardisme in één klap teruggebracht tot een stukje old school Liverpudlian humour. Houden we van! ;-)    [filmpje]