Menlove Avenue 251: een bezoek aan het huis waar John Lennon opgroeide

Toen we Liverpool vorig jaar bezochten, stond er natuurlijk een excursie naar de jeugdhuizen van John Lennon en Paul McCartney op het programma. Die huizen kun je bezoeken als je vooraf een plekje reserveert via de National Trust. Beide panden zijn inmiddels in het bezit van de Trust, omdat ze als cultureel erfgoed worden gezien. Om de hordes geïnteresseerden in goede banen te leiden, heeft de Trust geregeld dat je met met een beperkte groep kunt deelnemen aan de excursies die een paar keer per dag plaatsvinden. Busjes met 15 personen vertrekken voor een combinatierit naar Menlove Avenue en Forthlin Road. Daar geeft een gids uitgebreid uitleg en kun je zelf rondkijken in de huizen. Alleen dit vooruitzicht al, deed mijn hart sneller kloppen.

John bij het tuinhek van Mendips

Hartverwarmende reacties

Al in mei had ik de excursie geboekt, die we eind oktober zouden maken. Het bezoekje aan beide huizen vormde echt één van de hoogtepunten van onze Liverpool-trip en ik schreef er al eens wat over op mijn Facebook-pagina. Dat was nog voordat ik het idee had opgevat om deze wekelijkse Beatles-blog te beginnen. De reacties op het verhaal van familieleden en vrienden waren hartverwarmend. Omdat het leuk is de belevenissen van toen nog eens met een inmiddels grotere groep lezers te delen, heb ik mijn Facebook-aantekeningen bewerkt tot een blogje. Want dit avontuur in Liverpool hoort zeker op deze plek thuis.

Rust, reinheid en regelmaat

In de week van John Lennons geboortedag wil ik, toepasselijk, wat schrijven over dat bezoek aan Mendips. Dat is de naam van het huis waar John Lennon opgroeide, vermoedelijk vernoemd naar een heuvelachtig gebied in Somerset. Net als het jeugdhuis van Paul McCartney ligt de woning in de Liverpoolse wijk Woolton, een stukje rijden van het centrum. Het is een twee-onder-één-kap-woning uit de jaren '30. Als je ziet waar Paul, George en Ringo opgroeiden, zou je Mendips een villa kunnen noemen. John ging er in juli 1946 wonen, op 5-jarige leeftijd, bij zijn tante Mimi en oom George. In een eerder blogje beschreef ik dat Johns ouders een instabiele relatie hadden en dat er uiteindelijk voor gekozen werd hem de Rust, Reinheid en Regelmaat in Mendips te bieden. 

John met Uncle George bij de voordeur

Op de voorbank, naast de chauffeur

We worden 's ochtends om 11.00 uur opgepikt door een busje van de National Trust, dicht bij ons hotel in de Albert Dock. Omdat we niet direct vooraan staan wanneer de schuifdeur van het busje opengaat, zijn de meeste zitplekken al bezet. Uiteindelijk komt het er op neer dat ik het laatste plekje heb. Maar dat blijkt direct het beste plekje te zijn. Op de voorbank, pal naast de chauffeur. Zijn naam weet ik niet meer, maar hij is een goedlachse Liverpooler, of Liverpudlian zoals ze in Engeland zeggen. Ik begrijp dat hij uit 1947 komt, hij heeft hetzelfde bouwjaar als mijn vader. We hebben direct een gesprek. Dat is ook niet zo moeilijk in Liverpool, want het zit de inwoners in de volksaard om je te overladen met verhalen. Dat gaat allemaal wél snel, met een zeer sterk accent, uiteraard datzelfde noordelijke accent dat we van The Beatles uit interviews kennen. Het was nog net geen plat Scouse, maar ik moet af en toe wel wat verhelderende vragen stellen om zeker te weten wat hij me allemaal wil vertellen. 'Vorige week had ik hier nog een Aziatisch meisje naast me zitten,' ratelt hij 'dat helemaal geëmotioneerd was: Oh my God, you sound just like John Lennon!!' Hij is het allemaal gewend.

Gezellige gesprekken met de chauffeur (eigen foto)

Trots en nuchter

Liverpool was geweldig in de jaren '60, vertelt hij me. En ja, hij was zeker regelmatig in The Cavern geweest, maar net niet op de dagen waarop The Beatles er optraden. 'Dus het gebeurde vlak voor uw neus en u had het niet in de gaten?' vraag ik hem. Inderdaad, toen de jongens beroemd werden en naar Londen vertrokken, viel het kwartje pas bij hem. Maar ach, hij maalde er niet om. De Liverpudlians zijn trots op hun geschiedenis en 'hun jongens,' maar tegelijkertijd ook heel nuchter. Mooi. Het busje draait een drukke doorgaansweg op. Twee dubbele rijstroken en een smalle middenberm. De chauffeur parkeert de bus voor nummer 251 en we stappen uit. Er vertrekt net een taxi. De chauffeurs groeten elkaar. Het is hier een komen en gaan van geïnteresseerden. Daar staan we, voor het tuinhek. Gisteren waren we hier al even met de Fab Four Taxi Tour, als passanten. Toen konden we het terrein niet op. Vandaag gaan de deuren voor ons open. 

Uitleg in de voortuin (eigen foto)

De spanning stijgt

In de voortuin worden we ontvangen door een gids van de National Trust. De spanning stijgt. Elke stap brengt ons dichter bij de plek waar John Lennon het grootste deel van zijn jeugd woonde. De gids heet ons welkom en vertelt over Johns familie, het huis en directe omgeving. Yoko Ono kocht Mendips een aantal jaren geleden en schonk het aan de Trust. In onderstaand filmpje (voor e-mail-lezers: bekijk de online-versie van de blog) van de National Trust heet Yoko ons, staand op de drempel van het huis, welkom. Het filmpje van drie minuten is van hoge kwaliteit en geeft een mooi sfeerbeeld van Mendips:

Alsof ik in een film stap

Wanneer de gids is uitgepraat, eindigt hij zijn inleiding met de woorden 'Welcome to Mendips'. Hij duwt het hoge hek open dat ons de toegang verschaft tot de zijkant van de woning en de achtertuin. De achtertuin die zo'n beetje grenst aan een parkje, dat Strawberry Field heet. Ik bedoel maar. Toevallig sta ik het dichtst bij dat grote hek en wanneer het open gaat, word ik overvallen door emotie. Tot nu toe vind ik het allemaal mooi en interessant, maar wanneer ik de achtertuin in loop, heb ik het gevoel dat ik in een film stap waarnaar ik tot nu toe alleen nog maar gekeken heb. (Beluister hier het fragment vanaf 4 minuut 18 uit de Jubileumshow van de Fab4Cast waarin ik de eer had daar wat over te mogen vertellen.) Met een brok in mijn keel en ja, tranen in mijn ogen, realiseer ik me dat ik op de plek ben die ik ken uit zoveel boeken en van diverse jeugdfoto's. De jonge John met zijn fiets bij de voordeur, of zittend in de zonnige achtertuin, samen met zijn moeder Julia, die er vaak op bezoek kwam. De muren van het huis en de bomen in de tuin fluisteren hier de verhalen die ik allemaal ken, en misschien nog wel meer.

Mimi en John in de woonkamer

Pastoors, doktoren, onderwijzers

De gids vertelt dat we het huis via de keukendeur aan de achterzijde zullen betreden. Precies zoals tante Mimi dat gewild zou hebben. De voordeur van het huis werd alleen gebruikt door de pastoor en het hoofd van de school. Ik moet denken aan de verhalen van mijn oma, over vroeger. Daaruit sprak ook altijd een soort ontzag voor pastoors, doktoren en hoofonderwijzers. Wanneer we over de drempel stappen, staan we in een knusse, kleine keuken, smaakvol teruggebracht in de stijl van de jaren '40 en '50. Het is precies de plek waar Paul McCartney in de zomer van 1957 als 15-jarig jongetje het huis van zijn twee jaar oudere nieuwe muziekvriend betreedt. Ze hebben elkaar ontmoet op een buurtfeest waar de 16-jarige John met zijn eerste bandje een optreden gaf. Al snel zit Paul bij de band en spreken de vrienden af om samen muziek te maken. 

De keuken, een plaatje

John, your little friend is here!

Tante Mimi vindt het maar niets, zo'n jochie uit een toch wat minder goed deel van de wijk. In haar keuken. Maar Paul is welbespraakt en ziet er netjes uit. En als ze 'John, your little friend is here!' heeft geroepen, ziet ze dat het toch wel meevalt. Een paar maanden later, staat er nog een andere jongen op de drempel van deze keuken. Nog jonger, uit de achterbuurt Speke. Met een vetkuif die zo hoog is dat de pet van zijn schooluniform niet meer past. Het is de piepjonge George Harrison, die John adoreert en hem overal in de stad volgt.

George, John en Paul tijdens een feestje. De foto is niet in Mendips gemaakt.

Ga maar in het halletje staan, met je herrie

De jongens oefenen samen met hun gitaren en tante Mimi heeft al snel genoeg van de herrie. Ze verbant John met (meestal) Paul naar het kleine portaal bij de voordeur, deur dicht. Op deze vierkante meter mag lawaai gemaakt worden. De akoestiek van het portaaltje blijkt geweldig: je hebt er een fijne galm. En staand met hun gitaren schrijven John Lennon en Paul McCartney daar Please Please Me en I Saw Her Standing There. Wij gaan ook in dat voorportaal staan. Deur dicht. Zingen. Gebeurt dit echt? Hemels!

Geschept door een auto

De gids vertelt ons over de bewuste zomeravond in 1958 waarop Johns moeder Julia een kop thee drinkt in Mendips. Nadat ze afscheid heeft genomen van haar zus Mimi (John is niet thuis) steekt ze een eindje verder de drukke straat over. Julia wordt geschept door een auto en is op slag dood. Een traumatisch verlies voor de jonge John, die zijn verdriet bezingt in Julia en Mother. Het gebeurde allemaal op de plek waar we nu staan. 

John, in schooluniform, met Julia bij de voordeur

Zitten op een groen beddesprei

Na het bekijken van de benedenverdieping, mogen we de trap op. Ineens sta ik in Johns kleine slaapkamer, aan de voorzijde van het huis. Naar dit moment had ik uitgekeken. Foto's mogen er niet gemaakt worden, maar bij het inleveren van onze tassen, heb ik mijn telefoon er niet ingestopt. Wanneer de gids in één van de andere kamers is, schiet ik toch een paar snelle, bibberige plaatjes. Op Johns bed ligt een groen beddesprei. Ik ga zitten, vlak naast een schoolpet en -stropdas van zijn Quarry Bank School. 

Schoolpet en -das (eigen foto)

Johns kamer: Elvis en Bardot aan de muur (eigen foto)

Gedichtjes en tekeningen maken aan een klein bureau

Levensecht

Rechts kan ik uit het raam kijken, over een klein bureaublad. Hier zat John eindeloos te tekenen en schrijven aan zijn schoolkrantjes: gedichtjes en cartoons. Hij was een creatief kind. Achter mij hangen posters aan de muur van zijn jeugdidolen: Elvis Presley en Brigitte Bardot. In de hoek staat een replica van z'n eerste gitaar. Dit was de plek waar de jonge John Lennon droomde. Dit is de plek waar ik nu even zit te mijmeren. De gebeurtenissen zijn ver weg, lijken vervlogen in de tijd, maar eigenlijk voelt alles levensecht en heel dichtbij.

In het portaaltje bij de voordeur, waar o.a. Please Please Me 
geschreven werd (eigen foto).