zaterdag 8 juni 2019

Maureen Cleave en haar journalistieke band met The Beatles

In 1966 maakte de Britse journalist Maureen Cleave een serie van vijf portretten over The Beatles en Brian Epstein. Daarvoor sprak ze één op één met John, Paul, George, Ringo en Brian. Cleave, destijds zelf 24 jaar, was een leeftijdgenoot van The Beatles en schreef in de jaren '60 voor de London Evening Standard. De journalist en de muzikanten waren geen vreemden voor elkaar. Er was zelfs sprake van een vriendschappelijk contact tussen Lennon en Cleave. Dat verklaart misschien de openhartigheid waarmee John haar te woord stond. Met alle gevolgen van dien.


Aanvankelijk niet zo onder de indruk van The Beatles
Maureen Cleave werd begin 1963 door collega-journalist Gillian Reynolds geattendeerd op een bijzondere popgroep uit Liverpool die steeds meer de aandacht van de pers trok. Al snel was Cleave in opdracht van de Evening Standard onderweg om poolshoogte te nemen. Ze was er snel bij. Haar eerste artikel (Why The Beatles Create All That Frenzy) over de groep dateert van 2 februari 1963. De jonge journalist verviel daarbij niet in de rol van 'fan' maar rapporteerde over haar eerste kennismaking met Beatlemania. En met The Beatles zelf. Haar lezers in Londen maakte ze duidelijk met welke vier nieuwe sterren-in-wording het land te maken zou krijgen: John Lennon has an upper lip which is brutal in a devastating way. George Harrison is handsome, whimsical and untidy. Paul McCartney has a round baby face, while Ringo Starr is ugly but cute. Was getekend, Maureen Cleave.



Come on Thingy!
Die eigenzinnigheid moet The Beatles hebben aangesproken. Ook na hun verhuizing naar Londen stond de band regelmatig met Cleave in contact. Ineens was Maureen één van de vele journalisten die iets van The Beatles wilden. Come on Thingy, riepen The Beatles haar over hun schouder toe, terwijl ze voor hun leven renden om aan de uitzinnige menigten te ontsnappen, met Cleave in hun kielzog. Vaak hadden The Beatles ontmoetingen met de journalist die een stuk overzichtelijker van aard waren. Zo was Maureen aanwezig bij de opnamesessie van A Hard Day's Night en herinnerde ze zich hoe John een verjaardagskaart voor zijn zoontje Julian bij zich had, waarop hij een deel van de tekst had gekrabbeld. In de studio keek Cleave verbaasd toe hoe efficiënt The Beatles te werk gingen en hoe het nummer haast ineens 'af' leek, zo vertelde ze later. [video]




How does a Beatle live?
In 1964 en 1965 deden The Beatles vrijwel niets anders dan platen opnemen, films maken en de wereld over reizen om concerten te geven. Begin 1966 was de band gedurende een relatief lange periode 'gewoon rond Londen' te vinden. Voordat de opnamen van het nieuwe album Revolver van start gingen, lukte het Maureen Cleave juist in die weken een serie gesprekken met The Beatles en Brian Epstein te plannen en ze als vijf geschreven portretten in de Evening Standard te publiceren. Cleave noemde haar serie How Does A Beatle Live, wat na twee artikelen veranderde in How A Beatle Lives. De artikelen verschenen tussen 4 maart en 1 april 1966 en lieten zien waar het vijftal op dat moment stond: in het oog van de orkaan. Het zou nog veel harder gaan stormen.




Een kat die Mimi heet
Of Maureen The Beatles en Epstein interviewde in de volgorde waarin de artikelen verschenen, is niet duidelijk, maar ze koos ervoor eerst haar gesprek met John Lennon te publiceren. Voor dat interview reed Cleave naar Lennons absurd stockbroker Tudor mansion in Weybridge, zoals ze later vertelde. In haar artikel omschrijft ze hoe zowel Lennon, als Harrison als Starr inmiddels naar het gebied ten zuiden van Londen verhuisd zijn. Daarbij bewoonde Harrison nog een betrekkelijk eenvoudige bungalow. Lennon en Starr zaten er riant bij. Cleave had goed in de smiezen hoe de drie er voor stonden Door hun status leefden ze als kluizenaars en zochten ze vooral elkaar op om de tijd thuis wat te doden. In haar artikel over John weet Cleave, jong als ze zelf ook nog was, goed de leegte in Lennons leven te omschrijven. Een groot huis, vol met de laatste elektronica, waar de Beatle nauwelijks iets om leek te geven. Dure auto's op de oprit en een zwembad dat niet naar zijn zin was. Opvallend: de kat die rondliep heette Mimi en John was vooral gesteld op zijn boekenverzameling.



Cleave sloeg de spijker op z'n kop
Het werd het artikel waarin John Lennon zijn uitspraken deed over dat hij zag dat de populaire cultuur het Christendom aan het verdringen was. Uitspraken waarover men in Engeland de schouders ophaalde, maar die enkele maanden later op de Amerikaanse Bible Belt in zouden slaan als een bom. De gevolgen kennen we. Waarschijnlijk was die uitspraak voor Cleave in eerste instantie niet meer dan een interessante quote. Zij zag en omschreef een jonge, steenrijke, verveelde muzikant: On a hill in Surrey, a young man, famous, loaded and waiting for something. Daarmee sloeg ze de spijker op z'n kop. Een jaar later zou Lennons leven er compleet anders uitzien.



Schieten op een oude emmer
Voor haar serie interviews ging Maureen ook op bezoek bij Ringo, die om de hoek bij John woonde. Onderaan de heuvel trof Maureen Cleave echter een heel ander huishouden aan. Het ging er wat luchtiger aan toe bij de Starkeys. Ringo en Maureen hielden van geweren en schoten daar graag een beetje mee op een oude emmer die aan een waslijn bungelde. Ringo nam Cleave mee op een wandeling door de tuin, terwijl hij zijn zoon Zak (van 5 maanden oud) voortduwde in de kinderwagen. Uit het gesprek leren we dat Ringo als kind graag wilde dat zijn huis en de woningen van vrienden en familieleden allemaal met elkaar in verbinding zouden staan via een ondergronds gangenstelsel. Als kind startte hij met het graven van een gat in zijn tuin aan Admiral Grove. Luchtige gespreksstof, maar Cleaves lezers wilden vast alles van The Beatles weten. Ook dit.



Ook George Harrison was kritisch over religie
Het opmerkelijke is dat Cleave, op bezoek bij George Harrison in Esher, ook een aantal stevige uitspraken over religie noteert. I think religion falls flat on his face, vertelde Harrison haar. All this love thy neighbour but nobody's doing it, vervolde hij, waarna er nog een aantal uitspraken volgden waarin hij de Paus en diens rijkdom bekritiseerde. Een onderwerp waarover Harrison overigens vele jaren later op zijn Brainwashed-album zou zingen. Ik vond het nogal een ontdekking dat ook George kritiek leverde, maar dat die kritiek blijkbaar geen impact had. Er was natuurlijk wel verschil. Lennon noemde Jezus en George leverde kritiek op het instituut dat de kerk vormt. Cleave noemde George in haar artikel trouwens een onafhankelijke geest: de eerste van de Beatles die het drukke Londen achter zich liet en de rust van het platteland zocht, de eerste die oosterse religie en muziek omarmde én de Beatle die vond dat de rest van de groep eens wat meer aan lichaamsbeweging moest doen. Baantjes trekken in het zwembad bijvoorbeeld.



Lunchen in Londen met Paul
Paul McCartney nodigde Cleave niet in zijn Londense stadswoning uit, maar sprak met haar af in een restaurant. Daar trof de journaliste de Beatle met een boek dat hij net gekocht had: In The Bronx and Other Stories. Cleave noemde McCartney netjes, goed georganiseerd, maar ook rusteloos en nerveus. McCartney vertelt haar dat hij er niets voor voelt in Weybridge te wonen, zoals de rest, maar dat hij geniet van het leven in Londen: hij gaat graag naar de film, spreekt met mensen af, doet de kruiswoordpuzzel in The Times en rijdt de stad rond in zijn Aston Martin. Hij is in die tijd gefascineerd door de experimentele muziek van Stockhausen en Luciano Berlo



Brian Epstein was openhartig tegen Cleave
Cleave besluit haar serie artikelen met een portret van Brian Epstein, dat op 1 april 1966 verscheen. Na een uitgebreide omschrijving van Epsteins welgemanierdheid en chique voorkomen, laat Cleave de lezers weten dat Brians platenkast zowel Beethoven als Alma Cogan bevat. (Niet alleen Brian Epstein had overigens een zwak voor Alma Cogan, maar dat is weer een heel ander verhaal.) In een salon op de bovenverdieping van zijn huis bewaart Epstein allerlei onderscheidingen die The Beatles uitgereikt kregen, evenals een met diamanten ingelegd holster dat hij van Colonel Tom Parker ontving. Ook omschrijft Cleave een jukebox en een het stuurwiel van een schip. Epstein vertelt Cleave dat hij van Spanje houdt, zijn garage (die te klein is voor zijn grote auto's) het liefst ooit laat verbouwen tot een Spaanse bar, en dat Spanje de plek is waar hij graag lange wandelingen maakt. Epstein doet een opmerkelijk openhartige uitspraak als hij Cleave vertelt dat hij jaloers is op de Beatles die inmiddels getrouwd zijn. I could not adapt myself to it particularly but I do envy it in a way. Just being with Ringo at home makes me feel secure, vertrouwt de gevoelige Epstein haar toe.



Begin van omwentelingen
Hoe Maureen Cleave het voor elkaar kreeg, weten we niet, maar ze zat dicht bij het vuur in een periode die voor de vier Beatles en Brian Epstein het begin van grote omwentelingen in hun bestaan zou blijken. Haar artikel over John Lennon en zijn uitspraken over het Christendom zou daar ook in bepaalde mate aan bijdragen. Het zorgde ervoor dat deze Engelse journalist ook een belangrijke rol speelde in dat grote verhaal van The Beatles. Zelf was Maureen Cleave zich daar waarschijnlijk niet van bewust in maart 1966.

4 opmerkingen: