Sentimental Journey: op zoek naar de roots van Ringo Starr

Hoe lang zouden we op pad zijn geweest met de taxi in Liverpool? Volgens mij zo'n vier a vijf uur. Een hele middag in ieder geval. En wat kun je veel plekken zien, verhalen horen, in dat tijdsbestek. Vandaag wil ik wat schrijven over de roots van Ringo Starr. We ging ernaar op zoek op de eerste plek die we aandeden tijdens onze onvergetelijke excursie. Of zal ik het, heel toepasselijk, een Sentimental Journey noemen?

Ritchie Starkey in de wijk waar hij opgroeide

Kleine Ritchie groeide op in de armste buurt van Liverpool

Jimmy, onze chauffeur, zit al goed op de praatstoel, wanneer hij met ons koers zet richting Toxteth en Dingle. Twee wijken die zich dicht bij de binnenstad bevinden, in het zuidelijke deel van Liverpool. We rijden naar de plek waar Ringo Starr opgroeide. Als Ritchie Starkey natuurlijk. Die artiestennaam kwam pas later. Onderweg kan ik vanuit de taxi zien dat we duidelijk naar het deel van Liverpool rijden waar de wat minder gefortuneerden wonen. Sobere straten, eenvoudige huizen. Hemelsbreed niet zo ver weg van het zo mooi opgeknapte centrum en havengebied, maar qua belevingswereld des te verder. Eigenlijk niet heel anders dan in de jaren '40 en '50, toen de wat klein uitgevallen Ritchie Starkey hier op straat speelde. Als hij tenminste niet in het ziekenhuis lag. Ritchie was een ziekelijk jochie. Problemen met zijn blindedarm zorgden er voor dat hij zelfs 10 weken in coma lag. Veel ziekenhuisopnames, nauwelijks aanwezig op school, weinig ontwikkeling, opgroeien in één van de armste wijken van de stad....je zou kunnen zeggen dat Ritchie het niet cadeau kreeg.

Ritchie en zijn moeder

The Empress als baken voor de buurt

We rijden over High Street en Jimmy parkeert de auto aan de linkerkant van de weg. Er is bijna geen mens op straat als we uitstappen. We staan pal voor een smal, hoog en vooral oud pand. Je begrijpt eigenlijk direct dat dit het hart van de buurt moet zijn geweest. Een pub met een naam die direct korte metten maakt met de eenvoud van de plek: The Empress, de keizerin. Een baken voor de buurt, waar lief en leed gedeeld werd, verhalen werden verteld, de humor over de toog vloog en waar om de haverklap uit volle borst een lied ingezet werd. Een plek vlakbij de twee huizen waar Ritchie opgroeide.

De driehoek van Ringo's jeugd:
geboortehuis (rood), jeugdhuis (blauw) en The Empress (geel)

Vervallen pleisterplaats: graffiti op de muren

Ritchie Starkey werd op zondag 7 juli 1940 geboren in een huisje aan Madryn Street, op zo'n 50 stappen afstand van The Empress. Het huis is er nog, vervallen en dichtgetimmerd. Een schril contrast met de jeugdhuizen van John Lennon en Paul McCartney. Toch verraadt de graffiti op de muren dat er jaarlijks heel wat mensen naar de geboorteplek van de drummer van The Beatles komen kijken. Het arbeidershuisje op nummer 9 aan Madryn Street stond lange tijd op de lijst om gesloopt te worden. Net als de andere dichtgetimmerde huisjes aan de zogenaamde Welsh Streets, zoals deze straten in de wijk genoemd worden. De laat-19e eeuwse huizen moesten plaats maken voor stadsvernieuwing. Ringo zelf liet weten dat hij dat begreep en dat hij niet vast wilde houden aan het huis waar hij geboren werd. Maar protesten van buurtbewoners zorgden er uiteindelijk voor dat een aantal huizen, waaronder number 9, gespaard bleven. Vorig jaar oktober was er nog niets te zien, maar er zijn plannen om Ringo's geboortehuis te restaureren en te koop te zetten. 

9 Madryn Street (links): graffiti op het vervallen geboortehuis van Ringo

In de achtertuin van de pub

Terug naar de jaren '40. Toen Ringo, ach laten we hem weer Ritchie noemen, een jaar of drie a vier was, verhuisde hij naar de overkant van High Park Street Zijn nieuwe woonhuis bevond zich aan 10 Admiral Grove, het straatje dat pal naast The Empress ligt. Het huis was kleiner en de huur was er lager. Vader Richard had het gezin inmiddels verlaten en moeder Elsie moest met haar nog jonge zoon naar een goedkopere plek verhuizen. Nóg eenvoudiger dan de familie al woonde. Ze belandde in de achtertuin van de pub, zou je kunnen zeggen. Dat was best handig, want Elsie had inmiddels een baantje in The Empress, om wat bij te verdienen.

Ringo in Admiral Grove, begin jaren '60

De situatie in 1963, fans op de hoek Admiral Grove/High Park Street

De laatste bewoonster was bepaald geen Beatles-fan

We kijken rond bij de kroeg en lopen de zijstraat in. 'Het is aan de rechterkant,' roept Jimmy ons na. Hij blijft op ons wachten, leunend tegen de taxi. Na 50 meter zien we een werkelijk schattig huisje. Bij de tegenover gelegen woning zitten er mensen in de voortuin. Ze bekijken ons zwijgend. Je ziet ze denken: 'Daar heb je weer zo'n groepje toeristen'. Ik voel me bijna een indringer in hun buurt, maar ik wil het toch allemaal zien. We staan voor het huis waar Ritchie tot 1963 zou wonen. Het staat leeg. 'Margaret, de oude dame die hier woonde was een bijzondere vrouw,' vertelt Jimmy als we hem weer aantreffen bij de taxi. 'Ze liet regelmatig fans binnen, die het huis graag wilden bekijken. Zelf had ze niets niets met de muziek van The Beatles hoor. Ze was een enorme Elvis-fan, maar om de fans een plezier te doen, had van het huis een klein museum gemaakt, met afbeeldingen van The Beatles op de muren.' 

Margaret in haar woonkamer. Ze vond Elvis eigenlijk stukken beter.

Iedereen was op Margarets uitvaart

Jimmy vertelt over de band die de taxichauffeurs de afgelopen jaren met de bewoonster hadden opgebouw. Margaret bleek nog niet zo lang geleden te zijn overleden en de chauffeurs hielden een inzameling om iets te doen rond haar uitvaart. Ze waren er allemaal geweest, begrijp ik van Jimmy. Dit zijn de mooie, kleine en persoonlijke verhalen die allemaal om dat grote mythische verhaal van The Beatles heen hangen. Het maakt alles weer tastbaar en behapbaar, alledaags. Dat wat het oorspronkelijk ook was. Ik geniet dan ook volop van Jimmy's verhalen. 

10 Admiral Grove, even naar binnen gluren (eigen foto)

Ringo met zijn moeder en stiefvader, gemonteerd op de
plek waar de oorspronkelijke foto genomen werd.

Ringo liet zijn familie de liedjes voor zijn album uitzoeken

Voor we verder rijden, maken we een foto bij de pub, de plek die Ringo Starr dierbaar was. Zo dierbaar dat hij The Empress in 1970 op de hoes van zijn eerste soloalbum zette. Een plaat die hij maakte toen The Beatles op een haar na uit elkaar waren. In een interview vertelde Ringo dat hij niet goed wist wat hij op dat moment met zijn leven moest. Na wat gesprekken met zijn familie besloot hij een elpee op te nemen met liedjes waar zijn lieve moeder Elsie zo van hield. Nostalgische nummers uit lang vervlogen tijden. Ringo liet zijn vrienden en familieleden de nummers kiezen. Hij vroeg Beatles-producer en -arrangeur George Martin om hem met de plaat te helpen. Het idee ontstond om verschillende arrangeurs te vragen een bijdrage te leveren. Dit om de plaat interessant en afwisselend te houden. Zo leverden onder andere Quincy Jones en Count Basie een bijdrage. Ook Paul McCartney en natuurlijk George Martin arrangeerden een nummer. Hoewel Ringo beslist geen goede zanger genoemd kan worden, blijft het album overeind door de keuze van de nummers, de degelijk ingespeelde orkestpartijen en natuurlijk gewoon door het sympathieke verhaal dat er achter zit.

The Empress, toen en nu

Begin 1970 zal er vast een zeker een taxi gestopt zijn aan High Park Street, precies op de plek waar wij staan. Ik zie het voor me, Ringo en een fotograaf. Na alle albums, tournees, gillende fans, waanzin en nog maar net bekomen van het uiteenvallen de band met daarin zijn drie beste vrienden, poseert de drummer in zijn oude buurtje op een plek die hij nooit vergeten is. Met recht een Sentimental Journey.

Ringo bij The Empress, voor de albumcover.
Het straatje rechts van de kroeg is Admiral Grove.

The Empress anno nu (eigen foto)