Paul en Ringo waren deze week in de Abbey Road Studio's
Maar toch was er volop moois te zien, te lezen en te horen deze week. Paul McCartney en Ringo Starr streken een dag neer in de hen vertrouwde Londense Abbey Road studio's en stonden de pers te woord (zie bijvoorbeeld het filmpje hierboven). Ze spraken over de documentaire die hét verhaal vertelt over de periode 1962-1966 waarin The Beatles volop tourden. Eerst in Engeland en daarna wereldwijd. De documentaire laat daarbij van binnenuit zien hoe vier jongens in de leeftijd van 20 tot 23 jaar totale gekte veroorzaakten. Wereldwijd. Door hun maatpakken leken John, Paul, George en Ringo vele jaren ouder dan ze feitelijk waren. We were kids, aldus Paul. Hun impact was en is nauwelijks te bevatten.
 |
| Paul (74) en Ringo (76) poseerden op 14 september 2016 in de Abbey Road Studio's |
Keerzijde
Succes is mooi, maar roem heeft ook een keerzijde. Het succes van The Beatles had niet alleen een enorme impact op de wereld, maar ook op henzelf. In de periode 1962-1966 gaf de band 815 optredens. Niet meegerekend zijn de elpee-opnames, films, persconferenties en andere verplichtingen waaraan moest worden voldaan. Een kleine vier jaar lang muziek maken, eten, slapen en weer muziek maken in een moordend schema, waar we tegenwoordig minstens een burn-out van zouden krijgen. George Harrison vertelde ooit dat het hem bijna zijn 'nervous system' kostte. Hij heeft er jaren van moeten herstellen, keerde zich naar binnen, verdiepte zich in spiritualiteit en tuinieren en werd langzaam weer mens.
 |
| George Harrison op de vlucht |
Een 8 millimeter-film onder het bed van een oude dame
Hoe kwam deze bijzondere documentaire tot stand? Eigenlijk deels ook door crowdsourcing. Een aantal jaren geleden vroeg Apple Music iedereen die nog live geluid- of beeldmateriaal thuis had liggen, opgenomen tijdens één van de concerten van The Fab 4, de opnames in te sturen. Doel was om het ultieme overzicht te creëren van de eerste jaren van The Beatles, waarin de Beatlemania ongekende proporties aannam. De oproep werkte. Zo was er een oude dame, ergens in de VS, die zich herinnerde dat ze nog een 8 millimeter-film onder haar bed had liggen. Dat privéfilmpje bleek de Holy Grail, want was opgenomen in Candlestick Park in San Francisco, tijdens het allerlaatste concert dat The Beatles gaven (het concert op het dak in 1969 niet meegerekend). Ze zocht contact met regisseur Ron Howard en stuurde hem de zeldzame opnamen toe, gemaakt op 29 augustus 1966. De show werd destijds, op verzoek van Paul McCartney, op een bandje opgenomen. Die audiotape hield er halverwege het laatste nummer, Long Tall Sally, mee op. Een abrupt eind van een (achteraf bezien) legendarisch moment. En dan zijn er nu ineens toch bewegende filmbeelden.
 |
| George Harrison: 'Wij waren normaal, de rest van de wereld werd gek.' |
Schuddende achterwerken, stampende voeten
Eerder deze week verscheen alvast de soundtrack van de film (op CD en via streaming-diensten als Spotify). Dat was het compleet opgepoetste album The Beatles Live At The Hollywood Bowl. Opnames van de beroemde concerten, die al in de jaren '70 met zeer matige geluidskwaliteit op elpee waren verschenen. Je hoorde bijna niets, alleen het hysterische geschreeuw van de fans. Ik las ergens dat er na de nummers ook niet werd geapplaudiseerd. Er werd alleen continu gegild. Nu de technologische mogelijkheden fors verbeterd zijn, kon Giles Martin (de zoon van de eerder dit jaar overleden Beatles-producer George Martin) wonderen verrichten. De opnames kregen een geweldige make-over. Het geschreeuw van het publiek kon eindelijk vakkundig naar de achtergrond gemixed worden, waardoor dan toch het band-geluid te beluisteren is. We horen iets, dat eigenlijk niemand in die jaren kon horen. Ook The Beatles zelf niet. In de periode waarin de carrière van de band explodeerde (1963-1966) werd het onmogelijk om een goed concert te geven én te horen. Uit interviews met The Fab 4 weten we dat John, Paul, George en Ringo zichzelf en elkaar vaak niet konden verstaan. Wie zelf in een band speelt, weet hoe dat moet voelen. Spelen op goed geluk. Ringo vertelt in interviews dat hij aan de hand van de lichaamstaal (onder andere het schudden van de achterwerken en het stampen van de voeten) van zijn maatjes moest gokken op welke plek ze in het nummer waren aanbeland. Als je dat in ogenschouw neemt, is het verbazingwekkend hoe goed de liedjes nog gespeeld werden.
 |
| Shea Stadium, New York, 1965: een enorme afstand tot het publiek |
Rennen voor je leven
Stel je voor, vier jongens met Vox-versterkertjes, op een podium midden in een gigantisch football stadion in Amerika. Niemand hoorde iets. De firma Vox had al snel grotere, op maat gemaakte, versterkers beschikbaar gesteld. Ook deze zwaardere gitaarversterkers konden onmogelijk op tegen de muur van gegil. Zelfs niet na het doorlussen van de boxen over de stadion-installatie. Op het live-album horen we John Lennon tussen twee nummers aan het publiek vragen 'Can you hear me?!!' Het had eigenijk geen zin. Beangstigend was het ook. De bandleden moesten vaak rennen voor hun leven om niet verscheurd te worden, werden hardhandig en in paniek in lege laadbakken van vrachtauto's geduwd en met grote vaart weggereden, terwijl ze als vee heen en weer gesmeten werden. John Lennon schreef in die tijd het nummer Help! en legde later uit dat het een oprechte schreeuw om hulp was, vanuit de orkaan waarin hij beland was. Paul McCartney vertelt in de documentaire dat ze echt nog maar jongens waren en best bang voor al het geweld om hen heen. De trailer van de film geeft al een duidelijk beeld van dit alles. Van de gekte én van de onderlinge vriendschap van de bandleden. Een vriendschap die hen overeind hield. Evenals de humor. De pers smulde van de ad remme antwoorden tijdens interviews. Ook daarvan is al wat in de trailer te zien:
De maat was vol
In 1966 werd het allemaal te heftig. Er gebeurde veel dat jaar. Te veel om hier te beschrijven. John Lennons opmerkingen waarin hij The Beatles vergeleek met Jezus Christus werden in Amerika totaal verkeerd begrepen, met openbare boek- en plaatverbrandingen als gevolg. Op de Philippijnen werd de band onbedoeld onderdeel van een politieke rel en als gevolg daarvan letterlijk het land uitgeschopt. De maat was vol, de koek was op. Het touren was voorbij. In de aanloop naar dat laatste legendarische concert in Candlestick Park, besloot de band om te stoppen met tournees. Op het moment waarop de Fab 4 het stadion betraden, wisten alleen zij en hun management dat de verlossing nabij was. Onderstaande foto spreekt boekdelen. Je ziet de opluchting op de gezichten. Paul vroeg, zoals gezegd, persofficier Tony Barrow om een geluidsopname te maken. John draagt een fotocamera waarmee hij dat laatste live-moment vastlegt. Het is voorbij.
 |
| 29 augustus 1966: Candlestick Park, San Francisco - nog één keer! |
I'm not a Beatle anymore
Na het concert vlogen The Beatles van San Francisco naar Los Angeles. In het vliegtuig was het George Harrison die het bijzondere moment benoemde: 'That's it then, I'm not a Beatle anymore.'
Natuurlijk weten we dat het een wat voorbarige conclusie was. De weg lag open voor nieuwe gezamenlijke projecten. Sergeant Pepper's Lonely Hearts Club Band was het volgende album waar aan gewerkt werd. Maar dan alleen in de studio. Daarna zou er nog meer moois volgen. De woorden van George in het vliegtuig markeerden echter het omslagpunt in het bestaan van de band. Het was het einde van een turbulente, bijna niet te bevatten periode. Die periode is nu prachtig gedocumenteerd in Eight Days A Week: The Touring Years. De film komt er aan, ook in Nederland. Gaat - Dat - Zien!
Geen opmerkingen:
Een reactie posten