Geoff Emerick: het geluidsgenie van The Beatles overleed deze week

Dat The Beatles in hun studiojaren tot zulke grote creatieve hoogten konden stijgen, was niet alleen het resultaat van hun eigen kunnen als band. Het zat 'm ook in de samenwerking met precies de juiste mensen. Hadden ze een andere producer en andere technici om hen heen gehad, dan was het maar de vraag of de ons zo bekende Beatlesplaten waren gaan klinken zoals wij ze kennen. Afgelopen dinsdag, 2 oktober, overleed Geoff Emerick. De geluidstechnicus die als rechterhand van Beatles-producer George Martin, een zeer belangrijke rol speelde in de totstandkoming van de albums die The Beatles vanaf 1966 maakten.

Emerick verbreedde het sonische spectrum van The Beatles

Nog maar 19 was Emerick toen hij aanschoof in de studio waar The Beatles in het voorjaar van 1966 aan Revolver werkten. Een plaat die het begin inluidde van een periode vol omwentelingen voor de Fab Four. Met name in de manier waarop ze de studio maximaal gingen benutten in hun creatieve proces. Geoff Emerick was daar, precies op juiste moment. Leergierig, onbevangen, bereid te experimenteren en enthousiast om mee te denken met The Beatles en George Martin. Om grenzen te verleggen. Daar moest de rest van het personeelsbestand van de studio's aan Abbey Road nog wel even aan wennen: een technicus die zocht naar nieuwe, intense geluiden. Wat hoog was, moest verder de hoogte in. Een bas die diep klonk, kon volgens Emerick nog wel een tikkie dieper. Experimenteren met echo en galm bleek een andere specialiteit. Zijn aanpak verbreedde het sonische spectrum verder dan The Beatles tot dan toe voor mogelijk hadden gehouden.

Etherisch effect

Geoff Emerick (Londen, 1945) liep al als jochie van 15 rond in de EMI-studio's. Als jongste bediende, in de vorm van een soort assistent-technicus, mocht hij meekijken en kennis opdoen. Het toeval wil dat hij getuige was van de opnamesessie die The Beatles (met Ringo Starr in de gelederen) in 1962 deden voor Love Me Do. Op verzoek van George Martin sloot Emerick in april 1966 aan bij het studioteam rond The Beatles. Precies op tijd om een start te kunnen maken met de sessies voor Revolver. Martin zag blijkbaar wel iets in de jonge Emerick. Geoff maakte zichzelf direct onsterfelijk door te bedenken dat John Lennons stem voor Tomorrow Never Knows wel door een Lesley-speaker versterkt kon worden. Iets dat tot dan toe alleen met instrumenten gebeurde. Het effect gaf het toch al experimentele nummer een etherische sfeer. Het rechtstreeks inpluggen van Paul McCartneys basgitaar in het mengpaneel (hetgeen een overweldigend direct geluid gaf) en de geluidscollage in Being For The Benefit of Mr. Kite (voor Sgt. Pepper) waren allemaal experimenten waar Emerick nauw bij betrokken was.

Voor zijn werk op Sgt. Pepper won Geoff Emerick een Grammy

Emerick deed een stap terug bij The White Album

Na Emericks grensverleggende werk met The Beatles en George Martin voor Revolver en Sgt. Pepper deed de technicus tijdens de White Album-sessies een stap terug. De sfeer in de studio veranderde. En...Beatles of niet....Emerick had er genoeg van dat de band niet meer functioneerde zoals hij dat de jaren ervoor gewend was geweest. Een eigenzinnige beslissing die best respect verdient, als je er op terugkijkt. Ook George Martin ging lang met vakantie in die periode. Precies om dezelfde reden.

McCartney, Emerick, Harrison en Martin, vermoedelijk vlak voor Emericks vertrek

McCartney en vele anderen maakten gebruik van Emericks expertise

Emerick en Martin sloten weer aan voor de Abbey Road-sessies en na het uiteengaan van The Beatles werkte de technicus (overigens net als Martin) regelmatig samen met Paul McCartney. Geoff was betrokken bij platen als Band On The Run, London Town, Tug of War en Flaming Pie. Uiteraard werden Geoff Emericks kwaliteiten breder opgemerkt en maakten veel andere artiesten gebruik van zijn kennis. Zo zat hij ook achter de knoppen bij Stealers Wheel en was hij verantwoordelijk voor de sound van het aanstekelijke Stuck In The Middle With You. Ook Elvis Costello, Art Garfunkel, Supertramp en Ultravox maakten gebruik van Emericks expertise.

Misverstand na misverstand

In de jaren '80 kreeg Emerick het nog wel juridisch aan de stok met Apple. Geoff probeerde een album met Abbey Road-outtakes uit te brengen, hetgeen niet in goede aarde viel. Zijn memoires publiceerde hij in 2006 in het boek Here, There and Everywhere: my life recording The Beatles. Een publicatie die behoorlijk wat stof deed opwaaien en verwarring zaaide omdat deze bol stond van de fouten. Emerick zal te goeder trouw uit zijn geheugen geput hebben, maar stapelde misverstand op misverstand rond zijn opname-avonturen met The Beatles. Zo meende hij zich te herinneren dat Blackbird in de tuin van McCartney opgenomen was, maar verwarde hij dit onderwerp met een opnamesessie die in 1974 met Paul plaatsvond. Er is enorm veel interessants te vertellen over deze hilarische misverstanden. Ongetwijfeld stof voor een mooi nieuwe Fab4Cast over het werk van Geoff en The Beatles. Wisten jullie trouwens dat The Fab4Cast sinds deze week ook via Spotify te beluisteren is? Mooi hè?

Geoff en Paul legden hun ruzie bij

De laatste jaren van zijn leven was Geoff Emerick intensief betrokken bij projecten rond de erfenis van The Beatles. Hij gaf lezingen en produceerde in 2007 een album waarop andere artiesten, veertig jaar na dato, de nummers van Sgt. Pepper zongen. Emerick en McCartney legden hun ruzie (die gebaseerd was op Emerick negatieve uitlatingen over George Martin) bij en de technicus dook de laatste jaren regelmatig in het nieuws op. Zelfs in een aflevering van The Fab4Cast. Afgelopen dinsdag werd Emerick onwel tijdens een telefoongesprek met zijn zakenvertegenwoordiger. Die belde een ambulance, maar hulp van te laat. Geoff stierf op 72-jarige leeftijd aan een hartaanval. Als in een wat vreemde herhaling van zetten zwaait Geoff Emerick af in de aanloop naar de release van The White Album. De jubileumeditie deze keer. Het blijft wrang.