zaterdag 21 oktober 2017

Tweelingliedjes uit het oeuvre van The Beatles

Wanneer je de eerste tonen van de nieuwe single van je favoriete artiest of band bij verrassing op de autoradio hoort, weet je vaak direct dat het "die nieuwe single" moet zijn. Ook al ken je het nummer nog niet. Het zit 'm vaak in de sound, waardoor het nummer direct vertrouwd klinkt. Het kan me soms ook irriteren, als ik de nieuwste hit van een willekeurig artiest hoor. Wie zijn eigen werk bijna plagieert, doet een wat gemakzuchtige gooi naar nieuw succes, denk ik wel eens. Luister maar eens naar de nieuwe single van Marco Borsato. De conclusie mag zijn dat er, na al die jaren, écht niet meer inzit dan dit.


Nieuwe wegen bewandelen
Hoe zat dat bij The Beatles? Al waaierden de Fab Four in hun bestaan allerlei kanten op qua muziekstijlen en ontbrak het hen niet aan experimenteerdrift, er zijn Beatles-liedjes die erg dicht bij elkaar liggen. Qua thema, idee, qua sound of qua arrangement. Alsof ze elkaars tweelingliedje zijn. Het is onvermijdelijk in een muziekcarrière en ook niet erg. Zolang je als artiest of band ook voldoende nieuwe wegen bewandelt om het voor jezelf en de luisteraar interessant te houden. Dat deden The Beatles gelukkig volop. Haast als geen andere band dat kon.




Lennon had er een handje van
Hoe werkt zoiets? Ik denk dat het geen rocket science is. The Beatles waren niet alleen trendsetters maar ook trendvolgers. Ze werden vaak geïnspireerd door wat er in een bepaalde periode in de hitparade stond of overwaaide uit Amerika. Ook inspireerden Lennon en McCartney elkaar: kwam de één met een bepaald nummer, dan borduurde de ander daar in een nieuwe compositie op voort. Schrijvers kunnen in een zekere fase van hun carrière ook sterk in een bepaalde hoek zitten, waardoor ze vrij consequent in een bepaalde stijl schrijven. Lennon had daar sterk een handje van, al dan niet ingegeven door luiheid. In ieder geval levert het nummers op, die onderling sterk verwant zijn. Het leek me een interessante uitdaging om op zoek te gaan naar tweeling-liedjes in het oeuvre van onze favoriete band.


Michelle - Girl
Paul McCartney liep al jaren met het muzikale chanson-achtige thema van dit nummer onder de arm. Met getokkel en imitatie-Frans bleek het een perfecte verleidingsact voor de meisjes die zich om de groep heen bewogen. Toen Michelle in een verder uitgewerkte versie, met een smaakvol en warm akoestisch arrangement uiteindelijk in november '65 werd opgenomen voor het album Rubber Soul, had John Lennon een razendsnel antwoord paraat. Dat was Girl. Ook akoestisch, met diezelfde sterke folk-feel (al horen we hier Griekse invloeden in de solo). Beide nummers pasten perfect op het sterk akoestisch georiënteerde Rubber Soul-album. Gekoesterd door velen.




Drive My Car - Day Tripper
Midden jaren '60 kwam de Stax- en Motown-sound steeds vaker in de hitparades. The Beatles waren gek op deze muziekstijl. Ze namen platen mee uit Amerika en raakten behoorlijk geïnspireerd door de swingende zwarte sound. Daarin speelde de steeds sterker hoorbare baspartijen een belangrijke rol. Niet alleen kwam het basgeluid prominenter naar voren in de eindmix van een liedje, de bas speelde vaker een melodieuze lijn of een drijvende groove waar het hele nummer op leunde. Vaak werd deze groove unisono meegespeeld door één of meer gitaren. Zo ontstond er een hele andere sfeer die we ook direct terughoren in Drive My Car en Day Tripper. Ook deze twee nummers werden opgenomen in dezelfde week, waarbij Drive My Car op Rubber Soul terecht kwam en Day Tripper als losse single verscheen. Vergelijk de groove en de feel van de nummers.





It's Only Love - Being For The Benefit of Mr. Kite
Hier hebben we toch wel een ouderwets gevalletje plagiaat te pakken. De chromatisch omlaag lopende melodie die John Lennon tijdens zijn wintersportvakantie in '65 bedacht, hergebruikte hij (vermoedelijk per ongeluk) op zijn circus-act rond Mr. Kite voor het Sgt. Pepper-album in 1967. Luister maar eens naar de eerste regels van It's Only Love: I get high when I see you go by - en die van Mr. Kite: For the benefit of Mr. Kite, there will be a show tonight... De melodie brengt deze twee compleet verschillende nummers, uit zeer verschillende Beatlesperiodes wonderwel bij elkaar:  [filmpje]





This Boy - Yes It Is
Twee liedjes in een haast jaren '50-achtige Doowop-stijl, beide in 6(12?)/8e maat, die erg in elkaars verlengde liggen. Ook hier met Lennon aan het roer. De samenzang op beide nummers is werkelijk fenomenaal. Lennon, McCartney en Harrison konden uitstekend driestemmig zingen. Over Yes It Is zei John Lennon in een interview dat het een bewuste poging was om iets in de stijl van This Boy te schrijven. Gelukt dus, waarbij Yes It Is qua harmonieën haast nog interessanter is dan zijn voorganger. Lennon dacht er anders over en noemde zijn poging This Boy te herschrijven mislukt.





I'm A Loser - You've Got To Hide Your Love Away
Twee liedjes die gerekend worden tot John Lennons zogenaamde Dylan-periode. Akoestisch, introspectief en met meer aandacht voor de tekst dan de standaard liefdesliedjes die voordien uit Lennons pen rolden. The Beatles ontmoetten Bob Dylan midden jaren '60 en waren voordien al zeer onder de indruk van diens muziek, die ze vaak op de draaitafel legden. Luister eens naar deze interessante podcast over de relatie tussen Bob Dylan en The Beatles. Mooi luistervoer in twee delen: [geluid]



Child Of Nature - Mother Nature's Son
Beiden waren ze geïnspireerd door een lezing van de Maharishi, tijdens hun verblijf in diens ashram. Beiden schreven ze een nummer over de natuur, zittend in de zinderende hitte, gitaar op schoot. John Lennon bedacht Child Of Nature, dat heel goed op het eerstvolgende album The Beatles (ofwel: The White Album) terecht had kunnen komen, maar pas jaren later opdook (met andere tekst) als Jealous Guy op het succesvolle Imagine-album. McCartney's poging haalde de witte dubbelaar wel. Een wonderschoon klein liedje, verrijkt met een blaasarrangement. We gaan het binnenkort live horen bij de theatertournee van The Analogues. [filmpje]





Ondertussen denk ik verder na over welke tweelingliedjes er in het Beatles-oeuvre ik over het hoofd zie. Een zeer voor de hand liggende heb ik hier namelijk buiten beschouwing gelaten.















8 opmerkingen:

  1. Penny lane - Strawberry fields uiteraard

    BeantwoordenVerwijderen
  2. Een leuk en interessant artikel. Dankjewel.

    BeantwoordenVerwijderen
  3. Deze reactie is verwijderd door een blogbeheerder.

    BeantwoordenVerwijderen
  4. Altijd fijn om weer iets nieuws op te steken��dank je wel����

    BeantwoordenVerwijderen
  5. Misschien It won't be long en You can't do that (ongeveer dezelfde akkoordenschema)

    BeantwoordenVerwijderen