zaterdag 10 mei 2025

Hoe The Beatles in oktober 1963 Zweden veroverden

Deze maand ben ik een paar dagen in Stockholm. Voor de tweede keer trouwens, prachtige stad. Het deed me denken aan de korte tour die The Beatles in Zweden deden, in oktober 1963. Nog geen wereldwijde supersterren, maar wel een band die keihard aan de weg timmerde om die top te bereiken. Ruim een week waren The Beatles in Zweden, voor concerten in Stockholm, Gotenburg, Borås en Eskilstuna. Wat gebeurde er die dagen?


'Humorous Pop Music'
Pal na de laatste opnamen voor hun nieuwe album With The Beatles, landden The Beatles op woensdag 23 oktober 1963 op Arlanda Airport in Stockholm. Op het vliegveld, zo'n veertig kilometer ten noorden van de Zweedse hoofdstad, werden de bandleden opgewacht door een stuk of tien enthousiaste fans. Op deze leuke beelden is te zien dat er zeker aandacht was voor de komst van The Beatles, maar dat er dus nog geen sprake was van grote mensenmassa's. Het is precies de reden waarom ik 1963 het leukste jaar uit de Beatlesgeschiedenis vind: de band is nog 'aanraakbaar' en er is nog zoveel onschuld en verwachting. Enorme successen waren er ook nog niet geboekt in Zweden. De single She Loves You was er uitgekomen op 21 augustus 1963 en zou, na een langzame klim, op 24 oktober de tiende plek bereiken in de Zweedse hitlijst. Het Please Please Me-album, dat al uit was sinds juli 1963, was in Zweden 1800 keer over de toonbank gegaan, toen The Beatles arriveerden. Het hield allemaal nog niet over. Ook de Zweedse pers was nog wat gereserveerd over deze nieuwe Britse band. Zo schreef de krant Expressen dat 'a new cult was about to hit Sweden' en dat de band 'humorous pop music' speelde, 'with three guitars and a drum.' Ouders werden gewaarschuwd: als de zoon des huizes zijn haar liet groeien, dan waren dát de eerste tekenen van de invloed van The Beatles. De Eskilstuna Kuriren was uitbundiger: 'What more van pop crazy teenagers wish?'

Aankomst op Arlanda Airport


300 kilometer door de sneeuw - en terug
In Stockholm logeerden The Beatles in Hotel Continental, in hartje Stockholm. Daar was aanzienlijk meer aandacht voor de band, dan tijdens hun aankomst op het vliegveld. Fans bivakkeerden voor het hotel en het lukte The Beatles amper om een beetje aan sightseeing te doen. In de Karlaplan Studios speelden The Beatles voor een publiek van 250 fans. Het optreden, met geleende versterkers, vond plaats voor de Zweedse radio. Een historisch moment: voor het eerst nam men er een popgroep op. De beelden laten zien dat The Beatles live in topconditie zijn. De eerste twee echte concerten vonden een dag later plaats, op 25 oktober, in de Sunsta Lärovek School in Karlstad. Daarvoor moest de band 300 kilometer over besneeuwde wegen reizen. Tsja, Zweden in het najaar. Ik weet niet of Brian Epstein dat had ingecalculeerd toen hij de tour vastlegde. Een dag later reed het hele konvooi terug naar Stockholm, voor twee optredens in de Kungliga Tennishallen (de Koninklijke Tennishal). Na het tweede concert bezochten John en Ringo een feestje van de Amerikaanse zanger Joey Dee in het Foresta Hotel. Paul en George gingen terug naar het Continental Hotel.

Een relatief onbekende foto van John Lennon 
in de Kungliga Tennishallen, Stockholm


Flink doorpakken
Op zondag 27 oktober verplaatsten The Beatles zich 500 kilometer westwaarts. Met z'n allen in één auto, de apparatuur in een apart busje. Op naar Gotenburg, waar ze direct aan de bak moesten met maarliefst drie optredens op één dag, om 15.00 uur, 17.00 uur en 19.00 uur in het zogeheten Cirkus. Doe trouwens geen moeite het gebouw nog te vinden. Het werd in 1969 afgebroken. Tegenwoordig staan er huizen. Hoe dan ook, 27 oktober was een volle dag voor The Beatles. Nu waren hun live-sets (na de Hamburg-periode) nooit lang, maar toch laat dit schema zien dat er op sommige dagen flink doorgepakt moest worden. Het Park Avenue Hotel was de plek waar de benen 's avonds konden worden gestrekt. Een dag later reed de band 60 kilometer naar het oosten, naar Borås, voor slechts één concert in de Borås Hallen. Hoewel het niet de grootste stad is waar ze speelden, betrof het hier wel hun drukstbezochte concert, met 2500 toeschouwers. Eerder die dag maakten The Beatles hun opwachting in de plaatselijke platenzaak, Waidele genaamd. Doel was om zoveel mogelijk van hun singles en elpees te signeren, maar ook hier was de belangstelling zo groot dat veel wachtende fans uiteindelijk geen handtekening wisten te bemachtigen.


In de plaatselijke sporthal
Terwijl George Martin en technicus Norman Smith zich in de EMI-studio's aan Abbey Road bogen over de mix van het album With The Beatles, trok de tourkaravaan in Zweden verder. Op 29 oktober waren The Beatles in het plaatsje Eskilstuna, een kleine honderd kilometer ten westen van Stockholm. In de plaatselijke sporthal, die plek bood voor 2000 fans, verzorgden ze opnieuw één optreden, waarvan de geschreven setlist bewaard bleef:


 

Na een kleine week was de Zweedse pers nu ook wel wakker geworden. De volgende dag kopten de kranten: "The Beatles made a K.O (knock out) on the audience", "Young and wild ecstasy" en ook schreef de pers: "It was a so called pop concert in the Sporthall Thursday evening. Pop concert means a systematically built up 'black mass' in the erotic temple of pop."

The Beatles bij Drop In



Een parfummetje voor Jane Asher
Tenslotte keerden The Beatles terug in Stockholm. Op woensdag 30 oktober stond er nog één verplichting in de agenda: een televisieopname voor het Zweedse muziekprogramma Drop In. Daarvoor moest de band zich melden in een klein theater in amusementspark Gröna Lund, op één van de vele eilanden waarop de stad Stockholm gebouwd is. 's Middags waren er camerarepetities. Tijdens de lunch in het nabijgelegend restaurant zouden John en Paul nog een paar nummers op de piano hebben gespeeld. Er volgde een korte fotosessie met fotograaf Bo Trenter én er was zowaar wat vrije tijd. Paul en Ringo bezochten een warenhuis, waar Paul nog parfummetje scoorde voor Jane Asher. Om 19.00 uur startten de filmopnamen. Aanvankelijk was het plan om alleen She Loves You en Twist and Shout te spelen, echter het optreden werd verlengd met I Saw Her Standing There en Long Tall Sally. De Zweden kregen er geen genoeg van. De show werd enkele dagen later, op 3 november 1963, uitgezonden. Toen stonden de Beatles al lang weer op te treden in het Engelse Leeds. Later kocht Apple de beelden van de Zweedse televisie, om ze deels te gebruiken voor de Anthology-documentaire.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten