Audiosporen uit elkaar trekken
Wat is namelijk het geval? Dit is de eerste remix van een Beatlesalbum waarbij de revolutionaire software van regisseur Peter Jackson gebruikt kon worden. En dat maakte voor Giles Martin, in het voetspoor van zijn vader, een baanbrekende aanpak mogelijk. Voor het eerst was Giles in staat om de gecombineerde instrumenten (drums, bas, gitaren en eventuele andere instrumenten) van de backingtrack, destijds verzameld op één vaststaand spoor, qua audio uit elkaar te trekken. Natuurlijk waren er de afgelopen jaren methoden om instrumenten te isoleren, maar met de software van Peter Jackson kan dat nu zonder kwaliteitverlies en tot op de spreekwoordelijke draad van de deken. Zoals kunsthistorici een oude Rembrandt optisch laag voor laag kunnen afpellen, om de afzonderlijke schetsen van het schilderij te bekijken.
 |
| Giles Martin kan nu, net als zijn vader destijds, opnieuw grenzen verleggen. |
Archeologisch afpellen
Peter Jackson, die wel wat Nieuw-Zeelandse dollars te spenderen had tijdens zijn Get Back-project, liet de audio-software ontwikkelen door 's werelds knapste koppen. Voor de Get Back-documentaire wilde hij namelijk de audio van de filmtapes uit de Twickenham- en Apple Studio's archeologisch af kunnen pellen. Met slimme software, die enorme rekencapaciteit moet vragen, werd het mogelijk om bijvoorbeeld een gesprek tussen Paul McCartney en George Harrison te verstaanbaar te krijgen, dat op de oorspronkelijke opname overstemd werd door het gitaarspel van John Lennon, met z'n versterker op tien. Het zorgde ervoor dat Get Back ons niet alleen dingen liet zien, maar ook horen, die we nooit voor mogelijk hadden gehouden.
Demixen tot op het bass-pedaal
Nu het Revolver-album aan een remix en box-set toe was, besloot Jackson om zijn unieke software beschikbaar te stellen om de tot nu toe onscheidbare audio op de basistracks ook uit elkaar te laten halen. Tijdens de luistersessie, die ik vorige week onder andere met de heren van Fab4Cast in de Wisseloord Studio's mocht bijwonen, lichtte Apple/Universal-man Guy Hayden dat toe met enkele mooie voorbeelden. Zo hoorden we hoe Giles Martin een demix (wat een mooi woord) maakte van Taxman. Daarbij kleedde hij zelfs Ringo's drumpartij compleet uit. We hoorden de geïsoleerde hi hat, snare en bass-drum. En, in het laatste geval, zelfs zijn pedaal licht kraken. Ook hoorden we John, Paul en George steeds met hun vingers de maat knippen tijdens het inzingen van de wonderschone achtergrondzang van Here, There and Everywhere. Dichter bij de oorspronkelijke opname kom je niet. Het is op z'n zachtst gezegd spectaculair te noemen.
Meer klankkleur en dynamiek
Met al die nieuwe, losse elementen bouwde Giles Martin het album Revolver opnieuw op. Wel met het vertrouwde geluidsbeeld. Het was immers niet de bedoeling om de geschiedenis te herschrijven, maar vooral om hem te laten klinken zoals The Beatles daadwerkelijk klonken tijdens de opnames. "Voor The Beatles was het enorm belangrijk hoe hun muziek uiteindelijk op de plaat klonk", hoorden we Giles in een video toelichten. "Met deze nieuwe techniek kunnen we dichterbij die realiteit komen." En dus horen we de blazers in Got To To Get You Into My Life in het midden. Niet als een "brij van koper", maar met meer nuances in de klankkleur en dynamiek (hard/zacht) van de afzonderlijke instrumenten. Op een manier zoals het nummer op het album had kunnen klinken, als er in 1966 meer beschikbaar was geweest dan die vier sporen waarmee The Beatles het moesten doen.
Met al die nieuwe, losse elementen bouwde Giles Martin het album Revolver opnieuw op. Wel met het vertrouwde geluidsbeeld. Het was immers niet de bedoeling om de geschiedenis te herschrijven, maar vooral om hem te laten klinken zoals The Beatles daadwerkelijk klonken tijdens de opnames. "Voor The Beatles was het enorm belangrijk hoe hun muziek uiteindelijk op de plaat klonk", hoorden we Giles in een video toelichten. "Met deze nieuwe techniek kunnen we dichterbij die realiteit komen." En dus horen we de blazers in Got To To Get You Into My Life in het midden. Niet als een "brij van koper", maar met meer nuances in de klankkleur en dynamiek (hard/zacht) van de afzonderlijke instrumenten. Op een manier zoals het nummer op het album had kunnen klinken, als er in 1966 meer beschikbaar was geweest dan die vier sporen waarmee The Beatles het moesten doen.
Yellow Submarine als Ierse folkballad
Kijkend naar de extra's die de nieuwe box gaat bieden, wil ik er twee uitlichten. We horen straks Eleanor Rigby, waarbij Paul McCartney (zittend in de control room van Studio Two) communiceert met George Martin die op de studiovloer bij het strijk-octet staat, vlak voor de musici hun partij inzetten. Die onbekende geluidssnipper mochten we vorige week helaas nog niet horen, maar hij staat straks wel op de box. Een ander onbekende schat klonk wél door de ruimte. We moesten onze smartphones uitschakelen, omdat het absoluut verboden was alvast opnames te maken. Fascinerend was het om John Lennons demo van Yellow Submarine te horen. Een opname die door Yoko en Sean uit hun privé-archief werd aangeleverd. Geen kinderliedje, maar een Ierse folkballad, met de existentiële bespiegeling "In the place where I was born, no one cared, no one cared". Lennon in 1966, vermoedelijk in z'n huis in Weybridge, nadenkend over z'n bestaan. Dit is één van de grootste openbaringen van de nieuwe box. Net als de prachtige kale, puntige versie van Got To Get You Into My Life. Zonder strijkers, maar met extra koortjes én de gitaarriff die z'n plek kreeg in Paperback Writer. Smullen is het. En het blijft een spannende gedachte wat er nog meer in de archieven ligt.
Voorhoede
De Revolver-box zal voor een deel ook materiaal bevatten dat eerder verscheen, zoals op Beatles Anthology. In dit project is een keuze gemaakt voor tracks (demo's, outtakes en eindversies) die gezamenlijk inzicht geven in het totstandkomingsproces van het destijds als baanbrekende album. Enkele herhalingen mogen dan, in deze nieuwe archive release, niet ontbreken, for the sake of history. De box dient dan ook een ander doel dan de soundtrack-albums van de gevierde Anthology-documentaire uit de jaren '90. Ik denk dat we met die blik naar deze nieuwe release moeten kijken. Ook mogen we hoopvol onze blik op de toekomst richten, als de back catalog van The Beatles met deze nieuwe software-techniek van Peter Jackson verder ontleed kan worden. Wat te denken van het ontleden en remixen van de Starclub Tapes van The Beatles? Kunnen we dan eindelijk horen hoe ze écht geklonken hebben in Hamburg? Om maar te zwijgen van wat er straks met andere heruitgaven uit de muziekgeschiedenis mogelijk is. Dat is de sprong naar het verleden die we met deze baanbrekende software kunnen maken. Dient zich tenslotte nog één vraag aan: hoe lang zal deze techniek exclusief beschikbaar blijven voor de Beatles-catalogus? Hoe dan ook, opnieuw zitten The Beatles -56 jaar na dato- met Revolver in de voorhoede van wat technisch mogelijk is met muziek. Ongelofelijk eigenlijk.
De Revolver-box zal voor een deel ook materiaal bevatten dat eerder verscheen, zoals op Beatles Anthology. In dit project is een keuze gemaakt voor tracks (demo's, outtakes en eindversies) die gezamenlijk inzicht geven in het totstandkomingsproces van het destijds als baanbrekende album. Enkele herhalingen mogen dan, in deze nieuwe archive release, niet ontbreken, for the sake of history. De box dient dan ook een ander doel dan de soundtrack-albums van de gevierde Anthology-documentaire uit de jaren '90. Ik denk dat we met die blik naar deze nieuwe release moeten kijken. Ook mogen we hoopvol onze blik op de toekomst richten, als de back catalog van The Beatles met deze nieuwe software-techniek van Peter Jackson verder ontleed kan worden. Wat te denken van het ontleden en remixen van de Starclub Tapes van The Beatles? Kunnen we dan eindelijk horen hoe ze écht geklonken hebben in Hamburg? Om maar te zwijgen van wat er straks met andere heruitgaven uit de muziekgeschiedenis mogelijk is. Dat is de sprong naar het verleden die we met deze baanbrekende software kunnen maken. Dient zich tenslotte nog één vraag aan: hoe lang zal deze techniek exclusief beschikbaar blijven voor de Beatles-catalogus? Hoe dan ook, opnieuw zitten The Beatles -56 jaar na dato- met Revolver in de voorhoede van wat technisch mogelijk is met muziek. Ongelofelijk eigenlijk.
Verder luisteren
> Op zaterdag 22 oktober schuif ik rond 10.40 uur aan bij het NPO Radio 1-programma Nieuwsweekend om over deze heruitgave te praten. Wanneer de link achteraf beschikbaar is, zal ik 'm hier delen.
> Op zaterdag 22 oktober schuif ik rond 10.40 uur aan bij het NPO Radio 1-programma Nieuwsweekend om over deze heruitgave te praten. Wanneer de link achteraf beschikbaar is, zal ik 'm hier delen.
> Beluister ook de speciale Fab4Cast-aflevering over de luistersessie die we opnamen in de Wisseloord Studio, samen met Ron Bulters van Beatlesfanclub.nl
Hello, goodbye,
BeantwoordenVerwijderenMooi item op NPO Radio 1.
Ik voel het ook erg opwindend dat deze box uitkomt.
O.a. bij 'Got to get you into my live' vind ik deze versie fantastisch.
Groet,
Cornelis.