zaterdag 21 september 2019

Paul McCartneys onbegrepen Maxwell's Silver Hammer

John Lennon vond het een vreselijk nummer, Ringo Starr herinnert zich de opnamesessies als "the worst ever" en ook George Harrison begreep niet wat Paul McCartney bezielde. Natuurlijk heb ik het over Maxwell's Silver Hammer, de derde track van het alom bejubelde Abbey Road-album. Is Maxwell nu echt zo slecht, een oppervlakkig en kinderachtig liedje, of kijken we na 50 jaar anders terug op de compositie en het arrangement, als Maxwell's hamer binnenkort in de remix uit onze speakers knalt?




Maxwell's Silver Hammer is een typisch McCartney-nummer
Niemand anders dan Paul McCartney had een nummer als Maxwell's Silver Hammer kunnen schrijven. Misschien alleen Ringo Starr, die vanwege zijn beperkte compositorische kwaliteiten al snel aan de wat eenvoudigere Beatlesnummers gekoppeld wordt. Als zanger van andermans werk (Yellow Submarine, With A Little Help From My Friends) of als (mede)componist van nummers als Don't Pass Me By en Octopus's Garden. Hoe dan ook, Paul McCartney stond garant voor de avonturen van Maxwell, waarmee hij al een behoorlijke tijd onder de arm liep, voordat deze op een album belandden, alle protesten van de overige Beatles ten spijt.


Maxwell als metafoor voor moeilijkheden
Zittend in de ashram in Rishikesh, bedacht McCartney begin 1968 al het eerste couplet van Maxwell. De wat banale tekst over een jongen die overal toeslaat met zijn hamer, stond in schril contrast met de spirituele omgeving waar Paul zich in die periode met de overige Beatles bevond. Wie schrijft over een moordlustige Maxwell, terwijl hij zijn dagen mediterend met een goeroe aan de Ganghes doorbrengt? Toch vertelde McCartney in de jaren '90 aan Barry Miles (Many Years From Now) dat hij wel degelijk iets had bedoeld met die hamer van Maxwell, die overal opduikt. Zo zou hij zich in die periode meer en meer bewust zijn geworden dat hij in zijn leven onverwacht narigheid op zijn pad kon treffen. De hamer van Maxwell kon altijd toeslaan.


De antipathie van John, George en Ringo
Afgeleid door het eenvoudige akkoordenschema, het hoge meezinggehalte van het refrein en McCartney's niet aflatende inspanningen om het nummer goed ingestudeerd en opgenomen te krijgen, ontwikkelden Lennon, Harrison en Starr en enorme antipathie tegen Maxwell en zijn zilveren hamer. Dat Paul zijn inspiratie kreeg van de avantgardistische toneelschrijver Alfred Jarry, van wie hij het woord pataphysical overnam, weerhield zelfs John Lennon er niet van het nummer als McCartney's zoveelste poging tot Granny music af te doen. In de opnieuw opgedoken tape waarop The Beatles op 8 september 1969 vergaderend te horen zouden zijn, opperde John dat Paul dit soort nummers niet meer voor The Beatles moest aandragen, maar beter aan artiesten als Mary Hopkin kon weggeven.

Tijdens de Get Back-sessies is Mal Evans met hamer en aambeeld in de weer


Maxwell kwam niet op The White Album en Let It Be
Hoe dan ook, Maxwell kon eind 1968 niet meer meegenomen worden op The White Album, tegen de tijd dat McCartney in oktober 1968 al zijn coupletten gecompleteerd had. Dus trok Paul zijn sprookje weer uit de kast tijdens de Get Back-sessies in januari 1969. In de nog uit te komen Let It Be-film, die ons volgend jaar een beter beeld moet gaan geven van die periode, zien we hopelijk een aantal pogingen van McCartney terug om Maxwell bij de overige Beatles tussen de oren te krijgen. Ook toen verdween Maxwell weer op de plank. Samen met de rest van de veelal incomplete opnamen, waaruit ruim een jaar later het album Let It Be nog werd samengesteld.


John Lennon haakte helemaal af
In juli 1969, toen de Abbey Road-sessies stevig op stoom kwamen, trok de vasthoudende McCartney zijn Maxwell er weer aan de haren bij. Op 9 juli, toen John en Yoko net weer zo'n beetje gearriveerd waren vanuit Schotland, startte Paul de repetities voor Maxwell weer op. Terwijl Yoko, nog herstellend van het Schotse auto-ongeluk, liggend op haar studiobed toekeek, leidde Paul de overige Beatles door eindeloze pogingen om zijn nummer in een goede basisversie op tape te krijgen. Na 16 takes voor de basistrack, de nodige gitaaroverdubs en het toevoegen van een aantal moog-geluiden, was Maxwell uiteindelijk op 6 augustus compleet en was McCartney tevreden. John Lennon haakte af en is op de Abbey Road-versie totaal niet meer te horen. Het is ook de vraag wie op het aambeeld slaat. Ringo Starr of Mal Evans? Laatstgenoemde was wat sterker en zodoende fysiek beter in staat de hamer te hanteren. Volgens Mark Lewisohn is het uiteindelijk toch Ringo Starr die we op Abbey Road terughoren.

De handgeschreven tekst van McCartney


Rose and Valerie screaming from the galery
Wat mij betreft misstaat Maxwell niet op Abbey Road. De kracht van Beatlesalbums zat hem ook in de enorme afwisseling in nummers. Met name op hun latere albums weten The Fab Four de oren van de luisteraar praktische elke 5 minuten op een andere golflengte te benaderen. Met Maxwell wilde McCartney zijn luisteraars een levensles leren, maar maakte hij misschien de fout die boodschap te banaal te verpakken. Daarbij verloor de inhoud het van de vorm, omdat Paul er uiteindelijk geen persoonlijk verhaal van wilde (of kon) maken. Ook dramde McCartney tijdens de sessies wellicht te hard door. Als we dan kijken naar het resultaat, kun je zeggen dat na het intense tweeluik van Come Together en Something waarmee Abbey Road opent, Maxwell wat lucht tussen de elpeegroeven blaast. Mede door de moog-sounds en de beeldende tekst heb ik niet zo'n probleem het nummer te waarderen. Ook vind ik metrum, midden- en eindrijm van zinnen als Rose and Valerie, screaming from the galery, Maxwell must be free vermakelijk en prima te pruimen. Binnen The Beatles was er altijd ruimte voor mafheid, humor en satire. Wie weet even wat minder in die laatste maanden. Maxwell doet ons misschien wel inzien dat elk album in zijn geheel vaak meer is dan de som der delen.


13 opmerkingen:

  1. of je het nummer nu wel of niet leuk vindt, het is wat mij betreft een intrigerend nummer. Al betrap ik mijzelf erop dat ik dit nummer vaak oversla....

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Beste Jan, ik begrijp het! Ik geniet altijd zo van de moog-partijen en de grappige tekst.

      Verwijderen

  2. “… het intense tweeluik van Come Together en Something … ”

    Misschien leuk om 'ns te kijken wat men in 1969 over dit tweeluik zei. Nik Cohn (The NY Times) had het over resp. “… a sign of just how low Lennon can sink these days … ” en “… mediocrity incarnate …”.
    En Maxwell’s Silver Hammer vindt hij kennelijk niets eens een vermelding waardig.

    Zou hij er nog zo over denken?

    https://archive.nytimes.com/www.nytimes.com/library/music/100569lennon-beat.html

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Beste Menno, het is altijd intrigerend hoe bepaalde muziekstukken, schilderijen of boeken vlak na verschijnen worden gerecenseerd en hoe meningen kunnen rijpen. Van Come Together en Something kunnen we ons vandaag de dag niet voorstellen dat iemand dat ooit kritisch op geweest is. Wonderlijk.

      Verwijderen
  3. Hello, goodbye,

    Elk mens is een individu, met een smaak en gevoel.
    'Maxwell's silver hammer' vind ik prima, fijn om naar te luisteren.
    Als ik één song van The Beatles op mag noemen die ik minder vind,
    dan is het 'Come together'. Dat heb ik vanaf het begin toen ik het voor het eerst hoorde.
    Deze vind ik niet Beatles-waardig, monotoon, snerpend enz.
    Een Lennon-song, net zoals 'Cold Turkey".
    Songs uit een bepaalde periode van Lennon.
    'Come together' staat als eerste track, dus overslaan was en is voor mij simpel.
    Als Lennon 'Maxwell's silver hamer' toch zo slecht vond, dan had hij zijn naam er niet aan hoeven te verbinden.
    Lennon vond 'Maxwell's silver hamer' oma-muziek?
    Wat te denken dan van zijn 'Bungolow Bill'.
    Als laatst: De Beatle-fans van het eerste uur zijn op dit moment in de leeftijd van Oma en opa, dus wat dat betreft komt het goed uit.

    Cornelis.

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Beste Cornelis, het is interessant dat je schrijft dat Come Together je niet zo kan bekoren. Over smaak valt niet te twisten! Ik ken weinig Beatlesfans die dat geen aantrekkelijk nummer vinden. Over de credits van Maxwell (Lennon-McCartney): dat lag spijkerhard vast in contracten. Lennon had geen keus, hij kon zijn naam daar niet weg laten halen. Dank voor je reactie!

      Verwijderen
    2. Hello, goodbye Anne,

      Over smaak, dat was ook mij eerste regel.
      Elk mens is een individu, met smaak en gevoel.
      Over de spijkerharde contracten, als Lennon het echt zo vreselijk vond dan had hij er meer tegen kunnen doen.
      Ik vind de periode 1969 van Lennon niet een sterke periode.
      Zijn aandacht was volledig bij Yoko Ono.

      Nu wacht ik met veel spanning 'Abbey Road' af.
      Dat wordt voor mij en vele anderen genieten.

      Eens en voor altijd Beatlesfreak Cornelis.

      Verwijderen
    3. Hello, goodbye,

      Het is dus 'dat was ook mijn eerste regel'.
      Een kleine tikfout.

      C.

      Verwijderen
  4. Paul schreef nadien toch ook We all stand together en Tropical Island hum. En dan z'n klassiek werk...! Als je ook dat allemaal kan.....

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Precies, de ongelofelijke breedte in het werk van McCartney is bijna niet te bevatten.

      Verwijderen
  5. Smaken verschilde wel vaker bij The Beatles, denk ik. 'Maxwell' bezit, net als When I'm 64 en vooral Honey Pie, invloeden van oude jazz.

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Hello, goodbye René,

      Volgens mij juist.
      Persoonlijk houd ik van deze stijl.
      Dat geeft o.a. voor mij het mooie van The Beatles aan.
      Het gaat vele kanten op.

      Cornelis.

      Verwijderen
  6. Het mooiste moment in "Maxwell 's silver hammer" is dat Paul tijdens het zingen bijna in de lach schiet...

    BeantwoordenVerwijderen