Het vijfde seizoen van onze jaarlijkse podcastserie 'De Laatste Dagen Van...' staat dit jaar in het teken van de Queen of Rock 'n' Roll: Janis Joplin. De complete serie, met zes afleveringen, verscheen op 21 oktober in de gratis NPO Luister-app. Op platforms als Spotify en Apple Podcast vind je de komende weken steeds nieuwe afleveringen. Het is een mijlpaal voor ons, na vele maanden hard werk. Wibo Dijksma (Fab4Cast) en ik doken de afgelopen tien maanden volledig in het leven van deze intrigerende en getalenteerde zangeres. Daarbij kwamen we een aantal verrassende parallellen tegen tussen Janis Joplin en The Beatles. Te leuk om over te slaan, dus...lees je deze week meer over de connectie tussen Janis en 'onze jongens' van The Fab Four.
Janis' leven in vogevlucht
Even kort, voor wie het niet helemaal scherp heeft: Janis Joplin werd op 19 januari 1943 geboren in Port Arthur, Texas. Dat was een week of vijf voordat haar 'favoriete Beatle' George Harrison aan de andere kant van de oceaan ter wereld kwam. Na een moeilijke jeugd in het conservatieve zuiden van de Verenigde Staten ontwikkelt Janis zich tot blueszangeres en vertrekt ze naar het veel vrijere San Francisco. Eerst even in 1963, maar dan 'voorgoed' in 1966. In de zomer van 1967 breekt Janis met haar eerste band Big Brother And The Holding Company door op het Monterey Festival. Ze verlaat de band en ziet haar carrière in een stroomversnelling raken. Met hits als Piece Of My Heart, Try (Just A Little Bit Harder) en een optreden op Woodstock staat Janis in 1969 en 1970 aan de top. Ze wordt één van de eerste en misschien wel de grootste rockzangeres van de jaren 60 en het prille begin van de jaren 70. Terwijl ze met haar Full Tilt Boogie Band aan het album Pearl werkt, sterft Janis op 4 oktober 1970 aan een overdosis heroïne. Haar album Pearl, met hits als Cry Baby en Me And Bobby McGee verschijnt posthuum. Janis Joplin is de eerste vrouw die gerekend kan worden tot de Club van 27.
Gedeelde liefde voor de beatnik-cultuur
Vanaf haar jeugd is Janis een enorme muziekliefhebber. Ze is gek op oude bluesartiesten als Bessy Smith, Big Mama Thornton en Lead Belly. Die laatste liefde deelt ze met George Harrison. Ook Elvis is belangrijk voor Janis' muzikale ontwikkeling. Maar als The Beatles begin 1964 doorbreken in Amerika, is Janis ook direct fan van de jongens. Met name George Harrison heeft een enorme aantrekkingskracht op haar. Regelmatig komt zijn naam voor in de vele brieven die Janis schrijft aan familieleden en vrienden. Janis is zo'n fan van George dat ze besluit haar hond naar hem te vernoemen. Vaak wordt ze gefotografeerd met het dier. Maar Janis heeft zeker ook een connectie met John Lennon. Net als Lennon raakt ze eind jaren 50 in de band van het boek On The Road van beatnik-auteur Jack Kerouac. Waar de geïnspireerde Lennon zijn hersenspinsels en tekeningen in zijn verhalenboekjes deelt, verslindt ook Janis het werk van Kerouac. Ondertussen wil ook zij een beatnik worden. Net als Lennon: "Als ik geen muzikant of songwriter was geworden, was ik misschien wel beat poet geweest," zou hij later zeggen. En natuurlijk vinden we beat poets Allen Ginsberg en William Burroughs terug in het grote verhaal van The Beatles: Ginsberg neemt muziek op met McCartney, William Burroughs maakt opnamen in Ringo's flat aan Montague Square. Bovendien vinden we hem terug in de eregalerij op de hoes van Sgt. Pepper's Loneley Hearts Club Band.
Janis met haar hond George
Summertime en andere 'showtunes'
In groot contrast met haar liefde voor de beatnik-counterculture staat Janis' aantrekkingskracht tot muziek uit de wereld van musicals en films. En daar ligt een interessante link met een deel van de muzikale roots van Paul McCartney. Waar McCartney opgroeide met een muzikale vader, die een amusementsorkest leidde, had Janis een moeder met een enorm goede zangstem. Ze werd zelfs gescout voor een theatercarrière in New York. Dat aanbod werd afgeslagen, maar het weerhield Dorothy Joplin niet om met haar vierjarige dochter achter de piano te gaan zitten en haar allerlei liedjes te leren spelen en zingen. "Bij ons thuis stonden dat soort liedjes ook altijd op," vertelde Janis' jongere broer Michael ons in een interview. Het verklaart waarom nummers als Little Girl Blue en Summertime terechtkomen op Janis' setlists en albums. Van McCartney weten we ook dat hij ontzettend graag de klassiekers uit het Great American Songbook ten gehore brengt. Net als Janis neemt ook hij het nummer Summertime op.
 |
| 4 april 1967: Paul in San Francisco |
Een bijna-onmoeting met Paul McCartney
De stad San Francisco speelt een grote rol in het korte leven van Janis Joplin. Terwijl ze zich tussen 1966 en 1970 helemaal onderdompelt in de hippiecultuur in Haight-Ashbury lopen daar ook Beatles Paul en George wel eens rond. En zo komt het twee keer bijna tot een ontmoeting tussen Janis en haar idolen. In april 1967 is Paul in San Francisco. Hij jamt er met Janis' vrienden van de band Jefferson Airplane en duikt ook op in de clubs waar Janis staat op te treden. In één van de brieven die Janis aan haar ouders schrijft, kunnen we lezen dat ze van anderen heeft vernomen dat Paul op een avond in het publiek staat, als ze met haar band Big Brother And The Holding Company optreedt in The Matrix:
“Guess who was in town last week – Paul McCartney!!! (he’s a Beatle). And he came to see us!!! SIGH, Honest to God! He came to the Matrix & saw us & told some people that he dug us. Isn’t that exciting!!!! Gawd, I was so thrilled – I still am! Imagine – Paul!!!! If it could only have been George….oh, well. I didn’t get to see him anyway – we heard about it afterwards. Why, if I’d known that he was out there, I would have jumped right off the stage and made a fool of myself.”
Hoewel Janis denkt dat Paul daadwerkelijk aanwezig was, blijkt later uit onderzoek van Joplin-biograaf Holly George Warren, dat dat niet het geval is geweest.
Janis en George
Ook gaat het later dat jaar, in augustus, nét mis op de straten van Haight-Ashbury, als George Harrison besluit de wijk te bezoeken. Op dat moment is de wijk al enorm in verval, door de toenemende aanwezigheid van harddrugs en criminaliteit. Voor Harrison wordt het bezoek dan ook een deceptie. Hoewel Janis ook 'in town' is, loopt ze George mis. Wanneer ze haar familie uit Texas een paar dagen later rondrijdt in San Francisco, kan ze niet stoppen met praten over het feit dat de Beatle in háár wijk heeft rondgelopen. Wel zal Janis George nog uitgebreid ontmoeten in april 1969, wanneer ze met haar Kozmic Blues band door Europa tourt. Na het slotconcert in de Londense Royal Albert Hall dineert Janis met haar vriendin Linda Gravenites op 21 april bij de Harrisons in Esher. Daarna vliegt Janis terug naar Amerika, maar blijft Linda een tijdje bij George hangen, om kleding voor hem te ontwerpen.
 |
| George en Pattie Harrison in San Francisco |
Eastman & Evans
Rockfotografe Linda Eastman krijgt Janis in 1968 voor de lens, als ze steeds vaker popsterren gaat fotograferen. The Stones, Jim Morrison, Jimi Hendrix...haar foto's zijn wereldberoemd. Dat jaar fotografeert Linda ook Janis, bij een optreden van Big Brother And The Holding Company in het Anderson Theatre in New York City. Linda is bevriend met Janis' gitarist Sam Andrew.
 |
| Janis door de lens van Linda |
Datzelfde jaar is Beatles-roadmanager Mal Evans ook te vinden in de Verenigde Staten, als hij op promotietour is met Apple-artiest Jackie Lomax. Tijdens een tussenstop in Cincinnatti zien ze Janis met Big Brother spelen. Terwijl Mal en Jackie in de zaal staan, zien ze hoe Janis ineens het optreden stillegt en een televisie het podium op laat rijden. Als enorme Beatlesfan weet ze dat de clip van het nummer Revolution voor het eerst op de Amerikaanse tv wordt uitgezonden. Dat wil Janis niet missen. Over dat moment spraken Wibo en ik met Big Brother-bassist Peter Albin, die zich dat nog goed kon herinneren. Na de tv-uitzending verdwijnt de tv weer van het podium en maakt Janis haar concert af. Later die avond zetten Janis en Mal het samen op een drinken, zo is te lezen in het boek 'Living The Beatles Legend' van Kenneth Womack.
Sunset Sound Studios
In de periode juli-oktober 1970 werkt Janis in de Sunset Sound Studios in Hollywood aan haar laatste album Pearl. Omdat ze op 4 oktober overlijdt, moet de plaat na haar dood worden afgemaakt. Het lukt producer Paul Rothchild om de puzzel te leggen (hoe dat gaat, hoor je in de vijfde aflevering van onze podcast). In de voetstappen van Janis zullen ook de solo-Beatles regelmatig te vinden zijn in de Sunset Sound Studios. Voor Wibo en mij was het daarom ook heel speciaal er afgelopen zomer te zijn. Zeker als je bedenkt dat Ringo, George én John er in 1973 tegelijkertijd rondliepen, om aan het album 'Ringo' te werken.
Janis' gezongen boodschap aan John
Tsja en dan is er tenslotte nog een hele bijzondere, laatste, connectie tussen Janis en John. In de loop van 1970 stuurt Yoko een verzoek rond, waarbij ze artiesten vraagt een verjaardagsboodschap voor Johns dertigste verjaardag in te spreken of zingen. Donovan geeft gehoor aan haar oproep. Ook George neemt iets op: "It's Johnny's Birthday", dat we terugvinden op All Things Must Pass. Maar mega-Beatlesfan Janis Joplin laat deze kans niet voorbijgaan. Begin oktober zingt ze op de studiovloer van Sunset Sound de boodschap "Happy Trails" in. Het zal zo'n beetje haar laatste opname worden. Vlak na haar dood vindt John in New York een envelop met een cassettebandje in de post. Een posthume boodschap van Janis... In de Dick Cavett Show zal hij later over het voorval vertellen:
“We didn’t meet, but she sent me a birthday tape on my birthday for my last birthday,” Lennon explained on The Dick Cavett Show in 1971. “Yoko asked all different people to make a tape for me, and she was one of them, and we got it after she died. It arrived in the post, and she was singing ‘Happy Birthday’ to me in the studio.”
Een beetje pijnlijk is het wel: "happy trails, until we meet again….". Janis heeft op dat moment nog een paar dagen voor de boeg. John nog tien jaar.
Beluister De Laatste Dagen Van...Janis Joplin via NPO Luister, Spotify, Apple Podcasts of je eigen favoriete podcast-app.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten