Ik heb altijd een zwak gehad en gehouden voor het nummer Mind Games van John Lennon. Zodra ik de eerste klanken hoor, krijg ik een warm, nostalgisch gevoel. Waar 'm dat in zit? Ik weet het niet. Het is niet verbonden met een jeugdherinnering, al draaide ik het cassettebandje van het Mind Games-album al op jonge leeftijd. Dit jaar zijn het nummer en gelijknamige album alweer 50 jaar oud.
In-your-face-activisme
Met het nummer Mind Games doorbrak John Lennon zijn protestperiode. Mind Games kan zeker ook als protestsong gezien worden, maar verschilt van Lennons sterk politiek gekleurde werk dat terug te vinden is op John Lennon/Plastic Ono Band, Imagine en (in vol ornaat) Some Time In New York City. Op Mind Games verruilde John het expliciete in-your-face activisme voor een wat meer indirecte, ambigue manier om zijn vredesboodschap met de wereld te delen. Het was inmiddels 1973 en de Make Love, Not War-boodschap uit 1969 was misschien in zijn oren wat sleets geworden. Ook leek het een herbevestiging van zijn idee dat het grote publiek zijn activistische boodschap beter 'trok' wanneer deze in een jasje van zoete violen verpakt was, zoals bij een nummer als Imagine.
Twee demo's
Toch stamt de basis van Mind Games al uit 1969. Van de werkversie, getiteld 'Make Love, Not War' maakte hij een jaar later verschillende demo's. En van Make Love, Not War gebruikte hij een deel van de melodie ook weer in een ander nummer, getiteld 'I Promise', met tekstdelen die later in Mind Games zouden terugkomen. Deze demo's, gemaakt in zijn thuisstudio op Tittenhurst Park, kun je terugvinden op The John Lennon Anthology. Luister beide versies maar eens via bovengenoemde linkjes en je hoort Mind Games als het ware ontstaan.
Bijbel voor bewustzijnstraining
John was een goed eind op weg met zijn nieuwe nummer, maar liet uiteindelijk beide versies liggen en stortte zich in de eerste maanden van 1972 eerst op het album Some Time In New York City. Dat jaar las hij ook het boek Mind Games: The Guide To Inner Space, geschreven door Robert Masters en Jean Houston. De publicatie is trouwens nog steeds verkrijgbaar. Deze 'bijbel voor bewustzijnstraining', een soort zelfhulpboek, had de interesse van John en Yoko gewekt. En de titel zeker.
De top van New Yorkse muziekscene
De opnames van het nummer Mind Games vonden uiteindelijk plaats in de zomer van 1973. Dat was tijdens de eerste maanden van Johns Lost Weekend, waarin hij apart leefde van Yoko. Alles was anders voor hem in die tijd. Ook in de muzikale keuzes die hij maakte trouwens. Zo huurde hij Phil Spector niet in, maar produceerde hij Mind Games zelf. De muzikanten van zijn Elephant's Memory Band werden in de Record Plant East vervangen door een aantal sessiemusici uit de top van de New Yorkse muziekscene: David Spinozza (gitaar), Ken Ascher (Mellotron), Gordon Edwards (bas) en Jim Keltner (drums).
Yes Painting
Kenmerkend voor Mind Games is het trage, brede en grootse gevoel, dat versterkt wordt door het leitmotiv van de repeterende drie tonen en de slow motion-reggae in de bridge ("Love is the answer..."). In 1980 zei John daarover tegen journalist Andy Peebles: "The seeming orchestra on it is just me playing three notes on a slide guitar. And the middle eight is reggae. Trying to explain to American musicians what reggae was in 1973 was pretty hard." En al was het Johns 'Lost Weekend', Yoko was nooit ver weg. Want voor de tekstregel 'Yes is the answer' liet John zich door haar inspireren. John moet hier ongetwijfeld hebben teruggedacht aan Yoko's kunstinstallatie Ceiling Painting/Yes Painting in de Londense Indica Gallery, toen hij in 1966 op een keukentrap klom en 'Yes' op het plafond zag staan. Wat was er in de inmiddels verstreken jaren veel gebeurd.
"Gargantuan ego"
Mind Games bleek als single een redelijk succes. Het nummer wist in de Verenigde Staten de 18e positie te bereiken in de Billboard Hot 100. In Engeland kwam het in de charts niet verder dan de 26ste plek. Daarbij zou je bijna denken dat het grote publiek in 1973 niet zoveel oren meer had naar de zoetverpakte vredesboodschap van Lennon. In zijn review van het Mind Games-album in Rolling Stone Magazine van 3 januari 1974 schreef journalist Jon Landau dat de plaat 'beter luisterbaar' was dan voorganger Some Time In New York City, maar benadrukte hij ook dat John in kringetjes draaide. Net als bij die drie noten, bedacht ik. Landau schreef: "Mind Games reveals another major artist of the Sixties lost in the changing social and musical environment of the Seventies, helplessly trying to impose his own gargantuan ego upon an audience that has already absorbed his insights and is now waiting hopefully for him to chart a new course." Hoe mooi en warm het nummer Mind Games ook uitpakte, misschien had Jon Landau wel een punt.
Oktober is Mind Games-maand bij BeatlesTalk, vanwege het vijftigjarig bestaan van het John Lennon-album.
Leuke post! Ik moet bij de riff denken aan een soort van Shepard tone, de bas gaat omlaag terwijl de melodie omhoog gaat. Voelt een beetje alsof het afdalen naar lage noten alsmaar doorgaat.
BeantwoordenVerwijderenHele mooie toevoeging, Marco! Zo klinkt en voelt dat nummer inderdaad. Die almaar dalende basnoten. Net als bij A Whiter Shade of Pale, wat mij betreft!
VerwijderenOndank dat ik in de ban was Sweet en Slade vroeg ik de single voor mijn 11e verjaardag. Hoogtepunt uit zijn solojaren.
BeantwoordenVerwijderenWat leuk. Deed de sound je aan Sweet en Slade denken? Een zelfde bombastische productie en dito arrangement?
VerwijderenToen de lp Mindgames uitkwam, was ik erg teleurgesteld. Duf geluid en ook 3 of 4 echt slappe nrs op de plaat, alsof Johns inspiratie voorgoed was opgedroogd. Bij 1 liedje krijg ik nog steeds kippenvel. Hij zingt het zo mooi hoog. (One day at the time).
BeantwoordenVerwijderenDat is inderdaad een prachtig nummer. Tsja, Lennon had niet altijd een consistente output, maar er staan toch wel meer mooie nummers op Mind Games?
Verwijderen